Прашање : Селам Алејкум. Кај нас е позната пракса кога некој ќе умре некој од роднините или пријателите и оние кои што го познаваат(познаниците) му одаат на жалост.Обично тоа го праваат жени или постари.Одаат кај таа личност во куќата,пристојува кај неа, се разбира нешто че се однесе. А ако не се направи така од страна на оние кои се очекува тоа да го стораат тоа се смета како недостаток на почитување, навреда и слично. Некаде сум слушнала дека тоа не е исправно, дури велат дека тоа може да биде новотарија. Па ме интересира што велат научниците на месхебите и што е наисправно по ова прашање?

Одговор: Алејкум селам. Од суннетот е, Односно, препорачливо, е да се изрази и искажи сочувство на муслиманот кој што доживеал мусибет да му умре некој близок, и околу ова нема разединување меѓу научниците. А се разединуваат околу изкажување на сочувство на кафирот.

Околу времето на искажувањето на сочувство(да се почне од смрта на умрениот или после закопот) и периодот во кој се изкажува(да ли трае три дена или во тоа нема ограничување), како и зборовите со кои се изразува(сочувство), научниците во сето спомнато имаат поделено мислење а што не е предмет на ова прашање.

А што се однесува за местото каде се изразува сочувство, научниците имаат отприлика три мислења:

Прво мислење- дека е погодно, односно, дека е новотарија, на оние кои се изразува сочувство на да одредено место примаат луѓе за да им изразаат сочувство. Односно во куќата на умрениот да се собераат на едно место како би им доаѓале другите и би им изразиле сочувство.

Овој став го застапуваат шафискиот и ханбелискиот месхеб.

Тие го аргументираат својот став со тоа дека ова е новотарија во начинот на изразување на сочувство бидејчи такво нешто не е пренесено ниту од Пратеникот, саллаллаху алјхи ве селлем, ниту од асхабите а ниту од селефот.Исто така, велат дека занинувањето во куќата на умрениот го врача сеќавањето на умрениот и ја зголемува тагата и жалот на луѓето(во куќата).

Второ мислење- дека е погубно примање гости во куќата поради примање на сочувство ако со таквата постапка води кон трошоци во куќата како спремање на храна, посебни соби или простории за примање(прием) и слично.

Ова е ставот на ханефискиот месхеб.

Трето мислење- дека најдобро е да се изрази сочувство во куќата на умрениот.

Ова е ставот на маликискиот месхеб.

После спомнатите ставови на месхебите може да се каже дека не е од суннет да се оди во куќата на оној кој што доживеал мусибет како би му се изразило сочувство. Бидејчи ваквата пракса не е пренесена од Пратеникот, саллаллаху алјхи ве селлем, ниту од асхабите ниту од селефот.

А ако се оди во куќата со така изложени домашни трошоци, одземање на времето, сметање во секодневните обврски, потсетува на умрениот зголемувајчи им ја болката и тагата за истиот, најмалку што може да се каже за ваквата пракса дека е погобна, а ако се каже дека е новотарија тоа не е делаку.

Сочувство може да се изрази на многу други начини и во многу, како испрачање на смс пораки, побарување на телефон, средба(состанок) во џамија, на улица или на работа и слично.

Према тоа, тоа што си го слушнала дека нашата пракса за одење на жалост не е исправна тоа е точно. Ве биллахи тевфик.

Одговор:Zijad Ljakić

Обработка: Ahlu-sunnah