Home
1
Kjo është thirrja jonë! Вто 20 Мар 2012, 6:50 pm
Islam Only Way
Сестра
Shkruar nga Imam Albani
Me emrin e Allahut Mëshiruesit, Mëshirëplotit! E falënderojmë Allahun, salatet dhe selamet qofshin mbi të Dërguarin e Allahut (sal Allahu te’ala alejhi ue ala as’habih).
Me të vërtetë, Allahu i Lartësuar na ka dhënë mirësinë më të madhe, e ajo është mirësia e imanit-besimit. Ndërsa, këtij umeti i ka dhënë mirësinë e ekzistencës së dijetarëve në mesin e tyre. Dijetarët, janë ata të cilët i ka nderuar Allahu me dije, që ua dhuroi me qëllim që t’ua ndriçojnë njerëzve rrugën për tek Allahu, me këtë kemi për qëllim adhurimin ndaj Allahut të Lartësuar.
Padyshim se ata janë trashëgimtarët e Profetëve. Ajo që na shtyu të vijmë në këtë vend, së pari është që të arrijmë kënaqësinë e Allahut të Madhëruar dhe lutemi që të mbetet kështu (ky qëllim i yni). Së dyti; për të kërkuar dije e cila të shpie drejt Allahut. Pasha Allahun! Këto janë momente të bukura, ku takohemi me Shejkhun tonë, dijetarin dhe mësuesin tonë të madh; Muhammed Nasirudin el-Albanin.
Në emër të kësaj lagje esh-Shuvekeh, Shejkhut tonë të nderuar i urojmë mirëseardhjen më të mirë. Gjithashtu, në emër të popullit të Mefrakut në veçanti nxënësve të dijes që ndodhen këtu, të gjithë së bashku të urojnë mirëseardhje, sepse ishin të përmalluar që të takoheshin sot me mësuesin tonë të ndershëm.
Nuk është problem, sepse të gjithë jemi të përmalluar për të dëgjuar perlat e dijes dhe urtësinë që ta ka dhënë Allahu. Pra, le të dëgjojmë prej dijes që Allahu i ka dhuruar atij, e pasi të mbarojë Shejkhu ynë atëherë edhe dyert për të pyetur do të hapen. Pyetjet duhet të jenë të shkruara sepse edhe letrat janë shpërndarë dhe janë të mjaftueshme insha-Allah. Po e përsëris edhe njëherë, momente të lumtura janë këto, duke i uruar mirëseardhjen Shejkhut tonë të nderuar.
Shejkh Albani: Mirë se ju gjejmë! Me të vërtetë falënderimet i takojnë Allahut. Atë e falënderojmë, prej Tij ndihmë dhe falje kërkojmë. Kërkojmë mbrojtje nga Allahu prej të këqijave të shpirtave tanë dhe veprave tona të liga. Kë e udhëzon Allahu, nuk ka kush që e humbë. Dhe kë e humbë Allahu nuk ka kush që e udhëzon. Dëshmoj se nuk ka Zot tjetër pos Allahut - i Vetëm dhe pa asnjë shoq. Dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Tij. Fjalët më të mira janë fjalët e Allahut, udhëzimi më i mirë është udhëzimi i Muhammedit (sal Allahu alejhi ue selem), gjërat më të këqija janë ato të shpikurat, çdo gjë e shpikur është bidat, çdo bidat është lajthitje, e çdo lajthitje të shpie në Zjarr.
Falënderoj vëllanë tonë Ibrahim për fjalët dhe lëvdatat e tij. Mua nuk më mbetet asgjë tjetër vetëm që të marr shembull halifen e parë, Ebu Bekër es-Sidikun (radija Allahu anhu), i cili ishte halife i drejtë dhe i pari që erdhi pas të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem).
Megjithatë, kur dëgjonte ai dikë që e lavdëronte, - edhe pse kjo lëvdatë kushdo që të jetë i lavdëruari është e tepruar-, dhe halifja ishte me të drejtë halife i të Dërguarit të Allahut (Sal Allahu alejhi ue selem), e përsëri (kur e lavdëronte dikush) thoshte: ‘Zoti im, mos më merr në përgjegjësi për fjalët që thonë për mua, më bëj më të mirë sesa ata mendojnë, mi falë gabimet e mia të cilat ata nuk i dinë.’
Këto fjalë i thoshte Ebu Bekri, e çfarë na mbetet neve që të themi pas tij?! Andaj, duke e pasuar atë, them: ‘Zoti im, mos më merr në përgjegjësi për fjalët që thonë për mua, më bëj më të mirë sesa ata mendojnë, mi falë gabimet e mia të cilat ata nuk i dinë.’
E vërtetë është dhe të vërtetën po e them, se unë nuk jam ai i përshkruari që dëgjuat më parë, por në të vërtetë unë jam vetëm një nxënës i dijes dhe asgjë më tepër! Dhe, është obligim i çdo nxënësi të dijes që të ketë parasysh fjalën e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem):
“Kumtoni nga unë qoftë edhe vetëm një ajet! Predikoni nga benu Israilët dhe s’ka asgjë të keqe në të. E kush gënjen për mua qëllimisht, le ta përgatitë ulësen e tij prej zjarrit.”
Duke marrë parasysh këtë hadith Profetik dhe argumente tjera të cilat i gjejmë në Librin e Allahut dhe në Hadithet e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue alejhi ue selem), mundohemi që njerëzve t’ua kumtojmë atë të cilën ndoshta nuk e dinë.
Mirëpo, kjo -mendimi i mirë i vëllezërve tanë për ne- nuk do të thotë se ne jemi bërë me të vërtetë të tillë (ashtu siç më cilësuan). Çështja nuk është kështu! Në realitet, ajo çfarë unë ndjej kur e gjykoj veten time, atëherë kur dëgjojë fjalë të tilla, e kujtoj shembullin që është shkruar në kohë të hershme dhe është i njohur, ku thuhet: “Në vendin tonë edhe bugathi (lloj korbi i vogël) bëhet shqiponjë.”
Ndoshta ndonjëri nuk e di qëllimin e këtij shembulli. Bugathi është një zog i vogël dhe i pa rëndësishëm, por që shndërrohet në shqiponjë tek njerëzit për shkak të injorancës së tyre ndaj forcës së shqiponjës dhe madhështisë së saj. Ky shembull është më se i përshtatshëm për shumë nga ata të cilët thërrasin në islam duke u mbështetur në të vërtetën ose për ata që thërrasin duke u mbështetur në gabime e lajthitje.
Por, Allahu e di më së miri se kjo tokë -për fat të keq- është zbrazur nga dijetarët. Të gjitha vendet islame i ka përfshirë kjo fatkeqësi përveç individëve të pakët, për të cilët ia vlen të thuash se filani është dijetarë. Këtë gjë e thekson edhe një hadith autentik, të cilin e transmeton imam Buhari në Sahihun e tij, hadith që transmetohet nga Abdullah bin Amër bin el-Asi (radija Allahu teala anhu) i cili thotë se: I Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) ka thënë:
“Vërtetë, Allahu nuk e largon dijen duke e larguar atë nga zemrat e dijetarëve, por e merr dijen duke marrë dijetarët (me vdekjen e tyre) derisa të mos mbetet më ndonjë dijetarë. Atëherë njerëzit do të marrin koka injorante e do t’i pyesin, e ata do të japin fetva pa dije; -do të humbasin vetveten dhe të tjerët.“
Kur Allahu dëshiron që ta largojë dijen nga faqja e dheut, nuk e largon atë nga gjokset e njerëzve të ditur saqë këta njerëz të ditur të ktheheshin në injorant, sikur të mos kishin ditur kurrë. Jo! Kjo nuk është prej ligjit të Allahut të Madhëruar kundrejt njerëzve të mirë, që t'ua marrë njerëzve atë dije të cilën ata e kanë arritur duke kërkuar kënaqësinë e Tij në këtë mënyrë.
Siç edhe dëgjuam fjalët e vëllait Ibrahim (Allahu e begatoftë) edhe pse shkurtimisht, se ky tubim yni është bërë për të kërkuar dije.
Allahu i Madhëruar është Gjykues i Drejtë, dhe nuk e largon dijen nga zemrat e dijetarëve të vërtetë në këtë mënyrë. Ligji i Allahut për këtë çështje ka rrjedhur mes krijesave të Tij në atë mënyrë që t’ua largojë dijen njerëzve me largimin e dijetarëve, pra me vdekjen e tyre. Ashtu siç bëri me më të mirin e dijetarëve, Profetëve dhe të Dërguarve, Muhammedin (sal Allahu alejhi ue selem), derisa të mos mbeten më dijetarë e njerëzit të vënë në krye persona injorantë, të cilët do të pyeten dhe do të japin fetva pa dije dhe do të humbin vetveten dhe të tjerët. Nga ky fenomen nuk duhet të kuptojmë se Allahu i Madhëruar, do ta zbrazë tokën nga dijetarët aq sa të mos ketë më asnjë dijetarë që të jetë bartës i argumenteve të Allahut tek njerëzit.
Por kuptimi i drejtë i këtij hadithi është, se sa më shumë kalon koha, aq më tepër pakësohet dija derisa të mos mbetet në faqe të tokës askush që thotë: Allah, Allah. Këtë hadith e dëgjoni shpesh dhe është hadith autentik: “Nuk do të bëhet kiameti përderisa në faqe të tokës ka që thonë: Allah, Allah.“
Shumë prej atyre njerëzve që përmenden në fund të këtij hadithi që e përmendëm, se ‘Allahu e largon dijen duke marrë dijetarët derisa të mos mbetet dijetarë, dhe njerëzit të marrin koka injorante’, prej këtyre kokave janë edhe ata që e komentojnë Kur’anin dhe Sunnetin me komente të kundërta nga ato të dijetarëve. Nuk them vetëm të dijetarëve të hershëm, por gjithashtu edhe atyre të më vonshëm.
Këta lloj njerëzish argumentohen me këtë hadith: ‘Allah, Allah,’ për të treguar se lejohet, madje është e pëlqyer përmendja e Allahut vetëm me fjalën: ‘Allah, Allah’.
Të mos e gënjejë apo mashtrojë dikë kushdo qoftë ai, kur e dëgjon hadithin me interpretim të tillë. E pashë të arsyeshme që qoftë edhe kalimthi t’u përmend se ky interpretim është i pasaktë.
Së pari: sepse sqarimi i tij është bërë në një transmetim tjetër nga i Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem).
Dhe së dyti: sepse nëse ky interpretim do të ishte i saktë, atëherë një gjë të tillë do ta kishin praktikuar të parët tanë të mirë Allahu qoftë i kënaqur me ta!
Pra, përderisa ata nuk e kanë bërë, atëherë tregon edhe refuzimin e tyre ndaj këtij interpretimi e rrjedhimisht pasaktësinë e tij.
E si do të reagonin këta njerëz që bëjnë interpretime të tilla, kur të dëgjonin edhe transmetimin plotësues të këtij hadithi, i cili gjendet tek Imam Ahmedi në Musnedin e tij me zinxhir autentik, me këto fjalë: “Nuk do të bëhet kiameti përderisa në tokë të ketë nga ata që thonë: nuk ka zot tjetër veç Allahut“.
Prandaj, ky është edhe qëllimi i fjalës së përsëritur Allah-Allah, në transmetimin e parë.
Ajo që duam të vëmë në dukje është fakti se bota në kohët e sotme, për fat të keq, është zbrazur nga dijetarët që dikur mbushnin këtë tokë të gjerë me dijen e tyre, dhe që e përhapnin atë në radhët e umetit islam.
Gjendja e kësaj kohe është ashtu siç thuhet në një shembull: “E kur numëroheshin ishin të pakët, e sot janë bërë edhe më të pakët se të paktit”.
Shpresojmë prej Allahut të Madhëruar që të na bëjë neve prej kërkuesve të dijes, të cilët me të vërtetë pasojnë dijetarët dhe ecin ndershmërisht në rrugën e tyre. Kjo është ajo që ne shpresojmë prej Allahut të Madhëruar, që të na bëjë prej atyre që pasojnë rrugën, për të cilën Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) ka thënë: “Kush ndjek një rrugë për të marrë dije, Allahu e ndjek me të një rrugë për ta futur në Xhennet“.
