NIJETI
بسم الله الرحمن الرحيم
Bismil-lahir-Rahmanir-Rahim
Marrur nga libri" Minhaxhul Muslim "të autorit:
Ebu Bekër Xhabir el Xhezairi

Nijeti është një nga elementet kryesore të moralit ngaqë çdo lëvizje apo moslëvizje vullnetare nuk kryhet pa tre gjëra: pa dije,dëshirë dhe vepër.
Allahu subhanehu ve teala thotë:
لن ينال الله لحومها ولا دماؤها ولكن يناله التقوى منكم كذلك سخرها لكم لتكبروا الله على ما هديكم وبشر المحسنين “Tek All-llahu nuk arrin as mishi e as gjaku i tyre,por te Ai arrin bindja e juaj.” (Haxh 22– 37)
Pejgamberi s.a.v.s.thotë: "إنما الاعمال بالنيات" “In-nemel a’malu bi-n-nijjat”-Pa dyshim, veprat janë sipas qëllimeve (nijjeteve) ”. E transmeton Buhariu (1,54,2529, 3898, 5070, 6689, 6953), Muslimi (1907), Ahmedi (1/168), Ebu Daudi (2201), Tirmidhiu (1647), En Nesai (1/59-60), Ibën Maxheh (4227), etj.

Bërja e nijetit me gojë është bidat (risi),sepse nuk është tranmetuar ndonjë argument i saktë që të tregojë se Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem apo shokët e tij e kanë bërë këtë gjë.
Nga ana tjetër vendi i bërjes së nijetit është zemra,ndaj nuk është e nevojshme bërja e tij me gojë.Shumë njerëz mendojnë se bërja e nijetit me gojë është mendimi i medhhebit hanefi për këtë çështje,gjë që nuk është e vërtetë,pasi mendimi i saktë i medhhebit hanefi lidhur me këtë çështje është se,vendi i nijetit është zemra.
Për më tepër hollësi shih librin"El-ihtijar"(kapitulli i suneteve të abdesit),i cili studiohet në shkollat e mesme të universitetit të Ez'herit në medhhebin hanefi.
Kështu pra,nëse njeriu dëgjon të trokiturit e derës së shtëpisë,menjëherë mendon se duhet të ngrihet për ta hapur.Pra,në këtë mënyrë,ka bërë"nijet"(ka vendosur) të hapë derën.Ky,pra,është"nijeti"ose vendosja.

Thotë Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: إنما الاعمال بالنيات "Veprat shpërblehën sipas qëllimit,e secilit i takon ajo çfarë ka pasë për qëllim" (Trans.Buhariu, Ebu Davudi,Tirmidhiu dhe Nesaiu.)
Poashtu hadithi tjetër:“Kur të përleshen dy muslimanë me shpata,mbytësi dhe i mbyturi janë në zjarr”.Është thënë i dërguari i Allahut,kuptohet se njëri është mbytësi,mirëpo çështë puna me të mbyturin? Tha: "Ngase ai ka dëshiruar vrasjen e shokut të tij" (Trans. Buhariu, Muslimi dhe Nesaiu)
I Dërguar i Allahut salallahu alejhis ua selam ka thënë:
“Njerëzit do të mblidhen sipas qëllimeve të tyre.” [Ibën Maxhah,Sahih el-Xhami numër 7898]
“Njerëzimi do të ringjallet sipas qëllimeve të tyre.” [Muslimi]
I Dërguar i Allahut salallahu alejhis ua selam ka thënë: "Allahu nuk shiqon fizionomitë dhe pasuritë tuaja,mirëpo shiqon zemrat dhe punët tuaja" (Trans.Muslimi dhe imam Ahmedi)

➪ Shqiptimi i nijetit me zë;
Sipas Shejh Uthejminit,çdokush që e shqipton nijetin me fjalë në momentet e faljes
së namazit,agjërimit,haxhit,abdesit,etj,ai konsiderohet si shpikës i diçkahit në fenë e Allahut s.v.t.,sepse Muhammedi s.a.v.s.merrte abdest,falej,epte lëmoshë, agjëronte dhe bënte haxhin duke mos e shqiptuar me fjalë nijjetin.
Allahu subhanehu ve teala thotë: "قلْ إِن تُخْفُواْ مَا فِي صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللّهُ ““Thuaj:Edhe nëse e fshehni atë që keni në zemrat tuaja ose e publikoni,All-llahu e di atë,...".
( Ali Imran 29)

