بسم الله الرحمن الرحيم
Bismil-lahir-Rahmanir-Rahim
Selam alejkum ue rahmetullahi ue berekatuhu
Falenderimi i takon vetëm All-llahut, I Cili na e mundësoi udhëzimin dhe pasimin e të Dërguarit Muhammed sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam...
Falenderimi i qoftë Atij Subhanehu ve teAla që këtij ummeti i dha pasues të fuqishëm të sunnetit dhe mbrojtës të tij sic janë Ehlul Hadithi,për të na e bërë të qartë pasimin e saktë dhe autentik të të Dërguarit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem.
Kërkoj ndjesë për këtë ndërhyrje nga vëllau i nderuar Eroll Nesimi si dhe nga moderatorët.
Nuk e di se sa ja vlenë që të ju përgjigjem ju xSamirx meqë se keni kërkuar largimin tuaj nga ky forum, por megjithatë shpresoj dhe njëkohësisht lus All-llahun që të lexosh këtë postim, të cilin ia dedikojmë atyre të cilët nuk kanë njohuri për pasimin e medhhebeve të imamëve të nderuar: Ebu Hanife, Shafii, Hanbeli, Maliki (rahimheumull-llah) All-llahu i mëshiroftë.
Shpresoj se do të kuptosh të vërtetën dhe do të kërkosh ndjesë, për këtë që ke shkruar- nëse je nga pasuesit e vërtetë të Ebu Hanifes.
Lexo këtë që vijon,që të kuptosh se si dëshiron të pasohet imami jonë Ebu Hanife (rahimehullah), apo ndonjë nga imamët tjerë.
Thëniet e imamëve në lidhje me pasimin e sunnetit dhe me mospërfilljen e pikëpamjve të tyre që kundërshtojnë atë
Do të ishte e dobishme t’i japim disa thënje këtu,se ndoshta kjo do t’i rikujtojë dhe do t’i këshillojë ata qëpasojnë mendimin e imamëve mandje të atyre që janë në shkallen më të ulët se imamët verbërisht,duke ngulmuar në medhhebin ose pikëpamjet e tyre,sikur këto të kishin zbritur nga qielli!
Por All-llah,i Gjithëfuqishmi dhe i Lartësuar thotë:
"Përcillni (o njerëz) shpalljen e të dërguar nga Zoti juaj dhe mos merrni dike tjetër mbrojtës dhe shokë pas Atij.Por pak ka prej jush që rikujtojnë keshillën."
1) Ebu Hanifja, rahimehull-llah,
I pari prej tyre është Imami Ebu Hanifja En-Nu,man ibën Thabiti, rahimehull-llah, shokët e të cilit kanë
Përcjellur nga ai thënije të ndryshme dhe shprehje të shumta,të gjitha këto shpënë në një gjë,e kjo është:
Domosdoshmëria për të pranuar Hadithin dhe për të hequr dorë nga ndjekja e mendimit të imamëve që e kundershojnë atë:
1.’’Nëse vërtetohet se një hadith është sahi, atëherë ai është medhhebi im.’’
2.’’Nuk i lejohet askujt që t,i pranojë pikëpamjet tona,nëse nuk e di se ku i kemi marrë ato.Në një transmetim,është e ndaluar për dikë,që nuk enjeh argumentin tim,të sjellë gjykime duke u bazuar në fjalët e mia.’’
Një transmetim tjetër shton,sepse ne jemi njerëz:e thejmi një gjë një ditë dhe tërhiqemi atë ditën tjetër. E në një an tjetër, Mjer për ty ,o Jakub! Mos shkruaj qdo gjë që dëgjon prej meje,se ndodh që ta mbaj një mendim sot,dhe ta hedh poshtë të nesërmen,ose ta mbaj një mendim nesër e ta hedh poshtë pasnesër. Kur them diq që kundërshon librin e All-llahut të Lartësuar ose atë që është transmetuar nga i Dërguari, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, atëherë mos e përfillni fjalen time.
2) Malik ibën Enesi, rahimehull-llah
Sa i përket Imamit Malik ibën Enesi,ai ka thënë:
1.’’Vërtet,unë jam vetëm një i vdekshëm: bëj gabime (nganjëher) dhe kam të drejtë (nganjëher).
Prandaj vështroni mendimet e mija: gjithë atë që pajtohet me Librin dhe Sunetin pranojeni, dhe gjithë atë që nuk pajtohet me Librin dhe Sunetin mos e përfillni.’’
2.’’Secilit pas të Dërguarit, sal-lall-llahu ve sel-lam,do t’i refuzohen dhe t’i pranohen thënijet e tij- jo edhe të të Dërguarit,
sal-lall-llahu ve sel-lem.’’
3.Ibën Vehbija ka thën: Kam dëgjuar kur Maliku është pyetur për pastrimin midis gishtërinjve të këmbëve gjatë abdestit.
Ai tha: Njerëzit nuk janë të detyruar ta bëjnë këtë.Nuk iu afrova derisa tema u pakësue, e atëher i thashë: Ne dijmë një sunnet në lidhje me këtë. Ai tha: E qfarë është as?.
Unë i thashë: Na kanë rrëfyer Lejth ibën Sa’di,Ibën Lehi’a dhe Amër ibën el-Harithi nga Jezid ibën Amër El-Me’afiriu,eky nga Abdurr-Rrahnan Al-hubuliu, ky nga El-Mustevrid ibën Shaddad Al-Karashiu,i cili ka thënë:
Kam parë të Dërguarin e All-llahut,sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,duke fërkuar me gishtin e tij të vogël mes gishtërinjve të këmbëve të tij.Ai tha: Ky hadith është i mirë; Nuk kam dëgjuar për të fare deri me tash.
Pas kësaj,e degjova duke u pyetur për të njëjtën gjë,e ai urdhëronte fërkimin mes gishtërinjve të këmbëve.
3)Shafiju,rahimehull-llah,
Sa i përket imam Shafiut,citimet nga ai janë më të shumta dhe më të bukurat ndërsa pasuesit e tij qenë më të mirët në ndjekjen e tyre:
1.’’Sunnetet e të Dërguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam, sikurse që mbërrijnë,ashtu edhe i ikin secilit prej nesh. Prandaj,sa herë që e them një mendim ose formuloj ndonjë parim, në kundërshtim me atë që ekziston nga i dërguari, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,ateherë pikëpamja e saktë është ajo qka i Dërguari,sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,ka thënë,dhe ajo është pikëpamje imja.’’
2.’’Muslimanët janë pajtuar njërzitë që nëse një sunnet i të Dërguarit të All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i është qartësuar dikujt,nuk është e lejuar për të që ta lë atë për fjalët e ndokujt tjetër.