Ky hadith më jep mundësinë të flas për këtë dije, e cila përmendet shumë shpesh në Kur’an, siç është fjala e të Lartësuar:
قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ
“A janë të njëjtë ata që dinë me ata që nuk dinë?!” (39:9)
Dhe fjala e Tij:
يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ
“Allahu i lartëson ata që besuan prej jush dhe (posaçërisht) ata që kanë dije, në grada të larta.” (58:11)
Cila është pra kjo dije, pasuesit dhe zotëruesit e së cilës Allahu i lavdëron?
Përgjigjen për këtë e kemi në fjalët e imam Ibën Kajim el Xheuzijeh (Allahu e mëshiroftë), nxënësi i shejkhul islam Ibën Tejmijes (Allahu e mëshiroftë): “Dija është: ‘ka thënë Allahu, ka thënë i Dërguari i Tij dhe ajo që kanë thënë Sahabet, dhe ajo nuk është e fshehur. Dituria nuk është kur ti ngritë dyshime në fjalët e të Dërguarit duke marrë për bazë fjalët e ndonjë fekihu.
Shejkhul-Islam: Në asnjë mënyrë! Dije nuk është refuzimi e mohimi i Cilësive të Allahut, duke dashur për t’i ikur përngjasimit dhe përfytyrimit të Cilësive të Tij’.”
Dija, siç kuptohet prej këtyre fjalëve poetike, -e që pak i gjejmë tek poetët të shprehen në këtë mënyrë, sepse poezia e dijetarëve është ndryshe nga poezia e poetëve-. Pra, dijetari si ky ka prirje për poezi, e shohim tek thotë:
“Dija është ajo që ka thënë Allahu” në rendin e parë,
“ka thënë i Dërguari i Allahut” në rendin e dytë,
“kanë thënë Sahabet në rendin e tretë”.
Pikërisht për këtë pikë të fundit unë do të flas në këtë mbrëmje të bukur insha-Allah.
Fjalët e Ibën Kajimit na kujtojnë një të vërtetë shumë shumë të rëndësishme, që për shumë kohë nuk është përfillur dhe është neglizhuar nga shumica e thirrësve që veprojnë sot në emër të thirrjes në fe.
Cila është kjo e vërtetë?
Dihet mjaft mirë tek të gjithë këta thirrës, se islami mbështetet në Librin e Allahut dhe Sunnetin e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem). Kjo është diç e vërtetë që nuk ka pikë dyshimi.
Porse kjo është e mangët (nuk mjafton)! Për këtë mangësi flet edhe Ibën Kajimi në poezinë e mëhershme të cilën e lexuam, kur përmendi se pas Kur’anit dhe Sunnetit, Sahabet. Ai tha: Dija është: ‘ka thënë Allahu, ka thënë i Dërguari i Tij dhe ajo që kanë thënë Sahabet …
Sot shumë rrallë dëgjojmë që ndonjë të përmendë bashkë me Kur’anin dhe Sunnetin edhe Sahabet! Dhe ata (Sahabet), siç e dimë të gjithë, janë koka e të parëve tanë të mirë. Për të cilët na kanë ardhur hadithe të shumta të Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) që tregojnë për pozitën e tyre.
Në një hadith thuhet: “Njerëzit më të mirë janë brezi im, ...
E mos thoni ashtu siç thonë shumica e thirrësve në fe: “Gjenerata më e mirë...” ngase të shprehurit e tillë nuk ka bazë në Sunnet.
Në dy sahihet (Buhari dhe Muslim) dhe libra të tjera që janë bazë e Sunnetit, të shprehurit është ashtu siç e theksuam, ku thotë:
“Njerëzit më të mirë janë brezi im, e më pas ata që vijnë pas tyre, e më pas ata që vijnë pas tyre“.
Sahabet janë kreu i këtyre tre brezave, për të cilët është dëshmuar për mirësi. Imam Ibën Kajim el-Xheuzijeh ia ka bashkangjitur Sahabet Kuranit dhe Sunnetit. A është kjo bashkëngjitje që ai i bëri Kuranit dhe Sunnetit opinion, ixhtihad, sajim, që thjesht mund të jetë diçka e gabuar, kjo sepse çdo njeri mund të gabojë?!
Përgjigja për këtë është: ‘Jo’. Ky nuk është sajim e as ixhtihad që mund të jetë i gabuar. Por kjo, është e mbështetur në Librin e Allahut dhe në hadithin e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem).
Përsa i përket argumentit nga Kur’ani, e kemi fjalën e Zotit tonë në Librin e Tij, ku thotë:
وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِيرًا
“E kush i kundërvihet të Dërguarit pasi që i është bërë e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që ai ka zgjedhur dhe e fusim në xhehenem. Sa përfundim i keq është ai.” (4:115)
Nuk mjaftohet Zoti ynë në këtë ajet, -dhe nëse do ta bënte do të kishte të drejtë- duke thënë: “E kush i kundërvihet të Dërguarit pasi që i është bërë e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që ai ka zgjedhur...
Porse tha për një arsye të madhe që ne tani po jemi duke e shpjeguar dhe qartësuar. Ai tha:
وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِيرًا
“E kush i kundërvihet të Dërguarit pasi që i është bërë e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që ai ka zgjedhur dhe e fusim në xhehenem. Sa përfundim i keq është ai.”
Ju lutem që ky ajet të ngulitet në mendjet dhe zemrat tuaja, e të mos harrohet për asnjë çast, sepse në të ndodhet e vërteta dhe e drejta ashtu siç ju po e shqiptoni. Kështu ju do të mund të shpëtoni nga të devijuarit majtas e djathtas, dhe nuk do të përziheni qoftë edhe sadopak me idetë e mendimet e ndonjërit prej grupeve që nuk janë të shpëtuara apo të themi të humbura.
Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) thotë në një hadith të njohur, ndërsa unë po mjaftohem të përmend prej tij pjesën që na intereson këtu, dhe që është argument për ato që po themi; thotë: “… do të përçahet umeti im në shtatëdhjetë e tre grupe. Të gjitha janë në zjarr, përveç njërit prej tyre.” I thanë:” Cili është ai grup o i Dërguari i Allahut?” Ai tha: “Ai është xhemati.”
Pra, xhemati është rruga e besimtarëve.
Hadithi, edhe pse nuk është shpallje e drejtpërdrejtë nga Allahu në zemrën e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem), kjo është edhe rezultat i ajetit të lartpërmendur;
وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ
“… dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve…”.
Nëse përfundimi është i tillë për atë që kundërshton të Dërguarin dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, ai kërcënohet me zjarr. Atëherë vlen edhe e kundërta: “Kush ndjek rrugën e besimtarëve, atij i është premtuar Xhenneti pa asnjë pikë dyshimi.” E pra, i Dërguari i Allahut në përgjigje të pyetjes se cili është grupi i shpëtuar, tha: “Xhemati”, ndërsa xhemati është bashkimi i myslimanëve.
Në një transmetim tjetër të po këtij hadithi që e përforcon edhe më shumë këtë mesazh, madje ky transmetim shton edhe më tepër qartësinë e shpjegimit. Ku Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) thotë: “(grupi i shpëtuar) është ai (grup) që ndodhet në rrugën time dhe të shokëve të mi.” Atëherë “dhe shokëve të mi” është rruga e besimtarëve.
Kur Ibën Kajimi tha në fjalët që i theksuam më herët: ‘...dhe (dija është çfarë) thonë Sahabet’, këtë nuk e nxorri nga diku tjetër veçse nga ajeti i lartpërmendur dhe nga ky hadith. Gjithashtu, edhe nga hadithi i njohur i Irbad bin Sarijeh (radija Allahu anhu), nga i cili prapë po mjaftohem vetëm me atë që na duhet si argument duke lënë kohë për pyetjet tuaja, ku Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) thotë:
“Jeni të detyruar ta pasoni Sunnetin tim, dhe Sunnetin e hulefave të drejtë e udhëzues që vijnë pas meje.”
Pra, edhe këtu kemi të njëjtën gjë si në hadithin dhe ajetin e mëparshëm.
Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) nuk thotë vetëm: “Jeni të detyruar ta pasoni Sunnetin tim”! Por ai i shtoi Sunnetit të tij Sunnetin e hulefave të drejtë. Nga kjo mund të mësojmë – e veçanërisht në këtë kohë, ku mendimet, opinionet e medhëhebet janë të shumta, e grupet janë të ndarë e të përçarë, derisa shumë prej të rinjve myslimanë janë të hutuar se cilit grup t’i përkas.
Pra, edhe njëherë, përgjigjen e gjejmë tek ajeti dhe dy hadithet e lartpërmendura. Prandaj, pasojeni rrugën e besimtarëve. A është fjala për rrugën e besimtarëve të kësaj kohe?
Përgjigja është: Jo. Fjala është për kohët e hershme, posaçërisht periudhën e parë – periudhën e Sahabeve, të parët tanë të mirë.
Vetëm ata, duhet të jenë shembull ynë për t’i pasuar. Prandaj, thirrja jonë ngrihet mbi tre shtylla: mbi Kur’anin, Sunnetin dhe pasimin e të parëve tanë të mirë. Kushdo që pretendon se pason Kur’anin dhe Sunnetin, por nuk i pason të parët e mirë dhe këtë e tregon nëpërmjet veprave e ndoshta e shpreh dhe me gojën e tij, duke thënë:
‘ata janë njerëz sikurse edhe ne që jemi njerëz’; s’ka dyshim se ky njeri është në rrugë të shtrembër dhe në humbje. Pse? Sepse ai nuk i merr parasysh këto argumente që i përmendëm më herët. A pason ai rrugën e besimtarëve? Natyrisht që jo. A ka pasuar Sahabet e të Dërguarit? Natyrisht që jo. Kë ka pasuar atëherë? Për të mos thënë dëshirat dhe tekat e veta, ai ka pasuar mendjen e vet.
Mos vallë mendja e tij është e pagabueshme? Pa dyshim që jo. Atëherë ai padyshim që gjendet në një humbje të qartë.
Unë kam bindjen se shkaku i mospajtimeve të shumta të trashëguara mes fraksioneve të dikurshme dhe mospajtimeve të lindura në ditët e sotme, qëndron tek çështja e pasimit të të parëve tanë të mirë. Shumë pretendojnë se pasojnë Kur’anin dhe Sunnetin, edhe shpesh po dëgjojmë të rinj të pavendosur që thonë:
‘O vëlla, këta thonë Kur’ani e Sunneti, edhe ata të tjerët thonë Kur’ani dhe Sunneti. Cili qenka gjykimi ndarës?’ Ne u themi: ‘Ai është Kur’ani dhe Sunneti dhe metodologjia e të parëve tanë të mirë.’
Kushdo që mbështetet në Kur’an dhe Sunnet, por pa u mbështetur në rrugën e të parëve tanë të mirë, ai në realitet nuk është mbështetur në Kur’an dhe Sunnet, por është mbështetur tek mendja, për të mos thënë në teket dhe dëshirat e tij. Unë e kam zakon që të jap disa shembuj për ta bërë sa më të qartë këtë çështje, madje kjo është bazë shumë e rëndësishme; Fjala është për: në rrugën e të parëve tanë të mirë.
Na transmetohet nga el-Faruk Omer bin Hatabi, i cili thotë: “Nëse ju polemizojnë ndjekësit e tekave dhe bidatit me Kur’an, atëherë përgjigjuni atyre me Sunnet, sepse Kur’ani përmban mundësinë e këndvështrimeve të ndryshme.”
Pse e tha Omeri këtë fjalë?
Për këtë arsye Allahu i Lartësuar thotë në Kur’an, duke iu drejtuar Profetit të Tij (sal Allahu alejhi ue selem):
وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ
“Dhe Ne ta zbritëm ty Kur’anin që t’ua shpjegosh njerëzve atë që u është zbritur atyre.”
A mundet një mysliman arab, i cili mund të jetë Sibeuejhi (njëri prej dijetarëve më të shquar të gjuhës arabe) i kohës së tij për shkak të njohjes së gjuhës arabe -të letërsisë dhe etikës së saj-, i aftë ta kuptojë Kur’anin pa pasur nevojë për mësimet e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem)?
Përgjigja është: ‘Jo’.
Në të kundërt fjala e Allahut:
الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ
“...që t’ua shpjegosh njerëzve atë që u është zbritur atyre.”
Do të kishte qenë vetëm një tallje! Larg saj qoftë.
Atëherë kushdo që mundohet të kuptojë Kur’anin pa u mbështetur në mësimet e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem), veçse ka humbur në një humnerë të thellë. Pastaj, a ka mundësi ky njeri që të kuptojë Kur’anin dhe Sunnetin pa pasur nevojë për udhëzimin e Sahabeve?
