Прашање: Можете ли да ми објасните во кои ситуации озборувањето(гибет) станува дозволено?

Одговор: Исламските научници спомнале дека озборувањето(гибет) станува дозволено во следниве ситуации:

А) Неправда-оној кому му е направена неправда(мазлум) дозволено е да му се пожали на султанот или кадијата, или на некој друг кој што има власт и можност да го сочува од насилникот.

Б)Потпомогнување во отргнување на зло и насочување на грешникот да се поправи-човекот ќе каже за личноста за која смета дека поседува ауторитет(власт): тој и тој го прави тоа дело, предупреди го на тоа.

Ц)Барање на шеријатски одговори(фетви)- како во случај кога човекот ќе му каже на муфтијата: таа личност ми направи неправда, или татко, или брат, на тој начин. Да ли е тоа дозволено? Како да се сочувам од него?

Д)Предупредување на муслиманите од нечие зло- како што е спомнување на лоши особини за пренесувачите на хадисите, сведоци и аворот. Исто така, тоа опфаќа ситуациите: ако човекот виде некој кој што купува стока со мана, или ако виде личност која се дружи со крадец или блудник, или сака да својата братучетка за се омажи за него и сл., во тие ситуации спомнатите личности ќе ги предупредиш од тоа, советувајчи ги, а не со намера воведување на раздор и вознемирување/

Е)Да праваат јавно гревови или новотарије: како во случајот со алкохоличарите, узурпирање на туѓо богатство(имот), во овие ситуации дозволено е на другите да им ги спомнене гревовите кои што јавно ги праваат, додека не е дозволено да ги спомнуваме по други особини, освен ако за тоа постои причина-оправдување.

Ф)Дефинирање-опишување на личностите, ако некоја личност е препознатлива(позната) по: слабо гледа, со едно око, хром, во овие ситуации е дозволено да ја опишете таа личност со тие својства, додека спомнувањето на тие својства е забрането ако се спомнуваат со цел омаложување. 

Исто така, ако таа личност е можно да се опише со некои груги својства, многу е приоритетно(добро).

Спомнато е во фетвите на Постојаната комисија (20/26): Озборувањето(гибет) станува дозволено во некои ситуации, спомнати во суннетот на Аллаховиот Пратеник, саллаллаху алјхи ве селлем, кога за тоа има потреба, како во ситациите кога некој ќе се консултираат во поглед на личност која треба да ја омажи својата ќерка, или да направи бизнис со него, или кога се жали на султанот на неправдата која што му е направена. 

Во спомнатите ситации не е грев да се спомне што човекот не сака да го слушне за себе, затоа што во тоа преовладува(има) корис. Некои научници подготвиле да стиха во кои ги спомнале ситациите во кои е дозволено озборување:
 
الذم ليس بغيبة في ستة ... متظلم ومُعرِّف ومحذر
ولمظهر فسقا ومستفت ومَنْ ... طلب الإعانة في إزالة منكر

Озборување(гибет) не е грев во шест ситуации:

1-Кои што укажуваат на неправдата која што му е направена,

2-Кој што на некого го опишува,

3-Кој укажува(предупредува) на нечие зло,

4-Укажување на оној кој што јавно греши,

5-Оној кој што ќе му постави прашање на муфтијата(научникот),

6-Оној кој што бара помош во отргнување на гревот.
 


Извор: Фетви: islam-qa.com
Обработка: Ahlu-sunnah