3.’’Nëse gjeni në shkrimet e mia diqka në kundërshtim me Sunnetin e të Dërguarit të All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam,
atëherë flitni duke u bazuar në Sunnetin e të Dërguarit të All-llahut,sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,dhe lini atë që unë kam thënë.
Në një transmetim thuhet: atëherë pasojeni atë (sunnetin) dhe mos shikoni në thënjet e askujt.
4.’’Nëse vërtetohet se një hadith është sahih,atëherë ai është medh-hebi im.
5.’’Ju keni më shumë se unë njohuri për Hadithin dhe transmetusit,
prandja kur një hadith është sahih,më informoni për të,qoftë ai nga Kufa,Basra a Siria,që kështu ta marrë atë pikëpamje të hadithit,përderisa ai është i vërtetë.’’
6.’’Në cdo cështje , per të cilën Njerzit e Hadithit gjejnë një transemetim nga i Dërguari i All-llahu,sal-lallahu alejhi ve selam,të jetë sahih,i cili është në kundërshtim me atë që unë kam thënë,atëherë unë tërhiqem nga mendimi im,qoft gjatë jetës
sime,qoftë pas vdekjes.’
7.’’Nëse më shihin duke thënë dicka dhe në kundërshtim me të është transmetim autentik nga i Dërguari,sal-lallahu alejhi ve selam, atëher ta dini se më ka lënë mendja.’
8.’’Për cdo gjë që them,nëse ekziston dicka autentike nga i Dërguari,sal-llahu alejhi ve selam,e kundër me fjalët e mia,atëher hadithi i të Dërguarit,sal-llahu alejhi ve selam,vjen ne rend të parë,prandaj mos e pasoni mendimin tim.’’
9.’’Cdo hadith nga i Dërguari,sal-llahu alejhi ve selam ,është gjithashtu pikëpamje imja,edhe nëse ju nuk e dëgjoni atë nga unë.’’
4) Ahmed ibën Hanbeli,rahimehull-llah
Sa u përket Imam Ahmedit,ai ka qenë më i shquari në mesin e imamëve në përmbledhjen e Sunnetit,duke iu përmbajtur atij aq shumë,saqë‚ai madje nuk pëlqente të shkruahe libri që do të përmbante deduksione dhe mendime ,’’Për këtë shkak ai ka thënë:
1.’’Mos e pasoni mendimin tim,as atë të malikut,as të Shafiut,as të Evzaiut,e as të Thevriut,por merrni nga kanë marrë ata.’’
Në një transmetim:Mos kopjo Dinin tënd nga asnjëri prej këtyre,por cdo gjë që vjen nga i Dërgauri,sal-llah alejhi ve selam,dhe Shoket etij merreni atë,pastaj nga trashigmatert e tyre,ku njeriu të mund të zgjedhë.’’Njëherë ai ka thënë:’’Ndjekja nën kupton që njeriu të pasojë atë që ka ardhur nga i Dërguari,sal-lall-llahu alejhi ve selam,dhe Shokët e tij,pas trashëgimtarëve ai ka zgjedhje.’’
2.’’Mendimi i Evvzaiu,mendimi i Malikut,mendimi i Ebu hanifes:të gjitha këto janë të baraslershem në sytë e mi.Megjithatë, argumenti është në transmentime (nga i Derguari .sal-lall-llahu alejhi ve selam, dhe Shokët e tij).’’
3.’’Kushdo që refuzon një hadith të të Dërguarit,sal-lall-llahu alejhi ve selam,ai eshtë buzë shkatrrimit.’’
Këto janë thënjet e imamëve All-llahu ,subhanehu we te ala,qoftë i kënaqur prej tyyre që urdhërojnë të kapemi per hadithidhe na ndalojna nga imitimi i tyre pa argumenet,edhe janë aq të qarta saqëskanë nevojë për polemika dhe komenitime të ndryshem.Andaj,ai që kapet për cdo sunnet,ndesh me meshhebin e tyre,aska dalur nga metoda e tyre,por është pasues tyre,i kapur për litarin më të fortë,i cili kurrë nuk këputet.Kurse nuk është kështu situata më atë që e len pas shpinde veprimin me sunnet,vetëm e vetëm pse vjen ndesh me thënjet e tyre,ky me këtë gjest tregon mosrespekt ndaj tyre dhe kundërshton thënjet e tyre që i permendëm pak më parë,kures All-llahu,subhanehu ve teala,thotë:
"Nuk janë besimtarë të vërtetë,përderisa të bëjnë gjykatës në të gjitha mospajtimet e tyredhe os lënë anjë kundërshtim në zemrat e tyre ndja vendimeve tua,pos duke i pranuar ato me bindje të polotë.’"
Ai po ashtu thotë:
"Le të ruhen ata të cilët kundërshtojnë urdhërat e të Dërguarit,se mos u vjen ndonë telashe ose ndonjë dënim i hidhur mbi ta."
Hafidh Ibën Rexhem el-Hanbeli,rahimehull-llah,thëtë:
Prandaj,është obligim për cdokë që dëgjon për ndonjë urdhër të të Dërguarit të All-llahut,sal-lallahu aljehi ve selam,ose e di atë,
t’ai shpjegojë atë ummetit,t’i këshilloj sinqerisht dhe t’i udhëzoj ata në zbatimin e urdhërit të ti,edhe nëse e kundërshon mendimin e ndokujt zulmëmadh.Ngase autoriteti i Dërguarit të All-llahu,sal-lall-llahu aljhi ve selam,më së shumti ka të drejtë të respektohet dhe të pasohet,se sa mësimi i kujdo tjetër zulmëmad që ka kundërshtuar pa dije urdhrin e të Dërguarit në cfarëdo cështje.
Për këtë shkak shokët e tij (sahabët)dhe ata pas tyre përgënjeshtronin cdokë që e kundërshtonte sunnetin autentik,duke qenë nganjëherë shumë te ashpër në përgënjeshtrimin e tyre,jo nga urrejtja ndaj atij personi,edhe se e donin dhe e respektonin,por ngase i Dërguari i All-llahut,sal-lall-llahu alejhi ve selam,ishin më i dashur për ta dhe urdhëri i tij ishte më superior se urdhëri i cdo krijese tjetër.Prandaj kur urdhëri i të Dërguarit,sal-lall-llahu alejhi ve selam,ndeshej me urdhërain e tjetërkujt,urdhëri i të Dërguarit,sal-lall-llahu alejhi ve selam,ishte më i përshtatshmi
për t’u pasuar dhe për t’uzbatuar.Asgjë nga kjo nuk i ndalonte ata që ta madhëronin personin që kishin kundërshtuar,sepse e dinin se atij do t’i falej,në fakt,më vonë këtij të fundit nuk do t’i pengonte që udhëzimet e tij të kundërshtoheshin ,kur tregohej qartë se urdhëri i të Dërguarit të All-llahu,sal-lall-llah alejhi ve selam,ishte i kundërt.
