1 Составни делови на постот (рукнови) Вто 02 Aвг 2011, 12:55 am
Muaz al Islam
Модератор
Рамазанскиот пост се состои од два дела:
Намера (нијет)
Оставање на сè она што го расипува постот, од појавувањето на зората па сè до заоѓањето на Сонцето.
Намерата е услов за исправноста на сите ибадети, на што нè упатуваат зборовите на Пратеникот, а.с.: „Делата се вреднуваат според намерата, и на секој човек му припаѓа она што го наумил со своето дело.“ (Бухари и Муслим)
Задолжителниот пост нема да биде исправен доколку човекот не науми (направи нијет) дека во текот на ноќта ќе пости, а доказ за тоа се зборовите на Пратеникот, а.с.: „Неисправен е постот на оној кој не науми во текот на ноќта да пости.“ (Тирмизи)
Оној кој ќе стане во текот на ноќта, на суфур, или со срцето одлучи дека утредента ќе пости, се смета за постач и ја исполнил намерата која се бара за постот.
Ако чини нијет на почетокот на ноќта, потоа пред настапувањето на зората, направи нешто што го расипува постот: јаде, има однос со жената, тоа нема да ја расипе намерата. Нијетот за пост може да го поништи една од двете работи: соменеж во нејзиното постоење и намера за прекинување на постот. Исламските правници се со поделено мислење околу задолжителноста за извршувањето на нијетот за секој нов ден во Рамазан. Ебу Ханифе, Шафија и Ахмед сметаат дека секој ден во Рамазан има посебен нијет, што значи дека постачот е должен да го обнови нијетот за постот во секоја ноќ од Рамазан. Тие своето мислење го темелат на фактот дека секој ден од Рамазан е посебен ибадет. Имам Малик е на став дека е доволна намерата првата ноќ од Рамазан и дека постачот не е обврзан да ја обновува намерата секоја ноќ.
Кој е должен да пости
Постењето е обврска само за онаа личност која ги има сите шест својства:
Ислам – немуслиманот не е должен да пости.
Разум – личноста која не поседува разум, не е должна да пости. Рекол Мухаммед, алејхи селам: „Тројца не се сметаат за должни: лудиот, освен ако паметот му се врати...“ Во оваа група можат и да се стават и сенилните луѓе – луѓе кои поради длабоката старост ја изгубиле способноста за разликување и препознавање на работите.
Полнолетност (во исламот таа се достигнува со една од четрите работи: со полнењето на 15 години, растење на влакна кај срамните места, полуцирање во сон и започнување на месечениот циклус кај жените). Кај кого се најде една од наведените работи, се смета за полнолетен. Мухаммед, алејхи селам рекол: „Тројца не се сметаат должни да постат: малолетник...“ Малолетниците не се должни да постат, меѓутоа од неговиот старател се бара да ги учи, како би ги навикнал и подготвил за овој голем фарз во полнолетноста. Треба да се гледа децата да се научат да постат од седмата година, кога ќе можат да ги разликуваат работите и да ги распознаваат.
Можност (способност), да се поднесува постот без тешкотии – оној кој не е во можност да пости, не е должен за истото. Постојат два вида на такви луѓе:
а. Оние кај кои неможноста е трајна, како што е старец и болен кој не се надева на оздравување; на нив им е должност, наместо за секој ден од Рамазан да нахранат сиромашен – еден сиромашен ќе даде четвртина са`а на ориз, брашно и сл. или 2,40 кг. Постои и друг начин на хранењето на сиромашниот, кој го користел Енес, р.а., кога остарел, а тоа се гледало за подготвување храна за триесет сиромашни.
б. Оние кои се моментално во неможност, како што е болниот кој се надева дека ќе оздрави, трудница или доилка. Болниот кој ќе се надева на оздравување ќе го прекине постот и ќе ги напости пропуштените денови откако ќе оздрави. Доказ за тоа се зборовите на Аллах, џ. ш.: „Оној кој ќе биде болен или на патување, нека напости ист број на други денови...“ (Ел Бекаре, 185) Спрема исправното мислење на исламските правници, трудницата и доилката имаат исти прописи како и болниот кој се надева дека ќе оздрави, го оставаат постот и надокнадуваат ден за ден. Доказ за тоа се и зборовите на Мухаммед, а.с.: „Аллах, џ. ш., мусафирот го ослободил од обврската (додека е на патување) и му го дозволил кратењето на намазот, додека трудницата и доилката ги ослободил од обврската за пост (за времето после доењето и бременоста).
