Ес селаму алејкум ве рахметуллах ве берекатух.

Прв едеб - Одбери го пријателот.

Ебу Хурејре радијјаллаху анху пренесува од Аллаховиот Посланик саллаллаху алејхи ве селлем дека рекол:

“Човекот е на верата на својот пријател затоа секој нека гледа од вас со кого пријателува“ (Ахмед, Тирмизи, Ебу Давуд хасен – сахих)

Ебу Сеид ел-Худри радијјаллаху анху пренесува дека веровесникот саллаллаху алејхи ве селлем рекол:

“Не дружисе освен со верник и нека твојата храна не ја јаде освен богобојазниот“ (Ахмед, Тирмизи, Ебу Давуд)

Зборовите од Аллаховиот Посланик саллаллаху алејхи ве селлем кај примерот на добро и на лошо друштво е како патот на продавачот на мирис, и оној кој пали оган така продавачот на парфеми или ќе те прсне со мирис или ќе ти подари или во најмала рака барем ќе го осетиш убавиот мирис, додека оној кој пали оган било тоа да е ковач или ќе ти ја запали облеката или ќе почуствуваш од него лош мирис. (Бухари, Муслим и Ахмед)

Втор едеб – Љубов во Аллахово име.

Оние чија љубов и братство ќе бидат само заради Аллах тебареке ве те’ала нека бидат радосни и нека се радуваат на Аллаховото ветување, спасот е кај Него Возвишениот, на денот на големиот страв тоа е Судниот Ден.

Ебу Хурејре радијаллаху алнху пренесува дека Аллаховиот Посланик саллаллаху алејхи ве селлем рекол:

“Навистина Аллах на Судниот Ден ќе рече: “Каде се оние кои се сакаа само заради мене денеска ќе ги ставам под својата ладовина а тоа е ладовината на Аршот денеска кога освен мојата ладовина нема да има друга“ (Муслим, Ахмед, Малик)

Муаз Ибн Џебел радијаллаху анху пренесува дека слушнал од Аллаховиот Посланик саллаллаху алејхи ве селлем дека рекол Севишниот Аллах тебареке ве те’ала:

“Мојата љубов е обавезна према оние кои се сакаа само заради мене, кои седеа заради мене, кои се потсетуваа заради мене, кои се жртвуваа и потпомагаа заради мене“ (Ахмед, Малик)

Ебу Хурејре радијаллаху анху пренесува дека Веровесникот саллаллаху алејхи ве селлем рекол:

“Некој човек тргнал да го посети својот брат во друго место Аллах на пат му пратил Мелек, па кога дошол до него мелекот го прашал, каде сакаш да одиш? Одговорил човекот: Сакам да одам кај својот брат во ова место Мелекот повторно го прашал, имаш ли некои потреби кај него? Рекол тој: Немам освен тоа што го сакам во името на Аллах Мелекот му рече јас сум навистина Аллахов Посланик тебе да те обавестам дека, Аллах џеле шануху те засака како ти што го сакаш твојот брат во името на Аллах“ (Муслим, Ахмед)

Кога ќе го засакаш својот брат во името на Аллах тогаш за тоа извести го него, тоа е суннет на Аллховиот Посланик саллалаху алејхи ве селлем.

Енес радијаллаху анху пренесува дека некој човек бил кај Посланикот Саллаллаху алејхи ве селлем:

“Кога пред нив поминал некој друг човек па тој рекол Аллахов Пратенику јас навистина го сакам овој човек а Пратеникот саллаллахуалејхи ве селлем го прашал, а дали го обавести за тоа? Не одговорил човекот. Рекол Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлем, тогаш извести го, човекот станал го стигнал другиот човек и му рекол јас навистина те сакам во името на Аллах џелле ве ала а тој му вратил со зборовите - Аллах да те засака оној кој тебе те направи мене да ме сакаш во неговото име.“ (Ахмед, Ебу Давуд)

Трет едеб - Да го дочекаш братот со ведро и насмеано лице.