Vërtët,si do t’u pengonte atyre kjo,kur ata i patën urdhëruar pasuesit e tyre në një gjë te tillë,sic kemi parë ,dhe u patën porositur që ta braktisin cdo pikpamje të tyre që e kundërshton sunnetin.Në fakt imam Shafiu,rahimehull-llah,u ka thënë shokëve të vet që t’ia atribojnë ati sunnnetinautentik,edeh nëse nuk e ka përvetësura ,ose ka përvetësuar dicka në kundërshtim me të .Për këtë shkak,kur analisti Ibën Dakik Al-Eidi,rahimehull-llah,
përmbledhi në një vëllim të madh cështjet në të cilat njëri ose q¨të katër medhhebet e Imamëve kanë kundërshtuar hadithin autentik,
ai në fillimin e tij shkroi:Është e ndaluar që këtp përgjigje t’u veshen Imamëve Muxhtehidë dhe është obligim i juristëve,të cilët pasojn mendimet e tyre,t’i dinë këto,ashtu që të mos i citojnë lidhur me këto dhe kështu të gënjejnë për ta.
Braktisja e pikëpamjeve të imamëve nga ana e pasuesve të tyre,nëse ato janë në kundërshtim me Sunnetin.
Për shkak të gjithë asaj që përmendëm,pasuesit e Imamëve.
"Shumë nga të mëhershmit dhe pak nga të mëvonshmit'',nuk i kanë pranuar të gjitha pikëpamjet e Imamëve të tyre, në të vërtetë,ata i kanë shpërfillur shumë prej tyre,kur panë se janë qartazi në kundërshtim me sunnetin.Bile edhe dy imamët,Muhammed ibën El-Hasani
dhe Ebu Jusufi (rahimeumall-llah) u dalluan në mendime nga shejhu i tyre Ebu Hanifja ''përafërsisht, në një të tretën e medhhebit'', sic dëshmojnë librat që flasin mbi dispozitat e fikut.
Kështu thuhet edhe për Imam El-Mueniun dhe pasuesit e tjerë të Shafiut dhe të imamëve të tjerë,sikur të fillonim të jepnim shebuj,
diskutimi do të bëhej teper i gjatë dhe do të largoheshim nga ajo që kemi synuar të bëjmë në këtë hyrje,andaj ne do ta kufizojm veten në dy shembuj.
1) Imam Muhammedi thotë në Muvetta-në e tij'' Sa i përket Ebu Hanifes,ai nuk ishte i mendimit se ka namaz për shi,por ne mendojmë
që imami duhet t'i falë dy rekate dhe pastaj të bëjë dua dhe ta veshë teshën mbështjellëse të tij nga e kundëra...''
2) Kemi Isam ibën Jusuf el-Balhiun,njërin nga shokët e Imam Muhammedit dhe shoqëruesin e imam Ebu Jusufit,i cili''jepte gjykime
në kundërshtim me imamin Ebu Hanife,sepse nuk i dinte argumenetet e tij,ndëra argumenetet e tjera do të parashtroheshin para tij,dhe kështu do të binte vendime duke përdorur këtë. Prandaj,''
Ai i ngrinte duart në ruku dhe në ngritejen prej saj'',sic është sunneti mutevatir i të Dërguarit,sal-lall-llahu alejhi ve selam,
fakti që tre imamët e tij(d.m.th.Ebu Hanifja,Ebu Jusufi dhe Muhammedi)thoshin ndryshe,nuk e pengoi që të praktikoj këtë sunnet.Koj është qasja të cilën cdo musliman duhet ta zbatojë, sic tashë kemi parë nga dëshmitë e katër Imamëve dhe të të tjerëve.
Si rezyme mund të themi,sinqerishtë shpresoj se asnjë pasues i ndonjë Imami nuk do të ngutet që të dënoj parimet e këtij libiri,
dhe kështu të mos përfitojë nga sunnetet e të Dërguarit,sal-lall-llah alejhi we selam,të përfshira në të,me argumentin se janë në kundërshtim me medhhebin e vet.
Shpresoj se një person i tillë në vend të kësaj do ta konsiderojë atë cka kemi treguar nga nxitjet e Imamëve për obligushmërinë e pasimit të sunnetit dhe të shpërfilljes së thënieve që kundërshtojnë atë.Po ashtu,shpresoj se do të kuptojë, që nëse dënon qëndrimin e këtij libri do të dënojë cilindo Imam që pason,
ngase ne i kemi marrë këto parime nga Imamë,sic edhe kemi shpjeguar.Prandaj cdo kush që refuzon të udhëzohet nga parim në këtë rrugë është në rrezik të madh,sepse një refuzim i tillë kërkon braktisjen e sunnetit,të cilit jemi të urdhërar t'i referohemi,në rast të dallimeve nëmendime,dhe në të cilin jemi urdhëruar të mbështemi.
''Nuk janë besimtarë të vërtetë,përderisa të të bëjën gjykatës në të gjitha mospajtimet e tyre dhe të mos lënë asnjë kundërshtim në zemrat e tyre ndaj vendimeve tua,por duke i pranuar ato me bindje të lotë.''(En-Nisa:65)
Lus All-llahun që të na futë në mesin e atyre për të cilët thotë.
''Përgjigja e besimtarëve,kur thirren te All-llahu dhe te i Dërguari i Tij me qëllim që ai të gjykojë mes tyre,nuk është tjetër pos kësaj".Ata thanë:''Kemi dëgjjuar dhe nënshtrohemi'',
këta janë ata që do të arrijnë sukses.Janë ata që iu nënshtruan All-llahut dhe të Dërgarit të tij dhe i frikësohen All-llahut dhe mbajnë besën e dhënë atij.Ata të cilët do të trimfojnë.''
Përgjigje mëdyshjve
Hyrja që paraprin është shkurar dhjetë vitë parë, gjatë së cilës kohë na është bërë e qartë se fjala jonë efekt pozitiv në rininë muslimane në udhzimin e tyre drejt obligushmëris për t'iu kthyre burimeve të pastra islame.Kur'anit dhe sunnetit,në cështjet e Dinit dhe të adhurimit të tyre.Në mesin e tyre ka pasur rritej në radhët e tyre që praktikojnë Sunnetin dhe janë të devotshëm ndaj tij,Lavdia i qoftë All-llahut saqë u bënë të njohur me këtë.