Përgjigja është përsëri: Jo.
Kjo sepse ata janë që na i përcollën së pari fjalët e Kur’anit, të cilin e zbriti Allahu në zemrën e Muhammedit (sal Allahu alejhi ue selem) dhe së dyti na përcollën shpjegimin e tij (sal Allahu alejhi ue selem) i cili u përmend në ajetin e mëparshëm dhe mënyrën se si ai i praktikoi mësimet e Kur’anit famëlartë.
Këtu më duhet patjetër që të ndalem pak.
Sqarimi i Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) është tre lloje:
1 . Nëpërmjet fjalëve të tij.
2 . Veprimeve të tij.
3 . Aprovimit të tij.
Kush janë ata që na i transmetojnë fjalët e tij? Përgjigja është: Shokët e tij.
Kush na i transmeton veprimet e tij? Përgjigja është: Shokët e tij.
Kush na i transmeton aprovimin e tij? Përgjigja gjithashtu do të jetë: Shokët e tij.
Për këtë arsye ne nuk mund të pavarësohemi nga të kuptuarit e Kur’anit dhe Sunnetit duke u mbështetur vetëm në aftësitë tona gjuhësore. Patjetër se ne duhet të mbështetemi në diçka tjetër. Kjo nuk do të thotë se s’kemi nevojë për gjuhën; jo! Ne jemi plotësisht të bindur se joarabët të cilët nuk e zotërojnë gjuhën arabe, kanë rënë në gabime të shumta, e veçanërisht në lidhje me këtë bazë të rëndësishme, duke mos u kthyer tek të parët tanë të mirë për të kuptuar Kur’anin dhe Sunnetin. Me këtë nuk nënkuptoj mosmbështetjen tek gjuha, kjo është e pamundur, ngase kur duam të kuptojmë fjalët e Sahabeve patjetër duhet të kuptojmë gjuhën arabe.
Ashtu siç është e domosdoshme gjuha për njohjen e Kur’anit dhe Sunnetit, po e njëjta gjë vlen edhe në këtë çështje. Ajo që duam të shpjegojmë është se sqarimi i Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) i përmendur në ajetin e mësipërm, ndahet në tri lloje: fjalë, vepra dhe aprovim.
Po japim një shembull ose më tepër nëse është e nevojshme, për ta bërë sa më të qartë këtë lloj ndarjeje që është mjaft reale dhe plotësisht e drejtë. P.sh.: Kemi fjalën e Allahut, më të Lartit:
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا
“Vjedhësit dhe vjedhëses ua prisni duart.”(5:38)
Shikoni tani se si nuk mund të mbështetemi vetëm tek gjuha në të komentuarit e Kur´anit.
Në pikëpamjen gjuhësore, vjedhës është kushdo që vjedh një mall nga një vend i ruajtur, çfarëdo qoftë ky mall, edhe pa ndonjë vlerë të veçantë. P.sh.: nëse dikush vjedh vezë apo ndonjë qindarkë. Nga ana gjuhësore ky quhet vjedhës.
I Lartësuari thotë:
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا
“Vjedhësit dhe vjedhëses ua prisni duart.”(5:38)
A i pritet dora çdo njeriu që vjedh? Përgjigja është: ‘Jo’.
Përse? Sepse sqaruesi i cili është i ngarkuar të bëj shpjegimin, i Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) na i ka bërë të qartë se kush janë ata vjedhës të cilëve u pritet dora, duke thënë:
“Nuk ka prerje (dore), përveçse për çerek dinari e më tepër.”
Kushdo që vjedh diçka me vlerë më të ulët sesa çereku i dinarit, edhe nëse nga ana gjuhësore quhet vjedhës, nga ana e sheriatit nuk quhet vjedhës (që meriton prerjen e dorës).
Nga këtu arrijmë në një përfundim shkencor, që shumica e nxënësve të dijes janë të pakujdesshëm ndaj saj.
Ky përfundim na tregon se nuk kemi të bëjmë vetëm me gjuhën e trashëguar arabe, por kemi edhe gjuhën e sheriatit (terminologjinë), të cilën e kemi mësuar nga Allahu. Arabët që flisnin gjuhën në të cilën zbriti Kur’ani, ishin të panjohur me këto lloj terminologjie. Kur thuhet vjedhës, nga ana gjuhësore përfshihet çdo vjedhës, por kur vjedhësi përmendet nga ana e sheriatit, nuk përfshihet çdo vjedhës por vetëm ai që vjedh çerek dinari e më tepër.
Këtu kemi një shembull praktik se ne nuk mund të jemi të jemi të pavarur në të kuptuarit e Kur’anit dhe Sunnetit, vetëm duke u mbështetur në njohjen e gjuhës arabe. Kjo është një mangësi që shumë shkrimtarë të kohëve të sotme kanë rënë në të. Ata përdorin vetëm aftësitë e tyre njohëse të gjuhës arabe në interpretimin e ajeteve Kur’anore dhe haditheve profetike.
Duke i interpretuar ato në mënyrë të devijuar, të panjohura më parë për myslimanët! Për këtë arsye, duhet të kuptojmë se thirrja e vërtetë e islamit mbështetet në tre shtylla: Kuranin, Sunnetin dhe rrugën e pasuar nga të parët tanë të mirë.
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ
“Vjedhësit dhe vjedhëses…”
Ky ajet nuk mund të komentohet sipas rregullave të gjuhës, por sipas gjuhës së sheriatit, e cila thotë se:
“Nuk ka prerje (dore), përveçse për çerek dinari e më tepër.”
Në vazhdim të ajetit të sipërpërmendur, Allahu thotë:
فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا
"ua prisni duart.”
Çfarë është dorë në aspektin gjuhësorë?
Në aspektin gjuhësorë, dorë konsiderohet nga shpatulla deri tek majat e gishtërinjve.
Në ç’masë pritet, nga këtu...?
Këtë gjë e sqaroi i Dërguari me veprimin e vet. Ne nuk kemi ndonjë hadith nga fjalët e tij që të na bën të ditur vendin e prerjes së dorës ashtu siç e kishim në atë se çfarë konsiderohet vjedhës sipas sheriatit, por kemi shpjegim duke marrë parasysh praktikën e Profetit.
Si e mësuam ne këtë zbatim në praktik?
Prej të parëve tanë të mirë, shokëve të Profetit (sal Allahu alejhi ue selem).
Ky ishte lloji i dytë, pra shpjegimi me anë të veprimeve - praktikës.
Ndërsa lloji i tretë është aprovimi i të Dërguarit (sal Allahu alejhi ue selem) për diçka që as nuk ndalohet, e as nuk qortohet për të. Ky lloj nuk është as fjalë e as vepër e tij, por është një veprim të cilin e kryen dikush tjetër, ndërsa ai (sal Allahu alejhi ue selem) ka reaguar ndaj këtij veprimi duke e aprovuar atë.
Kur ai shihte diçka heshtte dhe e aprovonte atë, kjo gjë konsiderohej themel se ajo çështje është e lejuar.
Kur ai shihte diçka dhe tërhiqte vërejtje ndaj saj – edhe nëse ajo bëhej nga ndonjëri prej Sahabeve, mirëpo vërtetohet se Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) e ka ndaluar atë gjë, atëherë ky gjykim (ndalim) i largon të gjitha kundërthëniet e shkaktuara nga aprovimi i atij Sahabiut!
Po ua jap edhe një shembull, që ka të bëj me shkencën e hadithit.
Thotë Abdullah bin Umeri bin Hatabi (radija Allahu anhuma): “Pinim kur qëndronim në këmbë, e hanim në ecje e sipër në kohën e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem)”.
Në këtë hadith, Abdullahu na tregon për dy gjëra: për të pirët duke qenë në këmbë dhe për të ngrënit duke ecur, si dhe na bën të ditur se kjo ndodhte në kohën e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem).
Cili pra është gjykimi i sheriatit për këto dy gjëra; -pra, për të pirë gjatë qëndrimit në këmbë dhe për të ngrënit duke ecur?!
Nëse zbatojmë fjalët tona të mëparshme, mund të nxjerrim gjykimin e sheriatit për këtë gjë, natyrisht duke pasur parasysh diçka: njohjen e Sunnetit të të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) – fjalët praktikën dhe aprovimin e tij.
Nëse i kthehemi Sunnetit autentik në lidhje me çështjen e parë me të cilën sprovohen shumë prej myslimanëve, për të mos thënë shumica e tyre, duke kundërshtuar fjalët e të Dërguarit të ndershëm (sal Allahu alejhi ue selem) e që është ‘të pirët në këmbë’. Sahabet kanë pirë në këmbë, kanë mbajtur flori, kanë veshur mëndafsh. Këto janë të vërteta dhe nuk mund të mohohen.
Por, a i aprovoi ato i Dërguari?
Përgjigja është: për disa gjëra tërhoqi vërejtjen e disa i aprovoi.
Ajo për të cilën tërhoqi vërejtjen u kategorizua tek të ndaluarat dhe ajo që aprovoi u klasifikua tek të lejuarat.
Tërhoqi vërejtjen nga pirja në këmbë në hadithe të shumta, gjë të cilën nuk dua të thellohem për të mos dalë nga tema e për të lënë kohë për pyetjet tuaja dhe për arsye se kjo çështje kërkon një trajtim të veçantë.
Më mjafton t’ua përmend juve një hadith autentik, të cilin e transmeton imam Muslimi në Sahihun e tij nga Enes bin Maliku (radija Allahu anhu) se ka thënë:
“E ka ndaluar i Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) të pirët në këmbë.”
Në një transmetim tjetër thuhet se:
“I Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) e ka qortuar nga të pirët në këmbë.”
Atëherë ajo që është vepruar, siç mësojmë nga hadithi i Ibën Umerit në kohën e të Dërguarit (sal Allahu alejhi ue selem), u ndalua më vonë dhe kështu u shndërrua në çështje të anuluar përmes ndalimit të vetë të Dërguarit.
Për sa i përket pjesës së dytë të hadithit, që lidhet me të ngrënurit duke ecur, nuk na ka ardhur ndonjë ndalim nga ana e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem).
Kështu pra, nga ky aprovim përfituam një gjykim të sheriatit. Po mjaftohem me kaq në këtë sqarim që ka të bëj me domosdoshmërinë e mbështetjes në të kuptuarit e Kur’anit dhe Sunnetit sipas të parëve tanë të mirë.
E jo që njeriu të pavarësohet në të kuptuarit e Kur’anit dhe Sunnetit vetëm në njohuritë personale të çdonjërit prej nesh, për të mos thënë në injorancën individuale.
Tani që u bë e qartë rëndësia e çështjes së të parëve tanë të mirë, duhet që të marrim disa shembuj praktikë.
Që në kohët e hershme myslimanët janë përçarë në grupacione të ndryshme, siç dini për mutezilitë, murxhitë, hauarixhët, zejditë pa përmendur shijat, rafidat etj.
Nuk ka asnjë prej këtyre grupeve sado të humbur që të jenë, që të mos bashkohen me pjesën tjetër të myslimanëve në parimin se: ne mbështetemi në Kur’an dhe Sunnet.
Asnjë prej tyre nuk thotë se nuk mbështetet në Kur’an dhe Sunnet, sepse nëse dikush do ta thoshte këtë, do të dilte tërësisht prej islamit.
Atëherë, përse gjithë kjo përçarje përderisa të gjithë pretendojnë se bazohen në Kur’an dhe Sunnet?
Kjo mbështetje nuk mund ndodhë kur nuk mbështetesh edhe në shtyllën e tretë: të parët tanë të mirë; duke vënë në dukje edhe diçka tjetër. Atë se Sunneti ndryshon shumë nga Kur’ani fisnik, për vetë faktin se Kur’ani është i ruajtur dhe i tubuar përbrenda dy kapakëve të Mus’hafit, siç e dinë të gjithë.
Ndërsa Sunneti, së pari duhet thënë se është i shpërndarë nëpër qindra libra, për të mos thënë në mijëra libra, një pjesë e madhe e të cilëve vazhdojnë të jenë në një botë të panjohur, në botën e dorëshkrimeve.
