Прашање: Може ли да ми објасните што е тоа илмул-келам, и да ли е тоа учење е во склад со учењето на ехли-суннетот?

Одговор: Муслиманите од најрани времиња се изложени на разни напади, од надворешниот и внатрешниот непријател. Несомнено е внатрешниот напади врз Умметот е опасен и штетн отколку оние надвор. Еден од упасните бранови на заблудата кој се создаде во филозофските термини е илмул-келам(догматска теологија). Поточно, тоа е чисто акаидски правец вграден(направен) ислкучиво на логика и разум. Лажно се претставува под името илмут-тевхид или илму усулид-дин.

Следбениците на овој акаидски правец прво го изградуваат верувањето па бараат логички докази за нивните верувања, за разлика од припадниците на ехли-суннетот се повикуваат на куранско-хадиските текстови, па дури тогаш го завсемаат ставот за одредено прашање. Бројни се искушенијата и грешките во кои паднале во овие луѓе.

Најголемата е, секако, давање на предност над ајетите и хадисите и сметање дека не е дозволено целосно потпирање на коранско-хадиските текстови, со други зборови(кажано), логиката ја претпоставува објавата(исламот), а не Објавата на логиката.

Кога станува збор за ајетите, се служат со погрешни толкувања и менување на нивното надворешно значење. Исто така, автентични хадиси лесно ги изфрлаат, и тоа под изговор дека се слаби, макар научниците на ехли-суннетот би биле едногласни(согласни) дека се автентични.

А понекогаш се оправдуваат со тоа дека не се мутеватир-преданија(хадиси) или изговор дека се спротиставуваат на значењето на куранските ајети или на логиката, па им е обврска да ги отфрлаат.

Меѓу самите догматичари, чии верување задоена со сомнежи, претпоставки и нејаснотии, постојат бројни разлики(разединувања) и несогласувања кои што ги доведоа до тоа едни со други да се прогласуваат за неверници.

Сепак,заедно тие имаат заедничко непријателство кое според поденичката(спасената) група, ехли-суннет. Дека нивниот пат е заблуда, најадобар показател(доказ) е тоа што неговите следбеници се ревидираа(покајаа) и се вратија на вистината.

Шејхул-ислам Ибн Тејмијје запишал: “Мнозинството од оние кои се одалечија од патот на првите генерации, биле догматичари или суфии, на крајот на животот, односно на смртната постела, се врачале на вистината(признавајчи дека биле во заблуда).”(Погледни: Накдул-ментик, стр.60, и ел-лктда, 1/79)

Меѓу останатите, тоа се случило со следниве научници(алими): Ебу Меали Дџувејни(Умрел 548 хг), Ебу Хамид Газали (Умрел 505 х.г), Ебу-Фетх Шехрестани (Умрел 548 х.г), Фахруддин Рази (Умрел 606 х.г), Ебу Абдуллах Хавнедџи (Умрел 646 х.г), Ебу Мухаммед Хусревшахи (Умрел 652 х.г). Научниците(алимите) на ехли-суннет го зедоле излкучило ригорознен став кога станува зборот за илму-келам.(Погледни: Ел-Адабуш-шеријје, 1/209)

Имам Шафија рекол: “Би пресудил догматичарот(илму-келам) е да се камшикуваат со прачка од палма и да се врзат на камили и со нив да се кружи по населените места и гласно да се вика: ’Ова е казна за оној кој го остава Китабот и суннетот а се занимава со ’Илмул – Келам’.“(Погледни: Менакибуш-шафи, 1/462, од имам Бејхеки, шерфу асхаби-хадис стр.78, шерхуссунне, 1/218, Меџмул-фетва 5/78, и ес-Сијер 10/29)

Во друга верзија стои дека имам Шафија кажувал: “За човекот да биде искушен со сето она што Аллах го забранил, освен неверство, подобро му е тоа отколку да биде искушен од илму-келам.(Погледни: Абабуш-Шафи, стр 182)

Имам Зехеби напишал: Веродостоен ланец на пренесувачи се пренесува дека имам Дарекнути рекол: “Не постои работа која ја мразам од илму-келам.(Погледни: Ес-Сијер, 16/457)

Застапниците(следбениците) на илму-келам не припаѓаат кај ехли-суннетот(следбениците на Суннетот на Мухаммед, саллаллаху алјхи ве селлем), бидејчи како отворени непријатели на суннетот не може да се сметаат како следбеници на ехли-суннетот! Имам Еби Исмаил Нереви (Умрел 481 х.г) напишал дело “Земмул-келами ве схлихи” кое е отпечатено во шест томови, А Аллах најдобро знае.

Одговор: Mr.Safet kuduzovic

Обработка: Ahlu-sunnah