Консензус-Иџма


Консензус или спогодба е мерило за предлог која што ќе се постапи за донесување на одлуки врз основа на владеењето на правото,на мнозинството со највисокота можна соглласност во внатрешноста на групата.

Мнозинството треба да донесе одлука во име на групата,значи,сите имаат подеднаков вреден глас и моќ,поточно да влијаат при донесувањето на одлуките.Консензусот се смета дека е постигнат,кога сите членови од групата-одборот или организацијата ќе се сложат со предлогот,за кои што сметаат дека се е најдобрoto решение(солуциа) за групата.

Поединците не се обврзани и не мораат да се сложат со сите ставки и предлози,но обврската и потребата спрема заедницата е,да овозможи консензусот да делува.
Со други зборови косензусот се потпира на тоа што,ниедна политичка,етничка,теолошка...друштвена заедница не може да опстоји без минималната интеграција во консензусот.

Консензусот,исто така и поради други причини е неопходен.Он овозможува на групата да ги истражува заедничките решенија додека не се појави најдобрата група со најдобрите предлози.Консензусот осигурува(дава можности)да секој има глас при донесувањето на одлуки со тоа што ги спојува сите идеји на едно место ,така што,со неговото реализирање ќе се сложат сите учесници.Откако сите учесници ќе се сложат со одлуката ,тие безпрекорно ќе го спроведат на дело.Ова постапка го зголемува посветеноста кај дискутантите за да ги остварат своите одлуки.

Консензусот е важен,затоа што,им дозволува на помалите и различните групи да се изјаснат и да нивните предлози се земаат во предвид,притоа ќе ги поттикнат луѓето со различните погледи и мислења на соработка.Консензусот се обидува да ја намали доминацијата и да ја појача заедницата во процесот на донесуњето на одлуките.

Групата прво ќе треба да внимава односно да ги дефинира спорните прашања,потоа почнува расправата за прашањето.По договорената расправа од страна на групата,некој треба да даде предлог(но добро е доколку е можно, пред состанокот неколку предлози да се предложат)на планот за акцијата.Надлежниот кој што ја води дискусијат ќе треба да побара од дискутантите за да дадат предлози,доколку увиди дека се повторуваат истите ставки во предлозите.Откако предлогот е направен,се поставуваат прашањата за да се предлогот разјасни.Се уште не е време да се разговара за или противи предлогот,бидејки треба,и ќе се направи листа на сите преговори кој што луѓетого ги имаат во врска со предлогот.

Сите проблеми треба да се решат преку понатамошната расправа или преку исправките на предлозите.
Ако нема приговори,постигнат е консензусот.Водачот на дискусијата треба да праша дали има воздржани.
Потоа тој ќе постави прашање дали има од тие кој што ја блокираат одлуката.Лицата кој што ја блокираат одлуката имаат приговори кој што не се разрешени и кои што истити можат да дозволат,да се донесе одлука во име на целата група.Блокирање на на предлогот е сериозна одлука и мора да е врз основа на уверувањето дека е предлогот спротивен на принципите од групата.Ако блокадата се случи,групата мора самата да процени како тоа повторно ќе продолжи.Доколку нема луѓе кој што ќе ја спречат одлуката,тогаш консензусот се смета дека е донесен.

Со Иџма исто така дискусијите би се воделе и следеле перманентно како што е горе наведено ,но мора да се напомене дека,тука се работи за косензусот на муслиманите а со тоа и за прашањата од Шериат’ското право.По хадисот на Мухамед а.с за консензусот се вели вака:“Мојот уммет нема да се сложи во грешките’“.
Голем број на Исламски улеми,системот наречен Иџма ќе го поврзат со допирната точка во модерната демократија.

Значи доколку е тоа така,и по ова се гледа разликата на консензусот вон исламските рамки,каде што можат да земат учество лица од сите профили и квалификација.Во Ислам’от тоа нее така.Во групата која што ќе земе учество во дискусиите за прашањето на консензусот, мора пред се,сите да имаат доволно познавање за Исламот,значи да се алими (образовни луѓе),улеми (познавачите на исламските прилики) и мутџехиди(познавачи на арапската култура,јазик...).Мутџтехид е тој,освен тоа што го наведов,треба одлично да ги познава високите грани(норми) на арапскиот јазик и култура и.т.н..Значи да го знае Куран’от напамет,да ги знае значењата на ајетите што сакаат да кажат односно значењата кој што во него се скриени .Потоа,значењата кои мораат да му се придадат на предметот за кој се води расправа,да се знае кога се објавувани ајтите,зошто и поради која причина се објавени,дали се општи или посебни,дали се сахих или не .Тоа би било одприлиа све што треба да знае муџтехидот,така што,он со тоа може да се нарече и како научник, и како таков он е способен и има право да издаде фетва . Значи,со сигурност можеме да кажеме дека,за муџтехидуте е фарз да прават(чинат)иџтихад.
Аллах нам ни одредил на многу места во Куран,да правиме(чиниме)Иџтихад.

А еве нешто за Иџтихад’от.Иџтихад(термин од исламскиот законик)е максимална концентрација и со максимално потискување на се со сопствени сили,и настојуванја за да се решат деликатните и тешките прашања во Исламот.
Со други зборови,Иџтихад е настојување за изведување на правилата во кој се решаваат проблемите,кои во Куран и Хадис не се експлицитни-јасни,со поврзување на работите кои се јасни и детално објаснувани.
Ова можел да го направи Пејгамберот а.с.,и сите негови асхаби,и тие муслимани кој што се дојдени на ниво на иџтихадот и кој што се нарекуваат муџтехиди,со тоа нивно својство како што горе нагласив.

Доколку консензусот во исламот треба да е полноправен,треба да се исполнат следните услови.
Во времемето на појавувањето на прашањето да има поголема група на муџтехиди,бидејки доколку е присатен само едне муџтехид,тогаш не може да се донесе никаква одлука во врска со Иџма.Но доколку земат учество повќе муџтехиди во дискусијата -дебата,и доколку одреден број на муџтехиди се издвојат со своите ставови нема да дојде до Иџма.Значи,нивната единственост ќе се базира по изнесените мислења,поединечно.