Edhe librat e njohura sot përmbajnë hadithe autentike dhe të dobëta. Ata të cilët bazohen në Sunnet, qofshin nga ata që i përkasin pasuesve të Sunnetit dhe në metodologjinë e të parëve tanë të mirë, apo qofshin nga grupet e tjera, shumë prej tyre nuk e dallojnë Sunnetin autentik nga ai i dobët dhe bien në kundërshtim me Kur’anin dhe Sunnetin për shkak të mbështetjes tek hadithet e dobëta apo të shpikura.
Ajo çka dua të them është se disa prej grupeve të cilat i përmendëm, mohojnë disa të vërteta Kur’anore dhe të vërteta nga hadithet profetike. Kjo gjë ka ndodhur në kohë të hershme dhe të sotme.
Kur’ani famëlartë u tregon dhe i përgëzon besimtarët me një mirësi mjaft të madhe, të cilën do ta arrijnë ditën kur do e takojnë Allahun e Madhëruar, në Xhennet, ku Ai do tu shfaqet atyre dhe ata (besimtarët) do ta shohin Atë, siç thotë një nga dijetarët Selefij:
“Do ta shohin besimtarët Allahun pa pyetur ‘si’ dhe pa përngjasim dhe pa shëmbëllim me askënd.”
Për këtë ekzistojnë fakte në Kur’an dhe me dhjetëra fakte në hadithet e të Dërguarit (sal Allahu alejhi ue selem). Si mundën që ta mohonin këtë mirësi disa prej sekteve të mëhershme dhe të sotme?
Kur jemi tek sektet që kanë lindur në kohët e hershme, - fjala është për Mutezilitë- ; mesa di unë, sot nuk ekziston asnjë grup në faqe të dheut që të thotë: ‘ne jemi mutezilij’, ‘ne jemi në rrugën e mutezilive’. Unë kam parë një njeri ahmak i cili deklaronte se ishte mutezili dhe mohonte disa të vërteta të fesë, sepse i ishte mbështetur në mendjen e vet.
Mutezilitë e mohuan këtë mirësi dhe thanë me mendjet e tyre të dobëta se është e pamundur të shihet Allahu i Lartësuar. Çfarë bënë? A e mohuan Kur’anin? Allahu thotë në Kur’anin famëlartë:
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ
“Atë ditë do të ketë fytyra të ndriçuara, që shikojnë në Zotin e tyre..” (75:22-23)
A e mohuan këtë ajet? Jo, nëse do ta mohonin do të bënin kufër e do të dilnin nga feja. Mirëpo deri më sot pasuesit e vërtetë të Sunnetit i kanë gjykuar Mutezilitë si të devijuar. Por nuk i shohin ata jashtë islamit, sepse ata nuk e mohuan këtë ajet, por mohuan kuptimin e tij të vërtetë, kuptim të cilit i ka ardhur shpjegimi në Sunnet, siç edhe do ta sqarojmë.
Allahu i Madhëruar na bën të ditur për besimtarët që do të jenë në Xhennet duke thënë:
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ
“Atë ditë do të ketë fytyra të ndriçuara, që shikojnë në Zotin e tyre..” (75:22-23)
Ata e interpretuan dhe e shtrembëruan atë, besuan në këtë ajet në të shprehur, ndërsa e mohuan kuptimin e tij.
Dijetarët thonë se fjalët janë ndërtime kuptimore, dhe nëse besojmë vetëm aspektin e të shprehurit e mohojmë kuptimin e tyre, atëherë ky besim nuk ka vlerë dhe nuk mjafton aspak. Përse këta njerëz e mohuan këtë lloj shikimi? Sepse mendja është shumë e ngushtë që të përfytyrojë e imagjinoj –ngase njeriu është krijesë e pafuqishme- se njeriu do të jetë i aftë ta shoh Allahun pa pengesë, ashtu siç e patën kërkuar çifutët nga Musai.
Allahu tregoi paaftësinë e tyre, siç e gjejmë në tregimin më se të njohur, kur thotë:
انظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِي
“Shiko tek kodra! Nëse do të qëndrojë në vendin e saj, atëherë do të më shohësh.”(7:143)
Mendjet e tyre u ngushtuan dhe u detyruan të luanin me tekstin Kur’anor dhe ta ndryshonin kuptimin e tij. Pse?
Sepse besimi i tyre në gajb (fshehtë) ishte i dobët. Dhe se besimi tek mendjet e tyre ishte më i fortë se besimi në gajb për të cilën jemi urdhëruar në hyrje të sures Bekare:
الم ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ
“Elif, lam, mim. Ky është Libri në të cilin nuk ka dyshim; udhëzues për të devotshmit, -ata të cilët besojnë tek e fshehta (gajbi)...” (2:1-2-3)
Allahu është e fshehta e fshehtësirave dhe çfarëdo që të na thotë rreth Vetvetes së Tij, nuk na mbetet tjetër veçse ta pranojmë e besojmë, për arsye se aftësitë tona perceptuese janë shumë të mangëta. Mutezilitë nuk e pranuan këtë të vërtetë, e si pasojë kundërshtuan mjaft të vërteta që kanë të bëjnë me sheriatin, prej tyre edhe fjalën e Allahut që thotë:
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ
“Atë ditë do të ketë fytyra të ndriçuara, që shikojnë në Zotin e tyre..” (75:22-23)
Gjithashtu, edhe ajeti tjetër i cili mund të keqinterpretohet edhe më keq sesa ajeti i mëparshëm nga këta lloj njerëzish, fjala e Allahut që thotë:
لِّلَّذِينَ أَحْسَنُواْ الْحُسْنَى وَزِيَادَةٌ
“Atyre që bëjnë vepra të mira u takon e mira e edhe më tepër.” (10:26)
“Atyre që bëjnë vepra të mira u takon e mira...” d.m.th.: Xhenneti, “...e edhe më tepër.”, d.m.th. të shikuarit e Allahut në botën tjetër. Në këtë mënyrë ka ardhur hadithi në Sahihun e Muslimit me zinxhir autentik nga Sad bin ebi Uekas i cili ka thënë: I Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) ka thënë:
“Atyre që bëjnë vepra të mira u takon e mira- Xhenneti, e edhe më tepër - shikimi i Allahut.”
Ndërsa Mutezilitë e mohuan këtë, gjithashtu edhe Shijat të cilët janë Mutezili në çështje të besimit (akides). Ata mohuan shikimin e Allahut që tregohet shumë qartë në ajetin e parë dhe të dytë. Për më tepër, që nga i Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) janë transmetuar shumë hadithe autentike për këtë temë, saqë është e pamundur të vihet në dyshim.
Interpretimi i tyre i gabuar për Kur’anin i shtyu ata që të mohojnë hadithet e sakta të Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) dhe kështu nuk konsiderohen prej grupit të shpëtuar.
“Në atë, në të cilën jam unë dhe shokët e mi.” I Dërguari i Allahut ishte i besimit se besimtarët do ta shohin Zotin e tyre, siç thotë në hadithin e transmetuar tek Buhariu dhe Muslimi nga një grup shokësh të Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) , siç janë Ebu Seid el Hudrij, Enes bin Malik, Ebu Bekër, etj.
I Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) ka thënë:
“Me të vërtetë do ta shihni Zotin tuaj Ditën e Kiametit, ashtu siç e shihni hënën natën kur ajo është e plotë. Nuk do të shtyheni për ta parë Atë.”
E pra, kuptimi është se nuk do të dyshoni në të parit e Tij, ashtu siç nuk dyshoni në të parit e hënës së plotë, ndërsa qielli është i pastër d.m.th. nuk ka re që të pengojnë për ta parë atë. Ata i mohuan këto hadithe me mendjet e tyre, e kështu as nuk iu bindën atyre e as nuk i besuan ato, për shkak të besimit të tyre të dobët.
Ky shembull është një fakt se si kanë gabuar në të kaluarën disa grupe, dhe po të njëjtën gjë po e bëjnë edhe sot e kësaj dite Hauarixhët e prej tyre grupi Ibadijeh, të cilët kohët e fundit janë bërë aktivë në thirrjen e tyre të humbur. Ata sot kanë publikime e predikime, me të cilat po ringjallin shtrembërimet e vjetra me të cilat njiheshin Hauarixhët që nga kohët e hershme, prej tyre është edhe shikimi në Allahun e Madhëruar në Xhennet.
Tani po u jap një shembull tjetër aktual: Kadjanitë; -ndoshta keni dëgjuar për ta. Këta njerëz thonë ashtu siç themi edhe ne: “Dëshmoj se nuk ka zot tjetër përveç Allahut, dhe dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Tij”, falin pesë kohët e namazit, po ashtu edhe namazin e xhumasë, kryejnë haxhin në Meke e bëjnë Umre, -por ata na kundërshtojnë neve në shumë çështje të besimit.
Prej këtyre çështjeve është edhe ajo se ata thonë se: ‘Profetësisë nuk i është mbyllur dera. Thonë se pas Muhammedit do të vinë profetë të tjerë dhe pretendojnë se njëri prej tyre ka ardhur në Kadjan, provincë e Indisë’. Kush nuk beson në këtë profet, sipas tyre është jobesimtar. Si guxojnë ta thonë një gjë të tillë kur ajeti Kur’anor është mjaft i qartë:
وَلَكِن رَّسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ
“… porse (Muhammedi është) i dërguari i Allahut dhe vula e profetëve.” (33:40)
Si kanë mundur ta thonë një gjë të tillë kur transmetohen kaq shumë hadithe të sakta, ku thuhet: “Nuk ka profet tjetër pas meje?” E pra, ata e interpretuan Kur’anin dhe Sunnetin duke mos e komentuar ashtu siç e komentuan të parët tanë të mirë.
Pa pasur asnjë lloj mosmarrëveshjeje gjatë historisë së tyre, myslimanët kanë qenë të një mendimi në lidhje me këtë pikë, derisa erdhi ky mashtrues i humbur me emrin Mirza Gulam Ahmed el-Kadjani, i cili pretendonte se ishte profet. Ky njeri ka një histori të gjatë por vendi nuk na i lejon të merremi me të.
Pas këtij njeriu u mashtruan shumë prej atyre që nuk kishin dije për këto të vërteta (Kur’anin, Sunnetin dhe rrugën e të parëve), të cilat janë pengesë për myslimanin për të mos devijuar djathtas e majtas, siç devijuan Kadjanitë me gënjeshtarin e madh të tyre, i cili shtirej sikur ishte profet.
Por çfarë bënë me ajetin:
وَلَكِن رَّسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ
“… porse (Muhammedi është) i dërguari i Allahut dhe vula e profetëve.” (33:40)
Thanë se “...vula e profetëve” nuk ka kuptimin se nuk ka profet tjetër pas tij, por kuptimi i saj është “zbukurim i profetëve”, ashtu sikurse unaza është zbukurim i gishtit, po ashtu edhe Muhammedi është zbukurim i profetëve.
Pra, ata nuk e mohuan ajetin dhe nuk thanë që këtë ajet nuk e ka zbritur Allahu në zemrën e Muhammedit, por mohuan kuptimin e tij të vërtetë. Atëherë, çfarë vlere ka besimi vetëm në shprehje pa e besuar kuptimin e tyre të vërtetë?
Nëse në këtë të vërtetë nuk ka pikë dyshimi, atëherë cila është rruga për të arritur deri tek njohja e kuptimeve të vërteta që i përkasin Kur’anit dhe Sunnetit? E njohët rrugën!
Pra, nuk duhet të mbështetemi vetëm tek njohuritë gjuhësore dhe kategoritë gramatikore të saj, e ta komentojmë Kur’anin dhe Sunnetin sipas tekeve tona, traditave, zakoneve, apo medhëhebeve e tarikateve që kemi, por siç thuhet, -dhe me këtë po e mbylli këtë fjalim: “të gjitha mirësitë vinë nga ndjekja e të parëve, ndërsa të gjitha të këqijat shkaktohen nga bidatet e të mëvonshmëve”.
Shpresoj që të gjitha këto që thamë janë rikujtim për atë që i thërret arsyes, dëgjon me vëmendje dhe është dëshmitarë (për këtë që thamë)!
--------------------------------------------------------------------------------
Përktheu: Usame Morina
Me emrin e Allahut Mëshiruesit, Mëshirëplotit! E falënderojmë Allahun, salatet dhe selamet qofshin mbi të Dërguarin e Allahut (sal Allahu te’ala alejhi ue ala as’habih).