Megjithatë,ende gjej në mesin e tyre kryefortë që nuk praktikojnë Sunnetin,jo për shkak të dyshimit ndaj obligueshmëris së tij,pas leximit të ajetëve Kur'anore dhe transmetimeve të Imamëve në lidhje
me kthimin në Sunnet,por për shkak të disa kundërshtimve dhe keqkuptimve që i kanë dëgjuar nga dijetaret mukal-lidë. Prandaj,vendosa t'i përmend këto nocione dhe t'i demantoj ata, se ndoshta kjo do të inkurajonte më shumë njerëz të praktikojn Sunnetin,dhe kështu të jenë në mesin e grupit të shpëtuar,me Dëshirën e All-llahut.
Dilema e parë Disa prej tyre thonë:'Nuk ka dyshim se është e obligueshme t'i kthehemi udhëzimit të të Dërguarit,sal-lall-llahu alejhi ve selam,në cështjet e dinit tonë,posaqërisht në veprat që janë thjeshtë adhurim, sic është namazi,aty ju nuk ka vend divergjenca ose ixhtihad,për shkak të natyrës së pandryshueshme të tyre. Megjithatë,shumë pak nga dijetarët mukal-lidë e urdhërojnë në këtë gjë,në të vërtetë ,ne i shohimata duke i përkrahur dallimet
në mendime,duke i trajtuar ato si fleksibilitet për ummetin.
Dëshima e tyre për këtë është hadithi të cilin vazhimisht e përsërisin në raste të tilla,kur zihen me përkrahësit e Sunnetit:
''Dallimet në mendime(ihtilafi) në ummetin tim janë mëshirë (rahmet)''.Neve na duket se ky hadith kunërshton parimet në të cilat ju thërritin dhe në bazaë të të cilave keni përpiluar këtë libër e tjerë.pra cka thoni për këtë hadith?''
Përgjigje:Përgjigja është prej dy këndvështrimëve:
A)Së pari:Ky hadith nuk është autentik,në të vërtetë,ështëirremë dhe i pabazë.Dijetari i madh sabkiu thëtë:''Nuk kam hasur në ndonjë zinxhir autentik,të dobët ose të shpikur të transmetimit për të,d.m.th. nuk egziston ndonjë zinxhir i transmetueesve për këtë hadith!
Është transmetuar po ashtu me fjalët''..Dallimi në mendime në mesin e shokëve të mi është mëshire per ju'' dhe ''shokët e mi janë sikurse yjet,kështuqë cilindo që ta pasoni do të jeni të udhëzuar ''.Të dyja këto transmetime nuk janë autentike:
transmetimi i parë është shumë i dobët,kurse i dyti është e shpifur.
B) Së dyti:ky hadith kundërshton Kur'anin Famëlartë,sepse ajetet që ndalojnë ndasinë në Din dhe urdhërojnë unitetin janë shumë mirë të njohura që të rikujtojen.Megjithatë, s'do të dëmtonte dhënia e disa prej tyre nëpërmjet shembullit:All-llahu thotë:
''Por ata nuk do të ndalen së ndari,përvec atyre mbi të cilët Zoti yt zbres mëshirën e Vet''.
Prandaj,në qoftë së ata mbi të cilët Zoti ka mëshirë nuk përcahen,
ndërsa njerëzit gënjeshtarë përcahen (kundërshtohen),si mund të jetë kjo percarje mëshirë?!
Pra.është konstatuar ky hadith s'është auntentik,as në zinxhirin e transmetimit,as në kuptimin e tij,prandaj,është e qartë dhe evidente se n uk mund të përdoret si arsyetim për të refuzuar veprimin sipas librit dhe Sunnetit,cka përndryshe edhe imamët tanë na kanë urdhëruar.
Dilema e dyte:Të tjerët thonë:''Nëse dallimet në Din nuk lejohen,
cka thoni për dallimiet ndërmjet sahabëve dhe nërmjet imaëve pas tyre?a ka ndonjëdiferencë ndërmjet dallimeve të tyre dhe të atyre të gjeneratave te mëvonshme?''
Pergjegje:Po,ekziston një diferencë e madhe ndërmjet këtyre dallimeve,qëshfaqet në dy mënyra:së pari, në shkak,së dyti,në pasojë.
Sa i përket dallimeve ndërmjet sahabëve,ky ka qenë dallim i pashmangshëm,dallim i natyrës së të kuptuarit të tyre:ata nuk dalluan me vetëdashje:Faktorë të tjerë të kohës së tyre i kontribuan kësaj,duke kushtëzuar dallimin e mendimit.por këto dallime u zhdukën pas epokës së tyre.ky lloj i dallimit është e pamundur të shmanget plotsisht dhe njerëzit e këtillë nuk mund të fajësohen,duke marrë parasysh ajetet e përmenduar më lart,për shkak të mungesës së kushteve përkatës,d.m.th.dallimet e qëllimta dhe këmbëgulja në to.Mirëpo, sa u përket dallimeve që ekzistojnë sot ndërmjet mukal-lidëve, nuk ka arsye bindëse për to.kur njërit prej tyre i tregohet dëshmia nga Kur'anin dhe Sunneti,që përkrah medhhebin tjetër e jo të tij,ai lë anash këtë dëshmi pa kurrfarë aryse,përpos asaj se kundërshton medhhebin e tij.Sikur të ishte medhhebi i tij baza ose Dini të cilin Muhammedi,sal-lall-llah alejhi ve selam,e solli, derisa medhhebet e tjera janë''dine'' të ndara të cilat janë derguar!
Të tjerët marrin ekstremin e kundërt,duke i trajtuar medhhebet me të gjithë dallimet e tyre si kode paralele të Ligjit, sic shpjegojnë disa pasues të mëvonshëm të tyre:s'ka gjë nëse muslimani merr prej tyre cka do dhe lë atë që do,sepse të gjitha ato janë kode të vleshme të Ligjit!
Të dyja këto kategori të njerëzve arsyetojnë qëndirmin e tyre të ndarë, me këtë hadith të rremë:''
Dallimi në ummetin tim është mëshirë''shumë prej tyre i dëgjojmë duke e përdorur këtë si dëshmi!
Disa japin arysen pas këtij hadithi dhe qëllimin e tij,duke thënë se kjo siguron fleksilitetein për ummetin!
Përkundër faktit se kjo aryse është në kundërshtim të imamëve,
ekzistojnë gjithashtu tekste nga disa imamë për ta hedhur poshtë atë.
Ibën El-Kasim thotë:'' kam dëgjuar Malikun dhe Lajthin duke thënë për dallimin mes shokëve të të Dërguarit,sal-lall-llahu alejhi ve selam:''Nuk është sic thonë njerëzit:''ka fleksibilitet në të'',jo,
nuk është ashtu,por është cështje e disave që kanë gabuar dhe e disave që kanë pasur të drejtë.