Pejgamberi s.a.v.s.ka thënë" يحشر الناس على نياتهم “Njerëzit tubohen (ringjallen) sipas nijjeteve të tyre". (Sahihul Xhamii 2/1335) (Sahih Ibni Maxhe 3426 dhe Sahihu-t-Tergibi Vet Terhibi 13) Komenti i Sahihut të Buhariut (Fet'hul Bari)

➦ Njjeti më i mirë sesa vepra.
Pejgamberi s.a.v.s.ka thënë;
" نية المؤمن خير من عمله “Nijeti i besimtarit është me i mirë sesa vepra e tij";sepse pa e patur nijjetin në zemër,ai nijjet në terminologjinë fetare do të jetë i quajtur batil,i kotë.
➦ Ibni Kethiri kishte thënë " تعلموا النية فإنها أبلغ من العمل “Mësojeni nijetin sepse ai është më me rëndësi sesa vepra".Fudejl Bin Ijjadi kishte thënë;"Në te vërtetë, Allahu s.v.t.prej teje kërkon nijetin dhe dëshirën tënde (e jo veprën)". Komenti i Sahihut të Muslimit nga Imam Neveviu

Nijeti në çdo vepër,madje edhe nëse ajo është tepër e thjeshtë.
Zebid El Jami kishte thënë:
إني لأحب أن تكون لي نية في كل شىء حتى في الطعام و الشراب “Unë kam dëshirë të kam nijet në çdo gjë, madje edhe në ushqim e pije".Komenti i Sunen të Tirmidhiut

➦ Imam Neveviu në koment të sahihut Të Muslimit ka thënë;
"Kush e ka përqëllimuar me hixhretin e tij kënaqësine e Allahut,shpërblimin do ta ketë tek Allahu,subhanehu ve teala,.Ndërsa kush e ka patur për qëllim tregtinë (dynjanë) ose ndonjë grua për martesë,hiseja e tij prej hixhretit do të mbetet tregtia dhe gruaja.
Në koment të pjesës"فهجرته إلى ما هاجر إليه“Hixhreti i tij është për atë që ka migruar",
në Komentimin e Sunenit të Ebu Davudit është thënë;"Nuk shpërblehet për hixhretin e tij".(“40 Hadithe të Zgjedhura nga Imam En-Nevevi”,hadithi numër 1)

➦ Shejhul Islam,Ibni Tejmije,kur kishte folur për këtë problematike kishte thënë:
Nuk preferohet shqiptimi me zë dhe se një gjë e tillë konsiderohet risi ne fe.
Argument i tij është se prej Pejgamberit,s.a.v.s.sahabeve dhe tabiineve nuk është transmetuar diç që argumenton shqiptimin me zë të nijjetit në asgjë,as në namaz, as në pastrim e as në agjërim.Madje Shejhul Islami mendon se njeriu,i cili e din se nijjeti duhet te bëhet pa zë por e bën një gjë te tillë me zë meriton Ta'zir,i cili nuk nënkupton vetëm një qortim formal por parasheh edhe një masë ndëshkuese bukur te mirë.Madje,as njeri prej katër imamëve te njohur,nuk ka thënë se nijjeti me zë është vaxhib (i obliguar),pamarrë parasysh se a je imam apo je me'mun ne namaz... Shejhul Islami,Ibni Tejmije,pohon qartë se shqiptimi me zë vetëm sa e nderlikon problemin dhe krijon vesvese tek njeriu…

Bërja e nijetit me gojë është bidat (risi),sepse nuk është tranmetuar ndonjë argument i saktë që të tregojë se Pejgamberi (paqja qoftë mbi të) apo shokët e tij e kanë bërë këtë gjë.Nga ana tjetër vendi i bërjes së nijetit është zemra,ndaj nuk është e nevojshme bërja e tij me gojë. Nga shejhul-Islam Abdul-Aziz Ibn Baz; "Mexheletut-Da'ue" nr.1009