Me të vërtetë, Allahu i Lartësuar na ka dhënë mirësinë më të madhe, e ajo është mirësia e imanit-besimit. Ndërsa, këtij umeti i ka dhënë mirësinë e ekzistencës së dijetarëve në mesin e tyre. Dijetarët, janë ata të cilët i ka nderuar Allahu me dije, që ua dhuroi me qëllim që t’ua ndriçojnë njerëzve rrugën për tek Allahu, me këtë kemi për qëllim adhurimin ndaj Allahut të Lartësuar.
Padyshim se ata janë trashëgimtarët e Profetëve. Ajo që na shtyu të vijmë në këtë vend, së pari është që të arrijmë kënaqësinë e Allahut të Madhëruar dhe lutemi që të mbetet kështu (ky qëllim i yni). Së dyti; për të kërkuar dije e cila të shpie drejt Allahut. Pasha Allahun! Këto janë momente të bukura, ku takohemi me Shejkhun tonë, dijetarin dhe mësuesin tonë të madh; Muhammed Nasirudin el-Albanin.
Në emër të kësaj lagje esh-Shuvekeh, Shejkhut tonë të nderuar i urojmë mirëseardhjen më të mirë. Gjithashtu, në emër të popullit të Mefrakut në veçanti nxënësve të dijes që ndodhen këtu, të gjithë së bashku të urojnë mirëseardhje, sepse ishin të përmalluar që të takoheshin sot me mësuesin tonë të ndershëm.
Nuk është problem, sepse të gjithë jemi të përmalluar për të dëgjuar perlat e dijes dhe urtësinë që ta ka dhënë Allahu. Pra, le të dëgjojmë prej dijes që Allahu i ka dhuruar atij, e pasi të mbarojë Shejkhu ynë atëherë edhe dyert për të pyetur do të hapen. Pyetjet duhet të jenë të shkruara sepse edhe letrat janë shpërndarë dhe janë të mjaftueshme insha-Allah. Po e përsëris edhe njëherë, momente të lumtura janë këto, duke i uruar mirëseardhjen Shejkhut tonë të nderuar.
Shejkh Albani: Mirë se ju gjejmë! Me të vërtetë falënderimet i takojnë Allahut. Atë e falënderojmë, prej Tij ndihmë dhe falje kërkojmë. Kërkojmë mbrojtje nga Allahu prej të këqijave të shpirtave tanë dhe veprave tona të liga. Kë e udhëzon Allahu, nuk ka kush që e humbë. Dhe kë e humbë Allahu nuk ka kush që e udhëzon. Dëshmoj se nuk ka Zot tjetër pos Allahut - i Vetëm dhe pa asnjë shoq. Dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Tij. Fjalët më të mira janë fjalët e Allahut, udhëzimi më i mirë është udhëzimi i Muhammedit (sal Allahu alejhi ue selem), gjërat më të këqija janë ato të shpikurat, çdo gjë e shpikur është bidat, çdo bidat është lajthitje, e çdo lajthitje të shpie në Zjarr.
Falënderoj vëllanë tonë Ibrahim për fjalët dhe lëvdatat e tij. Mua nuk më mbetet asgjë tjetër vetëm që të marr shembull halifen e parë, Ebu Bekër es-Sidikun (radija Allahu anhu), i cili ishte halife i drejtë dhe i pari që erdhi pas të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem).
Megjithatë, kur dëgjonte ai dikë që e lavdëronte, - edhe pse kjo lëvdatë kushdo që të jetë i lavdëruari është e tepruar-, dhe halifja ishte me të drejtë halife i të Dërguarit të Allahut (Sal Allahu alejhi ue selem), e përsëri (kur e lavdëronte dikush) thoshte: ‘Zoti im, mos më merr në përgjegjësi për fjalët që thonë për mua, më bëj më të mirë sesa ata mendojnë, mi falë gabimet e mia të cilat ata nuk i dinë.’
Këto fjalë i thoshte Ebu Bekri, e çfarë na mbetet neve që të themi pas tij?! Andaj, duke e pasuar atë, them: ‘Zoti im, mos më merr në përgjegjësi për fjalët që thonë për mua, më bëj më të mirë sesa ata mendojnë, mi falë gabimet e mia të cilat ata nuk i dinë.’
E vërtetë është dhe të vërtetën po e them, se unë nuk jam ai i përshkruari që dëgjuat më parë, por në të vërtetë unë jam vetëm një nxënës i dijes dhe asgjë më tepër! Dhe, është obligim i çdo nxënësi të dijes që të ketë parasysh fjalën e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem):
“Kumtoni nga unë qoftë edhe vetëm një ajet! Predikoni nga benu Israilët dhe s’ka asgjë të keqe në të. E kush gënjen për mua qëllimisht, le ta përgatitë ulësen e tij prej zjarrit.”
Duke marrë parasysh këtë hadith Profetik dhe argumente tjera të cilat i gjejmë në Librin e Allahut dhe në Hadithet e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue alejhi ue selem), mundohemi që njerëzve t’ua kumtojmë atë të cilën ndoshta nuk e dinë.
Mirëpo, kjo -mendimi i mirë i vëllezërve tanë për ne- nuk do të thotë se ne jemi bërë me të vërtetë të tillë (ashtu siç më cilësuan). Çështja nuk është kështu! Në realitet, ajo çfarë unë ndjej kur e gjykoj veten time, atëherë kur dëgjojë fjalë të tilla, e kujtoj shembullin që është shkruar në kohë të hershme dhe është i njohur, ku thuhet: “Në vendin tonë edhe bugathi (lloj korbi i vogël) bëhet shqiponjë.”
Ndoshta ndonjëri nuk e di qëllimin e këtij shembulli. Bugathi është një zog i vogël dhe i pa rëndësishëm, por që shndërrohet në shqiponjë tek njerëzit për shkak të injorancës së tyre ndaj forcës së shqiponjës dhe madhështisë së saj. Ky shembull është më se i përshtatshëm për shumë nga ata të cilët thërrasin në islam duke u mbështetur në të vërtetën ose për ata që thërrasin duke u mbështetur në gabime e lajthitje.
Por, Allahu e di më së miri se kjo tokë -për fat të keq- është zbrazur nga dijetarët. Të gjitha vendet islame i ka përfshirë kjo fatkeqësi përveç individëve të pakët, për të cilët ia vlen të thuash se filani është dijetarë. Këtë gjë e thekson edhe një hadith autentik, të cilin e transmeton imam Buhari në Sahihun e tij, hadith që transmetohet nga Abdullah bin Amër bin el-Asi (radija Allahu teala anhu) i cili thotë se: I Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) ka thënë:
“Vërtetë, Allahu nuk e largon dijen duke e larguar atë nga zemrat e dijetarëve, por e merr dijen duke marrë dijetarët (me vdekjen e tyre) derisa të mos mbetet më ndonjë dijetarë. Atëherë njerëzit do të marrin koka injorante e do t’i pyesin, e ata do të japin fetva pa dije; -do të humbasin vetveten dhe të tjerët.“
Kur Allahu dëshiron që ta largojë dijen nga faqja e dheut, nuk e largon atë nga gjokset e njerëzve të ditur saqë këta njerëz të ditur të ktheheshin në injorant, sikur të mos kishin ditur kurrë. Jo! Kjo nuk është prej ligjit të Allahut të Madhëruar kundrejt njerëzve të mirë, që t'ua marrë njerëzve atë dije të cilën ata e kanë arritur duke kërkuar kënaqësinë e Tij në këtë mënyrë.
Siç edhe dëgjuam fjalët e vëllait Ibrahim (Allahu e begatoftë) edhe pse shkurtimisht, se ky tubim yni është bërë për të kërkuar dije.
Allahu i Madhëruar është Gjykues i Drejtë, dhe nuk e largon dijen nga zemrat e dijetarëve të vërtetë në këtë mënyrë. Ligji i Allahut për këtë çështje ka rrjedhur mes krijesave të Tij në atë mënyrë që t’ua largojë dijen njerëzve me largimin e dijetarëve, pra me vdekjen e tyre. Ashtu siç bëri me më të mirin e dijetarëve, Profetëve dhe të Dërguarve, Muhammedin (sal Allahu alejhi ue selem), derisa të mos mbeten më dijetarë e njerëzit të vënë në krye persona injorantë, të cilët do të pyeten dhe do të japin fetva pa dije dhe do të humbin vetveten dhe të tjerët. Nga ky fenomen nuk duhet të kuptojmë se Allahu i Madhëruar, do ta zbrazë tokën nga dijetarët aq sa të mos ketë më asnjë dijetarë që të jetë bartës i argumenteve të Allahut tek njerëzit.
Por kuptimi i drejtë i këtij hadithi është, se sa më shumë kalon koha, aq më tepër pakësohet dija derisa të mos mbetet në faqe të tokës askush që thotë: Allah, Allah. Këtë hadith e dëgjoni shpesh dhe është hadith autentik: “Nuk do të bëhet kiameti përderisa në faqe të tokës ka që thonë: Allah, Allah.“
Shumë prej atyre njerëzve që përmenden në fund të këtij hadithi që e përmendëm, se ‘Allahu e largon dijen duke marrë dijetarët derisa të mos mbetet dijetarë, dhe njerëzit të marrin koka injorante’, prej këtyre kokave janë edhe ata që e komentojnë Kur’anin dhe Sunnetin me komente të kundërta nga ato të dijetarëve. Nuk them vetëm të dijetarëve të hershëm, por gjithashtu edhe atyre të më vonshëm.
Këta lloj njerëzish argumentohen me këtë hadith: ‘Allah, Allah,’ për të treguar se lejohet, madje është e pëlqyer përmendja e Allahut vetëm me fjalën: ‘Allah, Allah’.
Të mos e gënjejë apo mashtrojë dikë kushdo qoftë ai, kur e dëgjon hadithin me interpretim të tillë. E pashë të arsyeshme që qoftë edhe kalimthi t’u përmend se ky interpretim është i pasaktë.
Së pari: sepse sqarimi i tij është bërë në një transmetim tjetër nga i Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem).
Dhe së dyti: sepse nëse ky interpretim do të ishte i saktë, atëherë një gjë të tillë do ta kishin praktikuar të parët tanë të mirë Allahu qoftë i kënaqur me ta!
Pra, përderisa ata nuk e kanë bërë, atëherë tregon edhe refuzimin e tyre ndaj këtij interpretimi e rrjedhimisht pasaktësinë e tij.
E si do të reagonin këta njerëz që bëjnë interpretime të tilla, kur të dëgjonin edhe transmetimin plotësues të këtij hadithi, i cili gjendet tek Imam Ahmedi në Musnedin e tij me zinxhir autentik, me këto fjalë: “Nuk do të bëhet kiameti përderisa në tokë të ketë nga ata që thonë: nuk ka zot tjetër veç Allahut“.
Prandaj, ky është edhe qëllimi i fjalës së përsëritur Allah-Allah, në transmetimin e parë.
Ajo që duam të vëmë në dukje është fakti se bota në kohët e sotme, për fat të keq, është zbrazur nga dijetarët që dikur mbushnin këtë tokë të gjerë me dijen e tyre, dhe që e përhapnin atë në radhët e umetit islam.
Gjendja e kësaj kohe është ashtu siç thuhet në një shembull: “E kur numëroheshin ishin të pakët, e sot janë bërë edhe më të pakët se të paktit”.
Shpresojmë prej Allahut të Madhëruar që të na bëjë neve prej kërkuesve të dijes, të cilët me të vërtetë pasojnë dijetarët dhe ecin ndershmërisht në rrugën e tyre. Kjo është ajo që ne shpresojmë prej Allahut të Madhëruar, që të na bëjë prej atyre që pasojnë rrugën, për të cilën Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) ka thënë: “Kush ndjek një rrugë për të marrë dije, Allahu e ndjek me të një rrugë për ta futur në Xhennet“.
Ky hadith më jep mundësinë të flas për këtë dije, e cila përmendet shumë shpesh në Kur’an, siç është fjala e të Lartësuar:
قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ
“A janë të njëjtë ata që dinë me ata që nuk dinë?!” (39:9)
Dhe fjala e Tij:
يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ
“Allahu i lartëson ata që besuan prej jush dhe (posaçërisht) ata që kanë dije, në grada të larta.” (58:11)
Cila është pra kjo dije, pasuesit dhe zotëruesit e së cilës Allahu i lavdëron?