Eshebi ka thënë:''Maliku është pytur për personin i cili ka pranuar
një hadith të transmetuar nga njerëz të sigurt nga autoriteti i shokëve të të Dërguarit të All-llahut,sal-lall-llahu alejhi ve selam:''A e sheh ndonjë fleksibilitet atx (të veprosh ose të mos veprosh)?'' Ai tha:''Jo,pasha All-llahun,derisa nuk e qëllon mendimin e saktë.Evërteta mund të jetë vetmë një.Dy pikëpamjet të kundërta,si mund të janë të dyja të vërteta?!E vërteta dhe dreja janë një.''
Skoku i Imam Shafiut,imam Muzeni ka thënë:''Shokët e të Dërguarit të All-llahut,sal-lall-llahu alejhi ve selam,me të vërtetë dallonin
dhe disa prej tyre korrigjonin të tjertët.Disa prej tyre shqyrtonin
me hollësi pikëpamjet e të tjerëve dhe i kritkonin ata.Sikur të kishin qenë të gjitha pikëpamjet e tyre të sakta,nuk do të kishin veperuar kësisoj.
Umer ibën El-Hattabi u hidhërua për mosmarrëvëveshjen ndërmjet Ubejj ibën kaibit dhe Ibën Mesudit rreth faljes nëvetëm një petk.
Ubejji tha:
''Falja më një teshë është mirë dhe në rregull''.
Ibën mesudi tha:
'Kjo është nëse ndonjëri nuk ka më shumë rroba''.
Atëherë,Umeri u hidhërua duke thënë:
''Dy burra nga mesi i shokëve të të Dërguarit të All-llahu,sal-llahu aljehi ve selam,të cilët janë të respektuar dhe të ditur,
grinden.Ubejji e ka thënë të vërtetën dhe s'ka carë kokën fare për mes'undin.
Por,nëse dëgjoj ndokën duke polimizuar për këtë pas kësaj,unë do t'i bëj kështu e kështu''.
Imam Muzeni poashtu ka thën:''Ka të atillë që lejojnë dallimet dhe mendojnë se nëse dy dijetarë bëjnë ixhtihad për një porblem dhe njëri thotë ''Hallall'' e tjetri thotë ''Haram'',atëherë që të dy kanë arritur te e vërteta me ixhtihadin e tyre! Mund t'i thuhej një personi të tillë:''
A është e bazuar kjo pikpamje joteja në argumeente,apo në kijas(analogji)?''Nëse thotë:
''Në argumente'',mund t'i thuhet:''
Cfarë argumenti mund të jetë ky kur Kur'ani kundërshton dallimin?''
dhe nëse thotë:
''Në analogji'',mund t'i thuhet:''Si është emundur që burimet ta kundërshtojnë dallimin,ndërsa ty të të lejohet të arsytosh me analogji se dallimet lejohen??!!
Kjo është e papranushem për këdo inteligjent,e mos të flasim për njeriun e ditur.''
Nëse thuhet më tutje:''Cka keni cituar nga Imam Maliku se e vërteta
është një,e jo më shumë,është në kundërshtim me atë që është gjetur në'' Al-mad'hal Al-Fikhi'' nga Shejh Zerka (1/87):''
Halifët Ebu Xhafer El-Mensuari dhe më vonë Er-Reshidi propozuan ta zgjedhin medhhebin dhe librin e Imam Malikut'' El-Muvetta'' kod juridik për dinastinë Abasite,mirepo Maliku ua ndaloi këtë,duke u thënë: ''Vërtet,shokët e të Dërguarit të All-llahut,sal-lall-llahu alejhi ve selam,dallohshin në cështje jofundamentale dhe ishin të shpërndarë në qytete të ndryshme,mirëpo secili prej tyre kishte të drjetë.''
Unë them:Ky tregim me Imam Malikun,rahimehull-llah,është mirë e njohur,por thënia e tij në fund:''mirëpo ,secili prej tyre kishte të drejtë'' është ajo për të cilën nuk gjej kurrfarë baze në asnjë prej transmetimeve as burimeve të cilat i kam hasur pash All-llahun,përvecse në një transmetim të përbledhur nga Ebu Nuaimi në ''Halijetul-Evlija''(6/332),por me një zinxhir transmetusish që përfshin ''El-Mikdam ibën Davudin'',i ciliradhitet në mesin e transmetusve të dobët nga Dhahabi në ''Ed-Du'afa'',jo vetëm kjo ,por edhe teksti i tij është....''mirëpo secili prej tyre kishte të drejtë sipas mendimit të vet.''Prandja,fraza,në vërtetë si mund të jetë ndryshe,kur kjo kundërshtonatë cka është transmetuar nga autoritete e sigurta të Imam Malikut,se e vërteta është vetëm një e jo më shumë,sic kemi përmendur,dhe në këtë janë pajtuar të gjithë imamët e sahabëve dhe tabiinët,si dhe katër Imamët Muxhtehidë dhe të tjerët.
Ibën Abdul-Berri thotë:''Nëse të dyja pikëpamjet kundërshtuse do të kishin qenë të drejta,selefi nuk do ta kishte korrigjuar ixhtihadin e njëri -tjetrit,gjykimet dhe vendimet.
Rezonimi i thjshtë mohon që dicka dhe e kundëra e saj të janë të vërteta,sic thotë një fjalë e mirë:
Të dëshmosh dy gjëra të kundërta njëkosoisht¨,është absurditet më i shëmtuar.
Nëse thuhet më tutje:''Duke qenë se ky transmetim nga Imam Maliku është i rremë,pse ai nuk lejoi''El-Mendsurin'' t'i bashkojë njerëzit në librin e etij El-Muvetta,në vend se t'i nënshtrohej dëshires se Halifit?
Unë them:Përgjigja më e mirë që kam gjetur për këtë është ajo që Hafidh Ibën kethiri ka përmendur në ''Sherh Ihtisar Ulum El-Hadith-in''etj,që Imam Maliku ka thënë:''Vërtet,njerëzit kanë hasur dhe kanë mësuar gjëra me të cilat ne nuk jemi njoftuar.'' Kjo ka qenë ekslenca e urtësisë dhe paanësisë së tij,sic thotë Ibën Kethiri,rahimehull-llah.
Pra,është dëshmuar se të gjithë dallimet janë të këqija,e jo mëshirë.Derisa një lloj i dallimit është i qortueshëm,sic është ai i pasuesve ekstrem të medhhebeve,kurse lloji tjetër nuk dahet qortuar,sic është dallimi i sahabëve dhe i imamëve të cilët i trashëguan ata All-llahu na dhashtë mundësi të ringjallemi në mesin e tyre dhe të pasojmë rrugën e tyre.