Престојување дома – мусафирот за време на патување не е обврзан да пости. Доказ за тоа се и зборовите на Аллах џ.ш.: „Оној кој ќе биде болен или на патување, нека напости ист број на други денови...“ (Ел Бекаре, 185) Доколку на патникот не му е тешко да пости, подобро му е да пости, а доказ за тоа се и зборовите на Ебу Дерда, р.а.: Бевме кај Пратеникот, а.с., во многу топол ден. Никој од нас не постеше освен Пратeникот и Абдуллах ибн Реваха.“ Во случај да му причинува тешкотија не му е дозволено да пости.
Завршувањето на месечниот и постпородилниот циклус – жената за време на месечниот и постпородилниот циклус не е обврзана да пости. Мухаммед, а.с., рекол: „Зарем жените за време на месечното перење не го оставаат постот и намазот?“
Работи кои можат да го расипаат постот:
Работи кои го расипуваат постот без разидување меѓу исламските научници.
Јадење и пиење, и сè она што може да ги замени, како хранливи инекции и инфузии. Аллах, џ. ш., вели во Куранот: „...јадете и пијте сè до зори, додека не бидете во можност да разликувате бел од црн конец...“ (Ел Бекаре: 187)
Полов однос – Аллах, џ. ш., вели во Куранот: „Дозволено ви е во ноќта на постот да имате однос со жените ваши...“ (Ел Бекаре: 187)
Излегување на сперма со страст, Аллах, џ. ш., во хадис кудсијј вели: [b]„Постачот во Мое име го остава јадењето и пиењето и задоволувањето на страстите.“[/b]
Настапување на месечниот циклус или породувањето.
Што му е дозволено на постачот да прави:
Да ја проголта плунката.
Да ја вкуси храната и да му ја сожвака на детето, под услов да не влезе во внатрешноста.
Употреба на вода како што е: умерено испирање на уста и нос, капење и пливање. Се пренесува дека Мухаммед, а.с., ја поливал својата глава поради топлината во текот на постот.
Употреба на мисвак на почетокот и на крајот на денот. Кога станува збор за паста за заби подобро им е да не ја користи, поради тоа што нејзиниот вкус продира до внатрешноста и тешко е да се српечи во тоа.
Употреба на мирис, чешлање и мачкање на косата.
Употреба на лекови, под услов да не дојдат до внтрешноста, доброволно давање и анализа на крвта.
Бакнеж, допир, гушкање и сл. под услов човекот да може да се контролира, да се сочува од односот и излегување на спермата.
www,islamski-centar,org
Намера (нијет)
Оставање на сè она што го расипува постот, од појавувањето на зората па сè до заоѓањето на Сонцето.
Намерата е услов за исправноста на сите ибадети, на што нè упатуваат зборовите на Пратеникот, а.с.: „Делата се вреднуваат според намерата, и на секој човек му припаѓа она што го наумил со своето дело.“ (Бухари и Муслим)
Задолжителниот пост нема да биде исправен доколку човекот не науми (направи нијет) дека во текот на ноќта ќе пости, а доказ за тоа се зборовите на Пратеникот, а.с.: „Неисправен е постот на оној кој не науми во текот на ноќта да пости.“ (Тирмизи)
Оној кој ќе стане во текот на ноќта, на суфур, или со срцето одлучи дека утредента ќе пости, се смета за постач и ја исполнил намерата која се бара за постот.
Ако чини нијет на почетокот на ноќта, потоа пред настапувањето на зората, направи нешто што го расипува постот: јаде, има однос со жената, тоа нема да ја расипе намерата. Нијетот за пост може да го поништи една од двете работи: соменеж во нејзиното постоење и намера за прекинување на постот. Исламските правници се со поделено мислење околу задолжителноста за извршувањето на нијетот за секој нов ден во Рамазан. Ебу Ханифе, Шафија и Ахмед сметаат дека секој ден во Рамазан има посебен нијет, што значи дека постачот е должен да го обнови нијетот за постот во секоја ноќ од Рамазан. Тие своето мислење го темелат на фактот дека секој ден од Рамазан е посебен ибадет. Имам Малик е на став дека е доволна намерата првата ноќ од Рамазан и дека постачот не е обврзан да ја обновува намерата секоја ноќ.
Кој е должен да пости
Постењето е обврска само за онаа личност која ги има сите шест својства:
Ислам – немуслиманот не е должен да пости.
Разум – личноста која не поседува разум, не е должна да пости. Рекол Мухаммед, алејхи селам: „Тројца не се сметаат за должни: лудиот, освен ако паметот му се врати...“ Во оваа група можат и да се стават и сенилните луѓе – луѓе кои поради длабоката старост ја изгубиле способноста за разликување и препознавање на работите.