Përgjigjen për këtë e kemi në fjalët e imam Ibën Kajim el Xheuzijeh (Allahu e mëshiroftë), nxënësi i shejkhul islam Ibën Tejmijes (Allahu e mëshiroftë): “Dija është: ‘ka thënë Allahu, ka thënë i Dërguari i Tij dhe ajo që kanë thënë Sahabet, dhe ajo nuk është e fshehur. Dituria nuk është kur ti ngritë dyshime në fjalët e të Dërguarit duke marrë për bazë fjalët e ndonjë fekihu.
Shejkhul-Islam: Në asnjë mënyrë! Dije nuk është refuzimi e mohimi i Cilësive të Allahut, duke dashur për t’i ikur përngjasimit dhe përfytyrimit të Cilësive të Tij’.”
Dija, siç kuptohet prej këtyre fjalëve poetike, -e që pak i gjejmë tek poetët të shprehen në këtë mënyrë, sepse poezia e dijetarëve është ndryshe nga poezia e poetëve-. Pra, dijetari si ky ka prirje për poezi, e shohim tek thotë:
“Dija është ajo që ka thënë Allahu” në rendin e parë,
“ka thënë i Dërguari i Allahut” në rendin e dytë,
“kanë thënë Sahabet në rendin e tretë”.
Pikërisht për këtë pikë të fundit unë do të flas në këtë mbrëmje të bukur insha-Allah.
Fjalët e Ibën Kajimit na kujtojnë një të vërtetë shumë shumë të rëndësishme, që për shumë kohë nuk është përfillur dhe është neglizhuar nga shumica e thirrësve që veprojnë sot në emër të thirrjes në fe.
Cila është kjo e vërtetë?
Dihet mjaft mirë tek të gjithë këta thirrës, se islami mbështetet në Librin e Allahut dhe Sunnetin e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem). Kjo është diç e vërtetë që nuk ka pikë dyshimi.
Porse kjo është e mangët (nuk mjafton)! Për këtë mangësi flet edhe Ibën Kajimi në poezinë e mëhershme të cilën e lexuam, kur përmendi se pas Kur’anit dhe Sunnetit, Sahabet. Ai tha: Dija është: ‘ka thënë Allahu, ka thënë i Dërguari i Tij dhe ajo që kanë thënë Sahabet …
Sot shumë rrallë dëgjojmë që ndonjë të përmendë bashkë me Kur’anin dhe Sunnetin edhe Sahabet! Dhe ata (Sahabet), siç e dimë të gjithë, janë koka e të parëve tanë të mirë. Për të cilët na kanë ardhur hadithe të shumta të Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) që tregojnë për pozitën e tyre.
Në një hadith thuhet: “Njerëzit më të mirë janë brezi im, ...
E mos thoni ashtu siç thonë shumica e thirrësve në fe: “Gjenerata më e mirë...” ngase të shprehurit e tillë nuk ka bazë në Sunnet.
Në dy sahihet (Buhari dhe Muslim) dhe libra të tjera që janë bazë e Sunnetit, të shprehurit është ashtu siç e theksuam, ku thotë:
“Njerëzit më të mirë janë brezi im, e më pas ata që vijnë pas tyre, e më pas ata që vijnë pas tyre“.
Sahabet janë kreu i këtyre tre brezave, për të cilët është dëshmuar për mirësi. Imam Ibën Kajim el-Xheuzijeh ia ka bashkangjitur Sahabet Kuranit dhe Sunnetit. A është kjo bashkëngjitje që ai i bëri Kuranit dhe Sunnetit opinion, ixhtihad, sajim, që thjesht mund të jetë diçka e gabuar, kjo sepse çdo njeri mund të gabojë?!
Përgjigja për këtë është: ‘Jo’. Ky nuk është sajim e as ixhtihad që mund të jetë i gabuar. Por kjo, është e mbështetur në Librin e Allahut dhe në hadithin e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem).
Përsa i përket argumentit nga Kur’ani, e kemi fjalën e Zotit tonë në Librin e Tij, ku thotë:
وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِيرًا
“E kush i kundërvihet të Dërguarit pasi që i është bërë e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që ai ka zgjedhur dhe e fusim në xhehenem. Sa përfundim i keq është ai.” (4:115)
Nuk mjaftohet Zoti ynë në këtë ajet, -dhe nëse do ta bënte do të kishte të drejtë- duke thënë: “E kush i kundërvihet të Dërguarit pasi që i është bërë e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që ai ka zgjedhur...
Porse tha për një arsye të madhe që ne tani po jemi duke e shpjeguar dhe qartësuar. Ai tha:
وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِيرًا
“E kush i kundërvihet të Dërguarit pasi që i është bërë e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që ai ka zgjedhur dhe e fusim në xhehenem. Sa përfundim i keq është ai.”
Ju lutem që ky ajet të ngulitet në mendjet dhe zemrat tuaja, e të mos harrohet për asnjë çast, sepse në të ndodhet e vërteta dhe e drejta ashtu siç ju po e shqiptoni. Kështu ju do të mund të shpëtoni nga të devijuarit majtas e djathtas, dhe nuk do të përziheni qoftë edhe sadopak me idetë e mendimet e ndonjërit prej grupeve që nuk janë të shpëtuara apo të themi të humbura.
Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) thotë në një hadith të njohur, ndërsa unë po mjaftohem të përmend prej tij pjesën që na intereson këtu, dhe që është argument për ato që po themi; thotë: “… do të përçahet umeti im në shtatëdhjetë e tre grupe. Të gjitha janë në zjarr, përveç njërit prej tyre.” I thanë:” Cili është ai grup o i Dërguari i Allahut?” Ai tha: “Ai është xhemati.”
Pra, xhemati është rruga e besimtarëve.
Hadithi, edhe pse nuk është shpallje e drejtpërdrejtë nga Allahu në zemrën e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem), kjo është edhe rezultat i ajetit të lartpërmendur;
وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ
“… dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve…”.
Nëse përfundimi është i tillë për atë që kundërshton të Dërguarin dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, ai kërcënohet me zjarr. Atëherë vlen edhe e kundërta: “Kush ndjek rrugën e besimtarëve, atij i është premtuar Xhenneti pa asnjë pikë dyshimi.” E pra, i Dërguari i Allahut në përgjigje të pyetjes se cili është grupi i shpëtuar, tha: “Xhemati”, ndërsa xhemati është bashkimi i myslimanëve.
Në një transmetim tjetër të po këtij hadithi që e përforcon edhe më shumë këtë mesazh, madje ky transmetim shton edhe më tepër qartësinë e shpjegimit. Ku Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) thotë: “(grupi i shpëtuar) është ai (grup) që ndodhet në rrugën time dhe të shokëve të mi.” Atëherë “dhe shokëve të mi” është rruga e besimtarëve.
Kur Ibën Kajimi tha në fjalët që i theksuam më herët: ‘...dhe (dija është çfarë) thonë Sahabet’, këtë nuk e nxorri nga diku tjetër veçse nga ajeti i lartpërmendur dhe nga ky hadith. Gjithashtu, edhe nga hadithi i njohur i Irbad bin Sarijeh (radija Allahu anhu), nga i cili prapë po mjaftohem vetëm me atë që na duhet si argument duke lënë kohë për pyetjet tuaja, ku Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) thotë:
“Jeni të detyruar ta pasoni Sunnetin tim, dhe Sunnetin e hulefave të drejtë e udhëzues që vijnë pas meje.”
Pra, edhe këtu kemi të njëjtën gjë si në hadithin dhe ajetin e mëparshëm.
Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) nuk thotë vetëm: “Jeni të detyruar ta pasoni Sunnetin tim”! Por ai i shtoi Sunnetit të tij Sunnetin e hulefave të drejtë. Nga kjo mund të mësojmë – e veçanërisht në këtë kohë, ku mendimet, opinionet e medhëhebet janë të shumta, e grupet janë të ndarë e të përçarë, derisa shumë prej të rinjve myslimanë janë të hutuar se cilit grup t’i përkas.
Pra, edhe njëherë, përgjigjen e gjejmë tek ajeti dhe dy hadithet e lartpërmendura. Prandaj, pasojeni rrugën e besimtarëve. A është fjala për rrugën e besimtarëve të kësaj kohe?
Përgjigja është: Jo. Fjala është për kohët e hershme, posaçërisht periudhën e parë – periudhën e Sahabeve, të parët tanë të mirë.
Vetëm ata, duhet të jenë shembull ynë për t’i pasuar. Prandaj, thirrja jonë ngrihet mbi tre shtylla: mbi Kur’anin, Sunnetin dhe pasimin e të parëve tanë të mirë. Kushdo që pretendon se pason Kur’anin dhe Sunnetin, por nuk i pason të parët e mirë dhe këtë e tregon nëpërmjet veprave e ndoshta e shpreh dhe me gojën e tij, duke thënë:
‘ata janë njerëz sikurse edhe ne që jemi njerëz’; s’ka dyshim se ky njeri është në rrugë të shtrembër dhe në humbje. Pse? Sepse ai nuk i merr parasysh këto argumente që i përmendëm më herët. A pason ai rrugën e besimtarëve? Natyrisht që jo. A ka pasuar Sahabet e të Dërguarit? Natyrisht që jo. Kë ka pasuar atëherë? Për të mos thënë dëshirat dhe tekat e veta, ai ka pasuar mendjen e vet.
Mos vallë mendja e tij është e pagabueshme? Pa dyshim që jo. Atëherë ai padyshim që gjendet në një humbje të qartë.
Unë kam bindjen se shkaku i mospajtimeve të shumta të trashëguara mes fraksioneve të dikurshme dhe mospajtimeve të lindura në ditët e sotme, qëndron tek çështja e pasimit të të parëve tanë të mirë. Shumë pretendojnë se pasojnë Kur’anin dhe Sunnetin, edhe shpesh po dëgjojmë të rinj të pavendosur që thonë:
‘O vëlla, këta thonë Kur’ani e Sunneti, edhe ata të tjerët thonë Kur’ani dhe Sunneti. Cili qenka gjykimi ndarës?’ Ne u themi: ‘Ai është Kur’ani dhe Sunneti dhe metodologjia e të parëve tanë të mirë.’
Kushdo që mbështetet në Kur’an dhe Sunnet, por pa u mbështetur në rrugën e të parëve tanë të mirë, ai në realitet nuk është mbështetur në Kur’an dhe Sunnet, por është mbështetur tek mendja, për të mos thënë në teket dhe dëshirat e tij. Unë e kam zakon që të jap disa shembuj për ta bërë sa më të qartë këtë çështje, madje kjo është bazë shumë e rëndësishme; Fjala është për: në rrugën e të parëve tanë të mirë.
Na transmetohet nga el-Faruk Omer bin Hatabi, i cili thotë: “Nëse ju polemizojnë ndjekësit e tekave dhe bidatit me Kur’an, atëherë përgjigjuni atyre me Sunnet, sepse Kur’ani përmban mundësinë e këndvështrimeve të ndryshme.”
Pse e tha Omeri këtë fjalë?
Për këtë arsye Allahu i Lartësuar thotë në Kur’an, duke iu drejtuar Profetit të Tij (sal Allahu alejhi ue selem):
وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ
“Dhe Ne ta zbritëm ty Kur’anin që t’ua shpjegosh njerëzve atë që u është zbritur atyre.”
A mundet një mysliman arab, i cili mund të jetë Sibeuejhi (njëri prej dijetarëve më të shquar të gjuhës arabe) i kohës së tij për shkak të njohjes së gjuhës arabe -të letërsisë dhe etikës së saj-, i aftë ta kuptojë Kur’anin pa pasur nevojë për mësimet e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem)?
Përgjigja është: ‘Jo’.
Në të kundërt fjala e Allahut:
الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ
“...që t’ua shpjegosh njerëzve atë që u është zbritur atyre.”
Do të kishte qenë vetëm një tallje! Larg saj qoftë.
Atëherë kushdo që mundohet të kuptojë Kur’anin pa u mbështetur në mësimet e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem), veçse ka humbur në një humnerë të thellë. Pastaj, a ka mundësi ky njeri që të kuptojë Kur’anin dhe Sunnetin pa pasur nevojë për udhëzimin e Sahabeve?
Përgjigja është përsëri: Jo.
Kjo sepse ata janë që na i përcollën së pari fjalët e Kur’anit, të cilin e zbriti Allahu në zemrën e Muhammedit (sal Allahu alejhi ue selem) dhe së dyti na përcollën shpjegimin e tij (sal Allahu alejhi ue selem) i cili u përmend në ajetin e mëparshëm dhe mënyrën se si ai i praktikoi mësimet e Kur’anit famëlartë.