Prandaj,është e qartë se dallimi i sahabëve nuk është i njëjtë me të mukal-lidëve.Shkurtimisht:Sahabët dallonin vetëm kur ka qenë e pashmangshme, por ata i urrenin polimikat dhe i evitonin sa herë që ishte e mundur, ndërsa sa u përket mukal-lidëve,edhe pse në të shumtën e rasteve është e mundur të evitohen kundërshtimet, ata nuk pajtohen e as që përpiqen drejt unitetit,në të vërtet,ata përkrahin dallimet.
Ndërmjet këtyre dy lloje njerëzish në dallime e tyre në mendime është një hendek i madh.Kjo ishte nga kundvështrimi i shkakut.
Dallimi në efekt është më i dukshëm,Sahabët (radijall-llahu anhum) përkundër dallimeve të tyre mirë të njohur në cështjet joparimore,
kanë qenë jashtzakonisht të kujdesshëm në ruajtjen e unitetit e jashtëm,duke qëndruar larg cdo gjëje që do t'i percante dhe do t'i ndante radhët e tyre.Për shembull,ka pasur në mesin e tyre të atillë që lejonin të thuhet bismil-lah(besmelja) zëshëm (në namaz),
dhe të atillë që nuk lejonin.Ka pasur të atillë që konsideronin se ngritja e duarve (gjatë namazit) është e pëlqyre dhe e atillë që nuk mendonin kështu.Ka pasur të atillë që që konsideronin se prekja
e gruas e prish abdesin,dhe të atillë që nuk mendonin kështu,por përkundër kësaj,ata të gjithë faleshin së bashku pas një imami dhe askush prej tyre nuk përcmonte faljen pas imami për shkak të dallimit në mendime.
Sa u përket mukal-lidëve,dallimi i tyre është plotësisht i kundërt,
sepse ka shkaktuar që muslimanët të ndahen në shtyllen madhështore të besimit pas dy deshmimeve të besimit,e që sështë asgjë tjetër pos salati (namazi).Ata refuzojnë të falen së bashku pas një imami,
duke pohuar se falja e imamit është e pavlerë,ose së paku e urryer për dikë të medhhebit tjetër.Në këtë e kemi dëgjuar dhe e kemi parë,ashtu sic kanë parë të tjerët pos nesh,si mund të mos jetë kur sot disa libra të famshëm të medhhebeve përmbajnë raste të tilla të zhvlerësimit dhe të të urryerit.Rezultati i kësaj ka qenë ajo,që mund të gjesh katë mihrabe(të namazit pas imamit që i përket
medhhebit tjetër)në disa xhami të mëdha,në të cilat katë imamë në mënyrë të njëpasnjëshme udhëheqin namazin,dhe gjen njerëz duke pritur për imamin e tyre,derisa një imam tashë është duke qëndrruar në namaz!
Bile,te disa mukal-lidë,dallimi ndërmjet medhhebeve ka arritur gjendje më të keqe se kjo ,sic është ndalim i martesave mes hanefive dhe shafive.
Një dijetar hanefi ,më vonë i njohur si''Mufti Eth Thekalejn''( Mufti i njerëzve dhe i xhinve)dha një fetva duke lejuar martesën e hanefiut me një grua shafite,spse pozita e saj është si ajo e ithtarëve të Librit!Kjo nënkupton rasti i anasjelltë nuk lejohet.
d.m.th.një femër hanefi s'mund të martohet me një cifut ose të krishter?!
Këta dy shembuj ,prej shumë të tillëve,mjaftonë që t'i ilustrojnë cdo të mencuri efektet e këqija të dallimeve të gjeneratve të mëvonshme dhe të insistimit të tyre në të,përkundër dallimeve të gjeneratave të hershme(Selefi),që nuk kanë pasur ndonjë efekt të kundërt në ummet.Për shkak të kësaj,këta të fundit përgënjeshtorohen nga ajetet të cilat ndalojnë ndasin në Din,gjë që nuk vlen për gjenerata e mëpastajshme.All-llahu na udhzoftë të gjithëve në rrugen të drejtë.
Sa do të kishim dëshiruar që dëmi i shkaktuar nga një dallim i tillë të kufizohej vetëm në mesin e tyre,e të mos zgjerohej deri te njerëzit tjerë të cilëve u bëhet da'vet,sepse kjo atëherë nuk do të ishte aq keq ,por është aq mjeruese kur ata lejojnë që kjo të arrijë deri te jobesimtarët në regjione të ndryshme rreth e qark botës dhe dallimi i tyre pengon hyrejen e shumë njerëzve në numër në fenë e All-llahut!Libri ''Dhalamun minel Garbi'' nga profesori i nderuar Muhammed El-Gazzali (f.200) shënon incidentin vijues:
Ndodhi që gjatë një konference të mbajtur në Universititetin e Prinstonit në Amerik njëri nga folësit të bëja një pyetje,e cila është më e dashura te orientalistët dhe smulmuesit e Islamit:''
Cilat mësime muslimanët i favorizojnë para botës,me qëllim që ta specifikojnë Islamin në të cilin thërrasin?
A janë mësimet Islamike ashtu sic kuptohen nga sunnitet?
Apo ashtu sic kuptohen nga shiitët Imami apo Zejdi?
Për më tepër,të gjithë këta janë të kufizuar të mendimit,derisa të tjerët besojnë me kokëfortësi në ide të fiksuara.
Kjo pra,rezultoi në atë që thirrësit në islam t'i lënë ata që ftoheshin në konfuzion,ngase edhe vetë ishin tërësisht të hutuar.''
Në hyrej të''hedijje es-Sultan ila Muslimi Bilad Xhaban''nga al-lameh Muhammed Sultan El-Masumi,rahimeheull-llah,autori thotë:
''Një pyetej m'u shtrua nga muslimanët e Japponisë,nga qytetet Tokio dhe Osaka në Lindjen e largme:''
Cështë esenca e fesë Islame?
Cka është medhhebi?
A është e domosdoshme për ndokë të fisnikëruar me Dinin Islam t'i bashkëngjitet ndonjërit prej katër medhhebeve ?Përkatësisht,a duhet
të jetë hanefi ,maliki ,shafi apo hanbeli,apo kjo nuk është e domosdoshme?'
Kjo që për shkak të një dallimi të madh,një mospajtimi të ndyrë që kishte ngjarë kështu,kur një numër grupesh të intelektualëve japonezë deshën të hyjnë në Dinin Islam dhe të fisnikërohen me bujarinë e Imanit.Kur ata ai porpozuan këtë disa muslimanëve të pranishëm në Tokio,disa njerëz nga India thanë:
''Është më së miri që ata ta zgjedhin medhhebin e Ebu Hanifes,
sepse ai është Kandili i Ummetit'',
disa njerëz nga Indonezia(Java)thënë :''Jo ,ata duhet të jenë Shafi!''