Кога ќе го засакаш својот брат само заради Аллах и ќе му го кажеш тоа и кога било да го сретнеш го потсетуваш на таа љубов со ведро и насмеано лице, нашата вера Исламот е ведро лице во тоа спаѓа и доброчинство и добри дела за кои човекот ќе биде награден.

Ебу Зер радијаллаху анху пренесува дека Аллаховиот Посланик саллаллаху алејкхи ве селлем му рекол:

“Немој никако да понижуваш ниту да омаловажуваш било што, од доброчинство па макар и братот да го сретнеш со ведро лице“

Во преданието Џабир ибн Абдуллах радијаллаху анху вели секое добро дело е садака и навистина е доброчинство да го стретнеш својот брат со ведро лице (Ахмед, Тирмизи и кажува дека хадисот е хасен-сахих.)

Четврти едеб - Советување во името на Аллах тебареке ве те’ала.

Љубовта спрема братот и насмевката спрема него мораш да му ја докажеш и да му потврдиш дека си искрен а сето тоа докажи му го со искрено советување, Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлем, верата ја нарекол совет и рекол верата е совет.

“Па го прашавме на кого Аллахов Пратенику па рече на Аллах неговата книга и неговиот Посланик на владарите муслимани и општо на сите муслимани.“ (Ахмед, Муслим, Несаи и Ебу Давуд)

Поради ова асхабите му давале присега на Аллаховиот пратеник саллаллаху алејхи ве селлем на советување. Така Џерир Ибн Абдуллах радијаллаху анху рекол:

“Му се заветовав на Аллаховиот пратеник с.а.в.с. дека ќа обавјам намаз ке одвојам зекат и дека ќе го советовам секој муслиман.“ (Бухари и Муслим)

Пети едеб - Меѓусебно помагање.

“Својата потврда за искрена љубов ќе ја докажиме со меѓусебното помагање Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлем ни е најдобар пример за тоа гледаме како заедно со своите асхаби го гради неговиот месџид гледаме како заедно со неговите асхаби го копаат ендекот (ров) пред битката гледаме како кажува верникот на верникот му е како тврдина еден на друг се потпираат.“ (Бухари, Ахмед)

Исто така рекол Посланикот саллаллаху алејхи ве селлем:

“Аллах е на помош на неговиот роб се додека тој е напомош на неговиот брат“ (Муслим)

Шести едеб - Скромност смиреност и благост према својот брат.

Без никакво воздигнување и омаловажување Имран Ибн Химар радијаллаху анху пренесува од Веровесникот саллаллехи алејхи ве селлем кој рекол:

“Навистина Аллах ми објави да бидете благи и скромни едни спрема други и да не се воздигнувате еден над друг и да не правите насилство еден на друг“ (Муслим)

“Ако го погледнеме животот од Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлем ќе видиме дека главно неговиот живот бил сведен на благост и нежност зашто би рекол благоста нема да се најде во една ствар а да не е разубави“ (Муслим)

Ебу Хурејре радијаллаху анху пренесува дека му било речено на Аллаховиот Пратеник саллаллаху аллејхи ве селлем дови против многубожците:

“А Аллаховиот пратеник с.а.в.с. рекол навистина јас не сум пратен да проколнувам туку сум пратен како милост.“ (Муслим)

Седми едеб - Убаво однесување спрема братот муслиман.

“Аллаховиот посланик саллаллаху алејхи ве селлем. рекол најдобар од вас е оној кој има најубаво однесување.“ (Бухари)

“Најмногу што ќе ги однесе луѓето во Џеннет е нивната богобојазност и убавото однесување.“ (Ахмед Тирмизи и вели дека хадисот е сахих гариб)

Усама Ибн Шурејх рекол го прашавме на Аллаховиот пратеник саллаллаху алејхи ве селлем Аллахов Пратенику што е тоа најдобро што му е дадено на човекот па рекол:

“ Убавото однесување“ (Ахмед, Ибн Маџе)

Во хадисот од ЕбуДерда радијаллаху анху Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлм рекол:

“Најтешко што ќе се стави на вагата е убавото однесување поради тоа Аллаховиот Посланк саллаллаху алејхи ве селлем го почнувал својот намаз со дова”Упати ме на убаво однесување навистина на убаво однесување не упатува никој други освен Тебе, Ти сочувајме од лошо однесување затоа што навистина од лошото однесување неможе да ме сочува никој освен Ти” (Муслим)

Осми едеб - Отворено срце.