Këtu më duhet patjetër që të ndalem pak.
Sqarimi i Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) është tre lloje:
1 . Nëpërmjet fjalëve të tij.
2 . Veprimeve të tij.
3 . Aprovimit të tij.
Kush janë ata që na i transmetojnë fjalët e tij? Përgjigja është: Shokët e tij.
Kush na i transmeton veprimet e tij? Përgjigja është: Shokët e tij.
Kush na i transmeton aprovimin e tij? Përgjigja gjithashtu do të jetë: Shokët e tij.
Për këtë arsye ne nuk mund të pavarësohemi nga të kuptuarit e Kur’anit dhe Sunnetit duke u mbështetur vetëm në aftësitë tona gjuhësore. Patjetër se ne duhet të mbështetemi në diçka tjetër. Kjo nuk do të thotë se s’kemi nevojë për gjuhën; jo! Ne jemi plotësisht të bindur se joarabët të cilët nuk e zotërojnë gjuhën arabe, kanë rënë në gabime të shumta, e veçanërisht në lidhje me këtë bazë të rëndësishme, duke mos u kthyer tek të parët tanë të mirë për të kuptuar Kur’anin dhe Sunnetin. Me këtë nuk nënkuptoj mosmbështetjen tek gjuha, kjo është e pamundur, ngase kur duam të kuptojmë fjalët e Sahabeve patjetër duhet të kuptojmë gjuhën arabe.
Ashtu siç është e domosdoshme gjuha për njohjen e Kur’anit dhe Sunnetit, po e njëjta gjë vlen edhe në këtë çështje. Ajo që duam të shpjegojmë është se sqarimi i Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) i përmendur në ajetin e mësipërm, ndahet në tri lloje: fjalë, vepra dhe aprovim.
Po japim një shembull ose më tepër nëse është e nevojshme, për ta bërë sa më të qartë këtë lloj ndarjeje që është mjaft reale dhe plotësisht e drejtë. P.sh.: Kemi fjalën e Allahut, më të Lartit:
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا
“Vjedhësit dhe vjedhëses ua prisni duart.”(5:38)
Shikoni tani se si nuk mund të mbështetemi vetëm tek gjuha në të komentuarit e Kur´anit.
Në pikëpamjen gjuhësore, vjedhës është kushdo që vjedh një mall nga një vend i ruajtur, çfarëdo qoftë ky mall, edhe pa ndonjë vlerë të veçantë. P.sh.: nëse dikush vjedh vezë apo ndonjë qindarkë. Nga ana gjuhësore ky quhet vjedhës.
I Lartësuari thotë:
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا
“Vjedhësit dhe vjedhëses ua prisni duart.”(5:38)
A i pritet dora çdo njeriu që vjedh? Përgjigja është: ‘Jo’.
Përse? Sepse sqaruesi i cili është i ngarkuar të bëj shpjegimin, i Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) na i ka bërë të qartë se kush janë ata vjedhës të cilëve u pritet dora, duke thënë:
“Nuk ka prerje (dore), përveçse për çerek dinari e më tepër.”
Kushdo që vjedh diçka me vlerë më të ulët sesa çereku i dinarit, edhe nëse nga ana gjuhësore quhet vjedhës, nga ana e sheriatit nuk quhet vjedhës (që meriton prerjen e dorës).
Nga këtu arrijmë në një përfundim shkencor, që shumica e nxënësve të dijes janë të pakujdesshëm ndaj saj.
Ky përfundim na tregon se nuk kemi të bëjmë vetëm me gjuhën e trashëguar arabe, por kemi edhe gjuhën e sheriatit (terminologjinë), të cilën e kemi mësuar nga Allahu. Arabët që flisnin gjuhën në të cilën zbriti Kur’ani, ishin të panjohur me këto lloj terminologjie. Kur thuhet vjedhës, nga ana gjuhësore përfshihet çdo vjedhës, por kur vjedhësi përmendet nga ana e sheriatit, nuk përfshihet çdo vjedhës por vetëm ai që vjedh çerek dinari e më tepër.
Këtu kemi një shembull praktik se ne nuk mund të jemi të jemi të pavarur në të kuptuarit e Kur’anit dhe Sunnetit, vetëm duke u mbështetur në njohjen e gjuhës arabe. Kjo është një mangësi që shumë shkrimtarë të kohëve të sotme kanë rënë në të. Ata përdorin vetëm aftësitë e tyre njohëse të gjuhës arabe në interpretimin e ajeteve Kur’anore dhe haditheve profetike.
Duke i interpretuar ato në mënyrë të devijuar, të panjohura më parë për myslimanët! Për këtë arsye, duhet të kuptojmë se thirrja e vërtetë e islamit mbështetet në tre shtylla: Kuranin, Sunnetin dhe rrugën e pasuar nga të parët tanë të mirë.
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ
“Vjedhësit dhe vjedhëses…”
Ky ajet nuk mund të komentohet sipas rregullave të gjuhës, por sipas gjuhës së sheriatit, e cila thotë se:
“Nuk ka prerje (dore), përveçse për çerek dinari e më tepër.”
Në vazhdim të ajetit të sipërpërmendur, Allahu thotë:
فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا
"ua prisni duart.”
Çfarë është dorë në aspektin gjuhësorë?
Në aspektin gjuhësorë, dorë konsiderohet nga shpatulla deri tek majat e gishtërinjve.
Në ç’masë pritet, nga këtu...?
Këtë gjë e sqaroi i Dërguari me veprimin e vet. Ne nuk kemi ndonjë hadith nga fjalët e tij që të na bën të ditur vendin e prerjes së dorës ashtu siç e kishim në atë se çfarë konsiderohet vjedhës sipas sheriatit, por kemi shpjegim duke marrë parasysh praktikën e Profetit.
Si e mësuam ne këtë zbatim në praktik?
Prej të parëve tanë të mirë, shokëve të Profetit (sal Allahu alejhi ue selem).
Ky ishte lloji i dytë, pra shpjegimi me anë të veprimeve - praktikës.
Ndërsa lloji i tretë është aprovimi i të Dërguarit (sal Allahu alejhi ue selem) për diçka që as nuk ndalohet, e as nuk qortohet për të. Ky lloj nuk është as fjalë e as vepër e tij, por është një veprim të cilin e kryen dikush tjetër, ndërsa ai (sal Allahu alejhi ue selem) ka reaguar ndaj këtij veprimi duke e aprovuar atë.
Kur ai shihte diçka heshtte dhe e aprovonte atë, kjo gjë konsiderohej themel se ajo çështje është e lejuar.
Kur ai shihte diçka dhe tërhiqte vërejtje ndaj saj – edhe nëse ajo bëhej nga ndonjëri prej Sahabeve, mirëpo vërtetohet se Profeti (sal Allahu alejhi ue selem) e ka ndaluar atë gjë, atëherë ky gjykim (ndalim) i largon të gjitha kundërthëniet e shkaktuara nga aprovimi i atij Sahabiut!
Po ua jap edhe një shembull, që ka të bëj me shkencën e hadithit.
Thotë Abdullah bin Umeri bin Hatabi (radija Allahu anhuma): “Pinim kur qëndronim në këmbë, e hanim në ecje e sipër në kohën e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem)”.
Në këtë hadith, Abdullahu na tregon për dy gjëra: për të pirët duke qenë në këmbë dhe për të ngrënit duke ecur, si dhe na bën të ditur se kjo ndodhte në kohën e Profetit (sal Allahu alejhi ue selem).
Cili pra është gjykimi i sheriatit për këto dy gjëra; -pra, për të pirë gjatë qëndrimit në këmbë dhe për të ngrënit duke ecur?!
Nëse zbatojmë fjalët tona të mëparshme, mund të nxjerrim gjykimin e sheriatit për këtë gjë, natyrisht duke pasur parasysh diçka: njohjen e Sunnetit të të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) – fjalët praktikën dhe aprovimin e tij.
Nëse i kthehemi Sunnetit autentik në lidhje me çështjen e parë me të cilën sprovohen shumë prej myslimanëve, për të mos thënë shumica e tyre, duke kundërshtuar fjalët e të Dërguarit të ndershëm (sal Allahu alejhi ue selem) e që është ‘të pirët në këmbë’. Sahabet kanë pirë në këmbë, kanë mbajtur flori, kanë veshur mëndafsh. Këto janë të vërteta dhe nuk mund të mohohen.
Por, a i aprovoi ato i Dërguari?
Përgjigja është: për disa gjëra tërhoqi vërejtjen e disa i aprovoi.
Ajo për të cilën tërhoqi vërejtjen u kategorizua tek të ndaluarat dhe ajo që aprovoi u klasifikua tek të lejuarat.
Tërhoqi vërejtjen nga pirja në këmbë në hadithe të shumta, gjë të cilën nuk dua të thellohem për të mos dalë nga tema e për të lënë kohë për pyetjet tuaja dhe për arsye se kjo çështje kërkon një trajtim të veçantë.
Më mjafton t’ua përmend juve një hadith autentik, të cilin e transmeton imam Muslimi në Sahihun e tij nga Enes bin Maliku (radija Allahu anhu) se ka thënë:
“E ka ndaluar i Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) të pirët në këmbë.”
Në një transmetim tjetër thuhet se:
“I Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) e ka qortuar nga të pirët në këmbë.”
Atëherë ajo që është vepruar, siç mësojmë nga hadithi i Ibën Umerit në kohën e të Dërguarit (sal Allahu alejhi ue selem), u ndalua më vonë dhe kështu u shndërrua në çështje të anuluar përmes ndalimit të vetë të Dërguarit.
Për sa i përket pjesës së dytë të hadithit, që lidhet me të ngrënurit duke ecur, nuk na ka ardhur ndonjë ndalim nga ana e të Dërguarit të Allahut (sal Allahu alejhi ue selem).
Kështu pra, nga ky aprovim përfituam një gjykim të sheriatit. Po mjaftohem me kaq në këtë sqarim që ka të bëj me domosdoshmërinë e mbështetjes në të kuptuarit e Kur’anit dhe Sunnetit sipas të parëve tanë të mirë.
E jo që njeriu të pavarësohet në të kuptuarit e Kur’anit dhe Sunnetit vetëm në njohuritë personale të çdonjërit prej nesh, për të mos thënë në injorancën individuale.
Tani që u bë e qartë rëndësia e çështjes së të parëve tanë të mirë, duhet që të marrim disa shembuj praktikë.
Që në kohët e hershme myslimanët janë përçarë në grupacione të ndryshme, siç dini për mutezilitë, murxhitë, hauarixhët, zejditë pa përmendur shijat, rafidat etj.
Nuk ka asnjë prej këtyre grupeve sado të humbur që të jenë, që të mos bashkohen me pjesën tjetër të myslimanëve në parimin se: ne mbështetemi në Kur’an dhe Sunnet.
Asnjë prej tyre nuk thotë se nuk mbështetet në Kur’an dhe Sunnet, sepse nëse dikush do ta thoshte këtë, do të dilte tërësisht prej islamit.
Atëherë, përse gjithë kjo përçarje përderisa të gjithë pretendojnë se bazohen në Kur’an dhe Sunnet?
Kjo mbështetje nuk mund ndodhë kur nuk mbështetesh edhe në shtyllën e tretë: të parët tanë të mirë; duke vënë në dukje edhe diçka tjetër. Atë se Sunneti ndryshon shumë nga Kur’ani fisnik, për vetë faktin se Kur’ani është i ruajtur dhe i tubuar përbrenda dy kapakëve të Mus’hafit, siç e dinë të gjithë.
Ndërsa Sunneti, së pari duhet thënë se është i shpërndarë nëpër qindra libra, për të mos thënë në mijëra libra, një pjesë e madhe e të cilëve vazhdojnë të jenë në një botë të panjohur, në botën e dorëshkrimeve.
Edhe librat e njohura sot përmbajnë hadithe autentike dhe të dobëta. Ata të cilët bazohen në Sunnet, qofshin nga ata që i përkasin pasuesve të Sunnetit dhe në metodologjinë e të parëve tanë të mirë, apo qofshin nga grupet e tjera, shumë prej tyre nuk e dallojnë Sunnetin autentik nga ai i dobët dhe bien në kundërshtim me Kur’anin dhe Sunnetin për shkak të mbështetjes tek hadithet e dobëta apo të shpikura.