Kur Japonezët dëgjuan këto deklarata,ata qenë shumë të hutuar dhe u larguan nga qëllim i tyre fillestar.Prandaj,cështja e medhhebeve u bë pengesë në rrugën e tyre për pranimin e Islamit!
Dilema e tretë:Të tjerët mendojnë se ajo në cka ne thërrasim,pra në pasimin e Sunnetit dhe në mospranimin e pikëpamejve të Imamëve që janë në kundërshtim me të ,nënkupton braktisjen e plotë të pikëpamjeve të tyre dhe të përfitimit nga mendimet dhe ixhtihadi i tyre.
Përgjigje:Kjo ide është shumë larg së vërtetës,është e rreme dhe qartazi e gjymtë,sic është evidente nga diskutimet tona parprake,
të cilat të gjitha sugjerojnë të kundërtën.Krejt ajo në cka ne thërraim është që medh'hbei të mos trajtohet si Din,duke e vendosur
në pozitën e Kur'anit dhe Sunnetit,ashtu që t'i referohet atj në rast të mospajtimeve ose kur është duke u nxjerrë ndonjë gjykim i ri për rrethana të papritur,ashtu sic veperojnë të ashtuquajturit juristë të kësja kohe kur vendosin ligje të reja për cështjet personale,për martesë,shkurorëzim etj.,në vend që t'i referohen Kur'anit dhe Sunnetit për të dalluar të drejtën nga e gabuara,të vërtetnën nga gënjeshtra e gjithë këtë në emër të ''dallimi është mëshirë'' dhe mendimit të tyre për ndjekkjen e cdo lehtësimi dhe volie! Sa bukur ishte thënia e Sulejman Et-Tajmit,rahimehull-llah: Po i pranova lehtësimet e cdo dijetari Në ty do të tubohej cdo e keqe.
Treguar nga Ibën Abdul Berr në ''Xhammi Bejaan El-llm''(2/91-92),i cili ka thënë pas kësaj:ekziston ixhmaja(njëzëshmëria e mendimit) rreth kësaj:Nuk di për këtë anjë pikëpamke të kundërt.''
Gjithë kjo ndjekje e lehtësimeve për hir të saj është refuzuar prej nesh,që është në pajtim edhe me ixhmanë ,sic e shihni.
Sa i përket në pikëpamjet e imamëve,përfitimit nga ato dhe ndihmës prej tyre në të kuptuarit e së vërtetës ,ku ata patën dallime dhe ku s'ka tekst në Kur'an dhe Sunnet,ose kur paraqitët nevoja për sqarime,ne nuk refuzojmë atë. Në të vërtetë,ne eurdhërojmë dhe e potencojmë atë,ngase do të këtë shumë dobi në këtë për këdo që pason rrugën e të udhëzuarit nga Kur'ani dhe Sunneti.Al-lameh Abdul-Berri,rahimehull-llah,thotë:2/172)
''prandaj,vëllai im,duhet t'i ruash parimet themelore dhe t'u kushtosh vëmenjde.Duhet ta dish se ai që kujdest,për mësimin përmendësh e Sunnetit dhe urdhërave të shpallur në Kur'an,i ka parasyshe pikëpamjet e juristëve në mënyrë që t'i ndihimojnë në ixhtihadin e tij,t'i bëhen celës i metodave të analizuave dhe shpjegimi i sunneteve që bartin kuptime të ndryshmë të mundshme,
nuk pason verbasi mendimin e ndonjërit prej tyre,ashtu sic duhet pasur Sunneti,pa përimtime,e as nuk shpërfill atë që dijetarët vetë kanë arritur në ruajten dhe të menduarit rreth Sunnetit,por i pason në diskutime,në të kuptuarit dhe analiza,u është mirënjohës atyre për përpjekjet e tyre,nëpërmjet të cilave ata ikanë sjellë dobi dhe ai kanë tërhequr vërejtjen për cështje të ndryshem,i falënderon ata për përfundimet e tyre të sakta,në të shumtën e rastve,por nuk i lartëson nga gamiet,ashtu sikurse ata nuk kishin lartësuar vetveten nga kjo gjë.Ky person është ndjekës cili është iditurisë.i cili i është bashkëngjitur rruges së Paraardhësve të Devotshëm,i cili është fatbardhë dhe vërtet i udhëzuar,i tilli është pasues i Sunnetit të të Dërguarit,sal-lall-llahu alejhi ve selam,dhe i udhëzimit të sahabëve radijall-llahu anhum.
Por ai i cili përmbahet nga analizat, lë anash metodën që kemi përmendur,polemizon rreth sunneteve me mendimin e tij dëshiron t'i përshtatë vetëm aty ky lejon mendimi i tij:i thill është në lajthitje dhe është duke i shpënë të tjerët në lajthitje.
Më tutje,ai i cili shpërfill tërë atë që kemi përmenduar dhe zhytet pa kujdes në dhënien e gjykimeve pa dijeni:i tilli është edhe më i verbër dhe në një rrugë edhe më të humbur'',Kjo është e vërteta, në të nuk ka paqartësi.Andaj largou prej rrugicave.
Dilema e katërt:Ekziston një tjetër keqkuptim i rëndomtë në mesin e mukal-lidëve,që i ndalon ata në praktimin e një sunneti, për të cilin atyre u është e qartë se medh'hebi i tyre është në kundërshtim me të në atë cështje.
Ky keqkuptim është mendimi se pasimi i Sunnetit detyrimisht shkakton fajësimin e themeluesit të medh'hebit.Për ata,të gjesh gabime do të thëtë të ofendosh imamin.Nëse nuk është e lejuar për ta fyerja e cilitdo individ musliman,si mund ta ofendojnë ndonjërin prej imamëve të tyre?
Përgjigje:Ky arsetim është plotësisht i gabueshëm dhe është pjellë e moskuptimit të Sunnetit,përdnryshe si mund të arsyetoht një musliman inteligjent në këso mënyra?!
I Dërgari i All-llahut,sal-lall-llahu alejhi ve selam,vetë ka thënë:
'Kur ai që është duke sjellë një gjykim,përpiqet dhe arrin të përfundimi i saktë,ka dy shërblime,por nëse ai gjykon duke u përpjekur dhe sjell gjykim të gabuar,ai ka një shpërblim.''Ky hadith rrëzon argumentin e lartpërmendur dhe shpjegon dukshëm dhe pa anjë paqartüeso se nëse ndokush thötë:''ky dhe ky është në gabim'' kuptimi i kësaj në sheriat është ''kye ky ka një shpërblim.''
