Тевхид е обожување само на Аллах кој нема здруженик и тоа била вера на сите пратеници, без исклучок таа вера освен која ниедна Возвошениот Аллах нема да ја прифати. Ниедно дело кое ќе биде направено не е исправно без тевхидот. Тогаш, тевхид е основа на кое што се друго се гради и ако тој е поништен, не постои, ниедно дело нема да биде од корист, туку спротивно, ќе биде поништен и ибадетот нема да биде исправан освен со него.

Поделба на тевхидот Тевхидот се дели на три дела:

1. Тевхид-р-рубибијје
2. Тевхиду-л-есмаи ве-с-сифати
3. Тевхиду-л-улухијје

1. Тевхиду-р-рубубијје

Тевхиду-р-рубубијје е признавање дека само Аллах е Господар на светови, Оној кој ги создал и снабдил. Оваа врста ја признале и првите многубошци.
Тие сведочеа дека само Аллах е единствен Творец, Власник, Управител, Оној кој смрт и живот дава и дека тој во тоа нема здруженик.
Рекол Возвишениот:

“Ве ле ин сеелтехум мен халакас семавати вел арди ве сеххареш шемсе вел камере ле јекулунналлах, фе енна ју’фекун.“

“А да ги запрашаш: Кој за создал небесата и Земјата и кој ги потчини Сонцето и Месечината? – сигурно ќе речат: Аллах! Па каде тогаш се одалечуваат?“ (Превод на значење. Ел-Анкебут, 61 стих)

Но и поред тоа, ваквото признавање не ги вовело во Ислам и не ги спасило од оганот, тоа не ги заштитило нивната крв и имот, бидејќи не го потврдиле тевхиду-л-улухијје, туку, спротивно, сметаа дека Аллах има здруженик во ибадетот, така што некои од тие ибадети ги правеа на некој друг поред Него.

2. Тевхиду-л-есмаи ве-с-сифат

Тевхиду-л-есмаи ве-с-сифат значи верување дека Аллах поседува створение кое не наликува на другите створенија, својства кои никој друг нема, потоа Неговите имиња јасно, без било какви сомнежи, укажуваат на целосни особини кој поседува, како што вели Возвишениот:


“Лејсе ке мислихи шеј’ун, ве хувес семиул басир.“

“Нему ништо не Му е слично и Тој се слуша и гледа.“ (Превод на значење. Еш-шура, 11 стих)

Тевхиду-л-есмаи ве-с-сифат исто така значи потврдување на она што Аллах во својата Книга за себе го потврдил, потоа тоа што го потврдил Неговиот Пратеник, саллаллаху алејхи ве селлем, онака како што Нему Му доликува, без било какви подредувања, поисоветувања, негирања и искривувања, потоа погрешно тумачење или одредување на нешто. Ние не треба да се обидуваме со нашите срца , ни во мислите, а ниту со нашите јазици да поисоветуваме и споредиме некое од Аллаховите својства со својствата на созданијата.

3. Тевхиду-л-улухијје

Тоа е тевхид на ибадетите (целосна покорност на Аллах), а се подразбира на издвојување само на Возвишениот Аллах во сите видови на ибадети кои на нас ни се наредени, како што се дова, страв, надеж, потпирање, желба, стравопочитување, понижување, враќање кај Аллах, барање помош во искушенијата, приносување на жртви, завет и други врсти на ибадет кои на нас ни ги наредил Аллах.

Доказ за тоа е стихот во кој Возвишениот Аллах вели:

“Ве еннел месаџиде лиллахи фе ла тед’у мааллахи ехада.“

“Џамиите, навистина, се за Аллах и, тогаш, никого не повикувајте освен Аллах!“ (Превод на значење. Ел-Џин, 18 стих)

Тогаш, човекот не треба да прави ибадет на никој друг освен на Аллах, ни на мелекот, ни на пратеникот, ни на некој добар евлија, ниту било на кого од созданијата. Тоа е поради тоа што ибадетот нема да биде исправен освен ако не се прави поради Аллах, па оној кој некои од тие ибадети би ги правел не некој друг поред Аллах, направил голем ширк кои се поништуваат сите дела кои ги направил.

Резултатот на овие врсти на тевхид е: Откажување од ибадетите на било кого друг освен на Аллах, доближување на Аллах со срцето и ибадетот. Не е дозволено во тевхидот само тврдење или изговарање зборовите на шехадетот, а притоа да не се напушти верата на многубошците и тоа што тие работаат поред дови на некој друг освен на Аллах, како нпр. На мртвите и слично на тоа, потоа барање од нив да се заговараат кај Аллах (прават шефаат) како би се отргнала штетата или сменила, потоа барање на помош, како и многу други работи кои содржуваат ширк, а кои го негираат тевхидот во целосност.

Остварувањето на тевхидот биднува така што ќе се спознае неговата вистинитост и така што ќе се постапи по тоа знаење и дело, а тоа се остварува така што душата и срцето побрзуваат кај Аллах, врз страв и надеж, преку враќање кон Него и потпирање на Него, правење дова и искреност, славење и почитување, потоа величување и покорност. Генерално, во срцето на робот не треба да биде ништо за некој друг освен за Возвишениот Аллах, ниту желба за оние што Аллах им забранил поред разни постапки кои содржат ширк, новотарија, мали и големи гревови, ниту мржња спрема тоа што Тој го наредил. Ова е се, всушност, вистинско и исправно значење на тевхидот и зборовите ла илахе иллеллах...


Припремил: Ибн Кааб

Обработка: ахли-суннах