Тефсир на Сурето ел Фатиха
од познатиот коментатор МЕУДУДИ
ЕЛ ФАТИХА
Објавено во Мекка
Ајети: 7
Во името на Аллах, Семилостивиот, Најмилостив[1]
1. Славата му припаѓа само на Аллах[2], Господар на универзумот[3],
2. Семилостивиот, Најмилостив[4],
3. Владател на судниот Ден[5].
4. Само Тебе Те обожаваме[6] и само Тебе те молиме за помош[7].
5. Покажи ни го правиот Пат[8],
6. Патот на оние кон коишто беше полн со благодати[9],
7. Патот на оние, коишто не ја заслужија Твојата лутина, ниту пак оние коишто залутаа[10].
[1] Исламската култура бара од човекот да секоја работа што ја започнува, да ја започне во името на Аллах. Ако тоа се направи свесно и искрено, тоа сигурно ќе резултира со три добри дела. Прво, тоа ќе го задржи подалеку од злото, бидејќи споменувањето на името од Аллах ќе го поттикне да размисли дали е оправдано да го поврзе името од Аллах со некое лошо дело или лоша намера. Второ, многу споменувањето на името од Аллах, ќе создаде во него правилно размислување и ќе го води директно кон правата насока. Трето, ќе ја добие Аллаховата помош и бериќет, и ќе биде заштитен од искушенијата на шејтанот, бидејќи Аллах ја насочува неговата милост кон оној кој се упатува кон Него.
[2] Веќе кажавме во уводот на сурето ел Фатиха, дека ова суре е молитва (Дова). Започнува со славање на Аллах, Кому му се упатува ова, за да нè научи како на правилен начин да правиме молитва (Дова). Не треба, односно не му прилега, да човекот на прво место да ја стави потребата или молбата толку директно и грубо, без претходен соодветен предговор. Правилниот начин е признавањето на Возвишеноста на Аллах и високата позиција на Оној, на Кому му ја упатуваме нашата молитва (Дова). Тоа е причината што ние ја започнуваме нашата молитва со славење на Аллах, бидејќи тој е Перфекцијата на сите возвишености, и исто така е нашиот Добродетел. Му укажуваме чест на Аллах, за да покажеме дека искрено ја признаваме неговата Возвишеност и сме му благодарни на Аллах за Неговите безбројни благодати.
Исто така треба да се наведе, дека славата не само што му припаѓа на Аллах, туку дека славата му припаѓа единствено само на Аллах. Оваа разлика е многу важна, бидејќи таа ги сече од корен сите видови на обожавање на било кое суштество. Ниту еден човек, мелек, пејгамбер, ниту таканаречени идоли, ниту ѕвезда, никој од овие, односно ниту едно суштество не поседува такво својство. И ако некој има било какво добро својство, тоа сепак му го подарил Аллах. Според тоа единствено Аллах заслужува да му се молиме, да го обожаваме, да му бидеме благодарни, и никој од Неговите суштества не го заслужува тоа.
[3] Зборот „Рабб„ кој што е преведен на македонски јазик со зборот „Господар„ стои за следниве значења (а) Владател и Сопственик, (б) Оној кој оддржува во живот, Оној кој осигурува, Заштитник, (в) Оној кој што има Суверенитет, Оној кој што Управува и Организира. Аллах е Господар на универзумот во секоја негова смисла.
[4] Иако арапскиот збор „Рахман„ се наоѓа во неговата суперлативна форма и ги означува атрибутите на милостивоста и милоста во сите нејзини највисоки степени, повторно Аллах со неговата мудрост го одбрал и зборот „Рахим„ како дополнение на претходниот збор од истиот корен.
[5] Откако рековме дека Аллах е Семилостлив и Најмилостив, веднаш се додава дека Тој е исто така и Владател на судниот Ден, така што својствата на милоста и добрината да не заведат и излажат некого, па да заборави дека на тој Ден Аллах ќе ги собере сите суштества од првиот до последниот и Тој ќе бара од секого да сносат одговорност и да полагаат сметка за сите направените дела. Па, затоа Муслиманот треба секогаш да го има на предвид фактот дека Аллах не е само Семилостлив, туку истотака е и Праведен. Меѓутоа, Аллах има апсолутна власт да ги казни некого или пак некому да му опрости, сето тоа лежи во неговата Волја, и тоа дека Тој има потполна моќ и власт над сите суштества.
[6] Арапскиот збор „ибадат„ се користи заедно со следниве три значења: (а) обожавање и потчинување, (б) послушност и убедување, (в) робување и зависност. Овде се опфатени сите три значења, како што е, Ние Тебе Те обожаваме, Тебе сме Ти потчинети, Теби Ти робуваме, и „никого и ништо не земаме како предмет за обожавање во сите три значења, освен Тебе, О Аллаху Наш.„
[7] Тоа значи, дека само Тебе Те молиме за помош, бидејќи знаеме дека Ти си Господар на целиот Универзум, и Ти ја имаш целата апсолутна моќ и Ти си Господар на сите суштества. Па затоа се обраќаме за помош кај Тебе за исполнување на нашите потреби и барања.
[8] Значи, тоа е „Покажи ни го оној пат, кој ќе не води право во секој чекор од нашиот живот и ќе не задржи настрана од грешките и лошите последици и ќе ни донесе успех на крајот.„
Ова е барањето односно молбата која што робот му ја упатува на Аллах, кога тој започнува со учењето на Кур`анот. Тој го моли Аллах да го упати при секој чекор од неговиот живот и да го заштити од лавиринотот на сомнежите и несигурностите, кои што произлегуваат од потребата за вистинско признавање. Робот исто така бара од неговиот Господар да му го покаже правиот пат а исто така и залутаните „патишта„ од животот, кои што се во голем број.
[9] Правиот пат за кого го молиме Аллах, е патот кој секогаш бил следен од оние луѓе кон кои што Аллах ја покажал Неговата милост и на кои што Аллах им подарил големи благодети.
[10] Ова е за да ни покаже дека „упатените„ не се оние коишто ќе залутат или коишто ја предизвикуваат Аллаховата лутина, оние коишто очигледно мислат дека ги уживаат добрите нешта од овој привремен свет. Вистински упатените луѓе се оние коишто ја добиле Аллаховата милост и благодат на сметка на нивниот праведен начин на живеење. Оттука може да увидеме дека под милост и благодат се мисли на вистинските и перманентни (постојани) награди, коишто се последица на праведното живеење и со добивањето на Аллаховото задоволство, а не оние привремените благодати од овој свет, коишто ги поседуваат или тирани или насилници и идолопоклоници, коишто и ден денес ги уживаат тие благодати од страна злочинители кои залутале засекогаш.