Nëse ai është i shpërblyre në syrë e ati që ka gjetur gabimin,si mund ta akuzosh këtë të fundin për fyerjen e tij?! Nuk dyshohet se ky lloj i akuzimit është i pabazë dhe kushdo që e bën duhet ta tërheqë,përndryshe,do të jetë ai që i fyen muslimanët ,jo vetëm individët e rëndomtë në mesin e tyre ,por imamët e shquar në mesin e sahabëve,të trashëgimtarëve dhe imamëve të mëvonshëm muxhtehidë dhe të tjerët.Kjo është ngase ne dimë me siguri se këto personalitete të famshme qortonin dhe i gjenin gabimet njëri-tjetrit, a ështëe arsyeshme të thuhet:'' ata fyenin njëri -tjetrin''?
Jo! Në të vërtetë ,është transmetuar në mënyre autentike se i Dërguari i All-llahut,sal-lall-llahu alejhi ve selam,ka përmirësuar
Ebu Bekirn,radijall-llah anhu,në interpretimin e tij të ëndrrës së një njeriu ,duke i thënë:''Diku pata të drejtë,diku jo.''Pra,a e ka fyer ai,sal-lall-llahu alejhi ve selam,Ebu Bekrin me këto fjalë?
Një prej efekteve më të habitshme që ky keqkuptim ka në bartësit e vet është se i pengon ata nga ndjekja e Sunnetit,kur është i ndryshëm me medh'hebin e tyre,ngaqë për ta praktikimi i tij nënkupton fyerjen e imamit,derisa ndjekja e tij ,edeh kur është në kunërshtim me Sunnetin,nënkupton të dashurit dhe të respektuarit e tij!Prandja ,ata ngulmojnë në djekjen e mendimit të tij,për t'i ikur mosrespektiti të prentenduar.
Këta njerëz kanë harruar të mos them..shtiren se harrojnë se për shkak të këtij mendim ata janë zhytur në dicka shumë më të keqe se ajo prej së cilës iknin,atyre duhet t'u thuhet:''Nëse të postosh dikë ,do të thotë të respektosh atë ,ndërsa ta kundërshtosh,do të thotë ta ofendosh atë,atëherë pse i lejoni vete ta kundërshtoni shembullin e të Dërguarit,sal-lall-llahu alejhi ve selam,dhe të mos e pasoni atë ,duke preferuar të pasoni imamin e medh'hebit në një rrugë të ndryshem me atë të Sunnetit,kur imami nuk është i pagabushem dhe ofendimi i tij nuk është kufër?! Nëse e interpeton kundërshtimin e imamit si ofendim të tij ,atëher kundërshtimi i të Dërguarit të All-llahut ,sal-lall-llahu alejhi ve selam,është dukshëm më shumë ofendim i tij.Në të vërtetë është kufer i hapët,
nga i cili kërkojmë strehim te All-llahu!Nëse kjo u thuhet atyre,
ata s'mund t'i përgjigjen kësaj,pasha All-llahun,përpos të japin një replikë ,të cilën e dëgjojmë shumë herë me radhë nga disa prej këtyre:''Kemi lënë këtë Sunnet,duke i besuar imamit të medh'hebit dhe ai është më i ditur se ne në Sunnet.
Përgjigja jonë në këtë është nga shumë kënde,do të bëhet shumë gjatë në këtë hyrje.Për këtë shkak do ta kufizoj veten shkurtimisht
në një qasje,me një përgjigje vendimtare,me lejen e Allahut.
Unë them:''Imami i medh'hebit tuaj nuk është i vetmi i cili ishte i ditur më shumë se sa ju në Sunnet.Në të vërtetë,janë duzina,bile qindra,të cilët poashtu ishin më të ditur se ju në Sunnet.
prandja,nëse ndodh që një sunnet autentik të ndryshojë nga medh'hebi juaj,por është marrë nga njëri prej këtyre imamëve të tjerë,është qartë e domosdoshme për ju që ta pranoni këtë sunnet në këtë rast.Ai që ju kundërshton,do t'ju thotë duke ju kundërshtuar:''Ne vepruam me këtë sunnet duke i besuar imamit,i cili ka vepruarme këtë Sunnet.''Në vepruam me këtë Sunnet duke i besuar imamit,i cili ka vepruar me këtë Sunnet.Në këtë pasim i imamit është më meritor se ai imam që ka kundërshtuar këtë Sunnet.''
Kjo është e qartë dhe aspak e ngatërrar për askë,me dëshiren e All-llahut.Për shkak të gjithë kësaj që permendëm,mund të them:
Meqe ky liber yni ka përmbledhur sunnetet e vërteta të transmetuara
nga i Dërguari i All-llahut,sal-lall-llah alejhi ve elam,në lidhje me përshkrimin e namazit të tij,nuk ka arsyetim për askë të mos veprojë me të,pasi nuk ka asgjë që dijetarët kanë refuazuar njëzëri,gjë që nuk do ta bëjnë kurr,Në të vërtetë,në cdo rast disa prej tyre kanë përvetësuar Sunnetin e vërtet,secli prej tyre që nuk ka veperuar kështu është i falur dhe është shpërblyr një herë,
sepse teksti nuk i që përcjellur ati fare,ose i qe percjellur atij në mënyrën që nuk e paraqiste dëshmi për të,ose për shkaqe të tjera
të njohura mirë ne mesin e dijetarëve.
Megjithatë ,ata pas tij,para të cilëve teksti është qartë i parashtruar,nuk kanë arsyetim për ndjekjen e mendimit të tij,
përkundrazi,është e obligushme të pasohet teksti i pagabushëm.
Kjo porosi ka qenë qëllimi i kësaj hyrje.All-llahu i Gjithëfuqishmëm dhe i Lartësuar thotë:''O ju që besuat!Përgjigjuni thirrje së All-llahut dhe të Dërguarit të Tij kur ju thërret në atë që ju jep jetë dhe ta dini se All-llahu ndërhyn ndërmjet njeriut dhe zemrës së tij,dhe te ai do të tuboheni të gjithë.''
All-llahu e thotë të Vërtetën,Ai tregon Rrugen,dhe Ai është Ndihmusësi dhe Mbrojtësi më i mirë .
All-llahu e bekoft Muhammedin dhe familjen e tij dhe shokët e tij.Lavdërimi i qoftë All-llahut,Zotit të botëve.
Marrur nga:
Sifetu-salatin-nebijj,minet-tekbiri-ilet-teslim ke enneke teraha
Autor: Sheikh Nasruddin Albani.