Полнолетност (во исламот таа се достигнува со една од четрите работи: со полнењето на 15 години, растење на влакна кај срамните места, полуцирање во сон и започнување на месечениот циклус кај жените). Кај кого се најде една од наведените работи, се смета за полнолетен. Мухаммед, алејхи селам рекол: „Тројца не се сметаат должни да постат: малолетник...“ Малолетниците не се должни да постат, меѓутоа од неговиот старател се бара да ги учи, како би ги навикнал и подготвил за овој голем фарз во полнолетноста. Треба да се гледа децата да се научат да постат од седмата година, кога ќе можат да ги разликуваат работите и да ги распознаваат.
Можност (способност), да се поднесува постот без тешкотии – оној кој не е во можност да пости, не е должен за истото. Постојат два вида на такви луѓе:
а. Оние кај кои неможноста е трајна, како што е старец и болен кој не се надева на оздравување; на нив им е должност, наместо за секој ден од Рамазан да нахранат сиромашен – еден сиромашен ќе даде четвртина са`а на ориз, брашно и сл. или 2,40 кг. Постои и друг начин на хранењето на сиромашниот, кој го користел Енес, р.а., кога остарел, а тоа се гледало за подготвување храна за триесет сиромашни.
б. Оние кои се моментално во неможност, како што е болниот кој се надева дека ќе оздрави, трудница или доилка. Болниот кој ќе се надева на оздравување ќе го прекине постот и ќе ги напости пропуштените денови откако ќе оздрави. Доказ за тоа се зборовите на Аллах, џ. ш.: „Оној кој ќе биде болен или на патување, нека напости ист број на други денови...“ (Ел Бекаре, 185) Спрема исправното мислење на исламските правници, трудницата и доилката имаат исти прописи како и болниот кој се надева дека ќе оздрави, го оставаат постот и надокнадуваат ден за ден. Доказ за тоа се и зборовите на Мухаммед, а.с.: „Аллах, џ. ш., мусафирот го ослободил од обврската (додека е на патување) и му го дозволил кратењето на намазот, додека трудницата и доилката ги ослободил од обврската за пост (за времето после доењето и бременоста).
Престојување дома – мусафирот за време на патување не е обврзан да пости. Доказ за тоа се и зборовите на Аллах џ.ш.: „Оној кој ќе биде болен или на патување, нека напости ист број на други денови...“ (Ел Бекаре, 185) Доколку на патникот не му е тешко да пости, подобро му е да пости, а доказ за тоа се и зборовите на Ебу Дерда, р.а.: Бевме кај Пратеникот, а.с., во многу топол ден. Никој од нас не постеше освен Пратeникот и Абдуллах ибн Реваха.“ Во случај да му причинува тешкотија не му е дозволено да пости.
Завршувањето на месечниот и постпородилниот циклус – жената за време на месечниот и постпородилниот циклус не е обврзана да пости. Мухаммед, а.с., рекол: „Зарем жените за време на месечното перење не го оставаат постот и намазот?“
Работи кои можат да го расипаат постот:
Работи кои го расипуваат постот без разидување меѓу исламските научници.
Јадење и пиење, и сè она што може да ги замени, како хранливи инекции и инфузии. Аллах, џ. ш., вели во Куранот: „...јадете и пијте сè до зори, додека не бидете во можност да разликувате бел од црн конец...“ (Ел Бекаре: 187)
Полов однос – Аллах, џ. ш., вели во Куранот: „Дозволено ви е во ноќта на постот да имате однос со жените ваши...“ (Ел Бекаре: 187)
Излегување на сперма со страст, Аллах, џ. ш., во хадис кудсијј вели: [b]„Постачот во Мое име го остава јадењето и пиењето и задоволувањето на страстите.“[/b]
Настапување на месечниот циклус или породувањето.
Што му е дозволено на постачот да прави:
Да ја проголта плунката.
Да ја вкуси храната и да му ја сожвака на детето, под услов да не влезе во внатрешноста.
Употреба на вода како што е: умерено испирање на уста и нос, капење и пливање. Се пренесува дека Мухаммед, а.с., ја поливал својата глава поради топлината во текот на постот.
Употреба на мисвак на почетокот и на крајот на денот. Кога станува збор за паста за заби подобро им е да не ја користи, поради тоа што нејзиниот вкус продира до внатрешноста и тешко е да се српечи во тоа.
Употреба на мирис, чешлање и мачкање на косата.
Употреба на лекови, под услов да не дојдат до внтрешноста, доброволно давање и анализа на крвта.
Бакнеж, допир, гушкање и сл. под услов човекот да може да се контролира, да се сочува од односот и излегување на спермата.
www,islamski-centar,org