Ajo çka dua të them është se disa prej grupeve të cilat i përmendëm, mohojnë disa të vërteta Kur’anore dhe të vërteta nga hadithet profetike. Kjo gjë ka ndodhur në kohë të hershme dhe të sotme.
Kur’ani famëlartë u tregon dhe i përgëzon besimtarët me një mirësi mjaft të madhe, të cilën do ta arrijnë ditën kur do e takojnë Allahun e Madhëruar, në Xhennet, ku Ai do tu shfaqet atyre dhe ata (besimtarët) do ta shohin Atë, siç thotë një nga dijetarët Selefij:
“Do ta shohin besimtarët Allahun pa pyetur ‘si’ dhe pa përngjasim dhe pa shëmbëllim me askënd.”
Për këtë ekzistojnë fakte në Kur’an dhe me dhjetëra fakte në hadithet e të Dërguarit (sal Allahu alejhi ue selem). Si mundën që ta mohonin këtë mirësi disa prej sekteve të mëhershme dhe të sotme?
Kur jemi tek sektet që kanë lindur në kohët e hershme, - fjala është për Mutezilitë- ; mesa di unë, sot nuk ekziston asnjë grup në faqe të dheut që të thotë: ‘ne jemi mutezilij’, ‘ne jemi në rrugën e mutezilive’. Unë kam parë një njeri ahmak i cili deklaronte se ishte mutezili dhe mohonte disa të vërteta të fesë, sepse i ishte mbështetur në mendjen e vet.
Mutezilitë e mohuan këtë mirësi dhe thanë me mendjet e tyre të dobëta se është e pamundur të shihet Allahu i Lartësuar. Çfarë bënë? A e mohuan Kur’anin? Allahu thotë në Kur’anin famëlartë:
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ
“Atë ditë do të ketë fytyra të ndriçuara, që shikojnë në Zotin e tyre..” (75:22-23)
A e mohuan këtë ajet? Jo, nëse do ta mohonin do të bënin kufër e do të dilnin nga feja. Mirëpo deri më sot pasuesit e vërtetë të Sunnetit i kanë gjykuar Mutezilitë si të devijuar. Por nuk i shohin ata jashtë islamit, sepse ata nuk e mohuan këtë ajet, por mohuan kuptimin e tij të vërtetë, kuptim të cilit i ka ardhur shpjegimi në Sunnet, siç edhe do ta sqarojmë.
Allahu i Madhëruar na bën të ditur për besimtarët që do të jenë në Xhennet duke thënë:
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ
“Atë ditë do të ketë fytyra të ndriçuara, që shikojnë në Zotin e tyre..” (75:22-23)
Ata e interpretuan dhe e shtrembëruan atë, besuan në këtë ajet në të shprehur, ndërsa e mohuan kuptimin e tij.
Dijetarët thonë se fjalët janë ndërtime kuptimore, dhe nëse besojmë vetëm aspektin e të shprehurit e mohojmë kuptimin e tyre, atëherë ky besim nuk ka vlerë dhe nuk mjafton aspak. Përse këta njerëz e mohuan këtë lloj shikimi? Sepse mendja është shumë e ngushtë që të përfytyrojë e imagjinoj –ngase njeriu është krijesë e pafuqishme- se njeriu do të jetë i aftë ta shoh Allahun pa pengesë, ashtu siç e patën kërkuar çifutët nga Musai.
Allahu tregoi paaftësinë e tyre, siç e gjejmë në tregimin më se të njohur, kur thotë:
انظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِي
“Shiko tek kodra! Nëse do të qëndrojë në vendin e saj, atëherë do të më shohësh.”(7:143)
Mendjet e tyre u ngushtuan dhe u detyruan të luanin me tekstin Kur’anor dhe ta ndryshonin kuptimin e tij. Pse?
Sepse besimi i tyre në gajb (fshehtë) ishte i dobët. Dhe se besimi tek mendjet e tyre ishte më i fortë se besimi në gajb për të cilën jemi urdhëruar në hyrje të sures Bekare:
الم ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ
“Elif, lam, mim. Ky është Libri në të cilin nuk ka dyshim; udhëzues për të devotshmit, -ata të cilët besojnë tek e fshehta (gajbi)...” (2:1-2-3)
Allahu është e fshehta e fshehtësirave dhe çfarëdo që të na thotë rreth Vetvetes së Tij, nuk na mbetet tjetër veçse ta pranojmë e besojmë, për arsye se aftësitë tona perceptuese janë shumë të mangëta. Mutezilitë nuk e pranuan këtë të vërtetë, e si pasojë kundërshtuan mjaft të vërteta që kanë të bëjnë me sheriatin, prej tyre edhe fjalën e Allahut që thotë:
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ
“Atë ditë do të ketë fytyra të ndriçuara, që shikojnë në Zotin e tyre..” (75:22-23)
Gjithashtu, edhe ajeti tjetër i cili mund të keqinterpretohet edhe më keq sesa ajeti i mëparshëm nga këta lloj njerëzish, fjala e Allahut që thotë:
لِّلَّذِينَ أَحْسَنُواْ الْحُسْنَى وَزِيَادَةٌ
“Atyre që bëjnë vepra të mira u takon e mira e edhe më tepër.” (10:26)
“Atyre që bëjnë vepra të mira u takon e mira...” d.m.th.: Xhenneti, “...e edhe më tepër.”, d.m.th. të shikuarit e Allahut në botën tjetër. Në këtë mënyrë ka ardhur hadithi në Sahihun e Muslimit me zinxhir autentik nga Sad bin ebi Uekas i cili ka thënë: I Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) ka thënë:
“Atyre që bëjnë vepra të mira u takon e mira- Xhenneti, e edhe më tepër - shikimi i Allahut.”
Ndërsa Mutezilitë e mohuan këtë, gjithashtu edhe Shijat të cilët janë Mutezili në çështje të besimit (akides). Ata mohuan shikimin e Allahut që tregohet shumë qartë në ajetin e parë dhe të dytë. Për më tepër, që nga i Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) janë transmetuar shumë hadithe autentike për këtë temë, saqë është e pamundur të vihet në dyshim.
Interpretimi i tyre i gabuar për Kur’anin i shtyu ata që të mohojnë hadithet e sakta të Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) dhe kështu nuk konsiderohen prej grupit të shpëtuar.
“Në atë, në të cilën jam unë dhe shokët e mi.” I Dërguari i Allahut ishte i besimit se besimtarët do ta shohin Zotin e tyre, siç thotë në hadithin e transmetuar tek Buhariu dhe Muslimi nga një grup shokësh të Profetit (sal Allahu alejhi ue selem) , siç janë Ebu Seid el Hudrij, Enes bin Malik, Ebu Bekër, etj.
I Dërguari i Allahut (sal Allahu alejhi ue selem) ka thënë:
“Me të vërtetë do ta shihni Zotin tuaj Ditën e Kiametit, ashtu siç e shihni hënën natën kur ajo është e plotë. Nuk do të shtyheni për ta parë Atë.”
E pra, kuptimi është se nuk do të dyshoni në të parit e Tij, ashtu siç nuk dyshoni në të parit e hënës së plotë, ndërsa qielli është i pastër d.m.th. nuk ka re që të pengojnë për ta parë atë. Ata i mohuan këto hadithe me mendjet e tyre, e kështu as nuk iu bindën atyre e as nuk i besuan ato, për shkak të besimit të tyre të dobët.
Ky shembull është një fakt se si kanë gabuar në të kaluarën disa grupe, dhe po të njëjtën gjë po e bëjnë edhe sot e kësaj dite Hauarixhët e prej tyre grupi Ibadijeh, të cilët kohët e fundit janë bërë aktivë në thirrjen e tyre të humbur. Ata sot kanë publikime e predikime, me të cilat po ringjallin shtrembërimet e vjetra me të cilat njiheshin Hauarixhët që nga kohët e hershme, prej tyre është edhe shikimi në Allahun e Madhëruar në Xhennet.
Tani po u jap një shembull tjetër aktual: Kadjanitë; -ndoshta keni dëgjuar për ta. Këta njerëz thonë ashtu siç themi edhe ne: “Dëshmoj se nuk ka zot tjetër përveç Allahut, dhe dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Tij”, falin pesë kohët e namazit, po ashtu edhe namazin e xhumasë, kryejnë haxhin në Meke e bëjnë Umre, -por ata na kundërshtojnë neve në shumë çështje të besimit.
Prej këtyre çështjeve është edhe ajo se ata thonë se: ‘Profetësisë nuk i është mbyllur dera. Thonë se pas Muhammedit do të vinë profetë të tjerë dhe pretendojnë se njëri prej tyre ka ardhur në Kadjan, provincë e Indisë’. Kush nuk beson në këtë profet, sipas tyre është jobesimtar. Si guxojnë ta thonë një gjë të tillë kur ajeti Kur’anor është mjaft i qartë:
وَلَكِن رَّسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ
“… porse (Muhammedi është) i dërguari i Allahut dhe vula e profetëve.” (33:40)
Si kanë mundur ta thonë një gjë të tillë kur transmetohen kaq shumë hadithe të sakta, ku thuhet: “Nuk ka profet tjetër pas meje?” E pra, ata e interpretuan Kur’anin dhe Sunnetin duke mos e komentuar ashtu siç e komentuan të parët tanë të mirë.
Pa pasur asnjë lloj mosmarrëveshjeje gjatë historisë së tyre, myslimanët kanë qenë të një mendimi në lidhje me këtë pikë, derisa erdhi ky mashtrues i humbur me emrin Mirza Gulam Ahmed el-Kadjani, i cili pretendonte se ishte profet. Ky njeri ka një histori të gjatë por vendi nuk na i lejon të merremi me të.
Pas këtij njeriu u mashtruan shumë prej atyre që nuk kishin dije për këto të vërteta (Kur’anin, Sunnetin dhe rrugën e të parëve), të cilat janë pengesë për myslimanin për të mos devijuar djathtas e majtas, siç devijuan Kadjanitë me gënjeshtarin e madh të tyre, i cili shtirej sikur ishte profet.
Por çfarë bënë me ajetin:
وَلَكِن رَّسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ
“… porse (Muhammedi është) i dërguari i Allahut dhe vula e profetëve.” (33:40)
Thanë se “...vula e profetëve” nuk ka kuptimin se nuk ka profet tjetër pas tij, por kuptimi i saj është “zbukurim i profetëve”, ashtu sikurse unaza është zbukurim i gishtit, po ashtu edhe Muhammedi është zbukurim i profetëve.
Pra, ata nuk e mohuan ajetin dhe nuk thanë që këtë ajet nuk e ka zbritur Allahu në zemrën e Muhammedit, por mohuan kuptimin e tij të vërtetë. Atëherë, çfarë vlere ka besimi vetëm në shprehje pa e besuar kuptimin e tyre të vërtetë?
Nëse në këtë të vërtetë nuk ka pikë dyshimi, atëherë cila është rruga për të arritur deri tek njohja e kuptimeve të vërteta që i përkasin Kur’anit dhe Sunnetit? E njohët rrugën!
Pra, nuk duhet të mbështetemi vetëm tek njohuritë gjuhësore dhe kategoritë gramatikore të saj, e ta komentojmë Kur’anin dhe Sunnetin sipas tekeve tona, traditave, zakoneve, apo medhëhebeve e tarikateve që kemi, por siç thuhet, -dhe me këtë po e mbylli këtë fjalim: “të gjitha mirësitë vinë nga ndjekja e të parëve, ndërsa të gjitha të këqijat shkaktohen nga bidatet e të mëvonshmëve”.
Shpresoj që të gjitha këto që thamë janë rikujtim për atë që i thërret arsyes, dëgjon me vëmendje dhe është dëshmitarë (për këtë që thamë)!
--------------------------------------------------------------------------------
Përktheu: Usame Morina
Do ishte mire qe nese ndokush e perkthen ne gjuhen maqedone, sepse un e kish a perkthyer mirepo po frigohem se mos ndoshta po e perkthej ndonje pjese, ajet, a thenie ne menyr joadekuate dhe po e humb ndoshta krejtsisht kuptimin fjalia...prandaj nese mundet ndokush njemnd ti dal ne krye punes do te ishte shum mir sepse me te vertet shkrimi eshte i dobshem per secilin qe e lexon...bile bile do jepte edhe nje pergjigje te perafert me ate qe eshte duke u diskutuar tek tema Hanefite ne RM a jane pjese e Ehli Sunnetit? ( „Ханефиите“ во РМ дали се дел од Ехлу Суннет?)