Од довата на Аллаховиот пратеник саллаллаху алејхи ве селлем е – “и сочувај го моето срце од завист“ (Сахих ЕбуДавуд)

Додека кај имам Тирмизи стои Сочувај ги моите гради од завист исто така рекол:

“Верник е оној кој неправи сплетки на другите (не го истражува туѓото зло и таков е не заради што е незналица туку затоа што е племенит и со убав морал) а презирник е оној кој мисли дека со своите раце може се да постигне.“ (Хасен EбуДавуд)

Девети едеб - Убаво мислење за браќата и нивна удобност.

Аллаховиот пратеник саллаллаху алејхи ве селлем рекол:

“Чувајтесе од сомнеж зашто сомнежот е најлажен говор“ (Бухари Муслим)

Ел Куртуби рахимехуллех рекол значењето на сомнежот е обвинување кое нема никакова причина и повод како што е во случајот кога човек ќе обвини друг човек за неморал без никаква основа поради тоа Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлем во продолжение на хадисот рекол:

“Немојте да прислушкувате и немојте да додавате затоа што кога чоекот ќе се препушти на лошо мислење неоснован сомнеж тогаш настојува да рече дека прислушкува и додава.“

Десети едеб - Опростувње на грешка и разбивање на лутината.

Аллах субханеху ве те’ала рекол:

“Оние кои лутината ќе ја совладаат и на луѓето им простуваат Аллах ги сака оние кои добри дела прават.“ (Ал-Имран134)

Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлем рекол:

“Нема човекот да опрости некоја грешка а Аллах да не му ја зголеми гордоста“ (Ахмед)

“Кој ќе ја разбие лутината, а е во состојба да ја искаже, Аллах ќе го повика пред сите луѓе и ќе му даде да избере која хурија тој ја сака.“ (Ебу-Давуд Тирмизи)

Ибнул-Мубарек рхиметуллахи алејх рекол верникот барат изрека наоѓа оправдание а мунафикот барат грешки

Единаесетти едеб - Забрана да се повикува со забрането име.

Аллах тебареке ве те’ала рекол:

“И не повикувајте се едни со други со грди прекари О, како е грдо верниците да се спомнуваат по грдите прекари“ (Ел Хуџурат 11)

Дванаесетти едеб - Забрането приговарање откако ќе се подари поклон.

Верниците кога ќе подарат поклон едни на други мора тоа да го направат во името на Аллах и несмеат да приговараат на тоа ајети и хадиси зборуваат за строгоста и забраната за приговарање, Аллах тебареке ве те’ала рекол:

“Оние кои ги трошат имотите свои на Аллаховиот пат а потоа она што ќе го потрошат не го попратат со приговор и увреда“ ( Ел-Бекаре 262)

Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлем рекол:

“Со тројца луѓе Аллах џеле ве’ала нема да зборува на Судниот Ден, нема да ги погледне нити ќе ги очисти, нив ги чека срадање неподнесливо, го повторил тоа 3 пати“

Ебу Зерр радијаллаху анху рекол да даде господ да пропаднат, кои се тие Аллахов Пратенику, Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлем рекол:

“Оној човек кој ќе ја пушти неговата облека по земјата, оној човек кога ќе подели а потоа ќе прозбори и оној човек кој ја продава неговата роба и лажно се заколнува“ (Муслим)

Аллах е највозвишен и најдобро знае, нека е салават и селам на Аллаховиот Пратеник саллаллаху алејхи ве селлем неговата фамилија асхабите сите негови следбеници АМИН!