пренесува дека Аллаховиот Пејгамбер а.с. ги бакнал неговите внуци Хасан и

Хусејн, синови на Алија во присуство на Акра ибн Хабис. Тогаш Акра рече:

“Јас имам десет деца, и никогаш едно од нив не сум бакнал!” Пејгамберот а.с. го

погледнал и му рекол: “Кој не е милостив и кон него нема да се има милост.”



Во друго предание: “Што ти можам јас кога Аллах ти ја откорнал милоста од

твоето срце.” ( Бухари, Муслим, Хаким )



Правото за секаква помош која им е потребна

Децата целосно се зависни од своите родители за нивните материјлни и
духовни потреби. Во една прилика Муавија го прашал на Ахнеф ибн Кајс: “Кој
е најдобар начин на однесување кон децата?” Ахнеф му одговорил: “Децата се
плод на нашите срца, заштита и помош за нас, ние сме како небо, покривка за
нив, ние сме за нив како плодна земја врз која тие газат, ние сме тие кои гу
поттикнуваме на добри дела, што и да побараат ние треба да им угодиме . Ако
тие се разочарани од нешто треба да им помогнеме да го надминат очајот и
разочарувањето. А како последица на тоа тие ќе нé почитуваат и вреднуваат..”




третирал како посебна награда и севаб. Тој рекол: “Парите што ќе ги потрошите

за Аллах џ.ш., за ослободување на некој роб, за да им направите доброчинство

на сиромашните, за својата жена или деца - ќе бидете нагардени од Аллах,

меѓутоа, поголема награда ќе имате кога ќе потрошите за својата фамилија и

деца.”



Аллаховиот Пратеник с.а.в.с., ја користел секоја прилика да ги научи децата на правилно однесување и убав однос кон родителите, што и ние треба особено тоа да го користиме. Така Ебу Хурејре р.а. пренесува дека Мухаммед а.с. го видел еден човек со неговиот син. Тогаш го посоветувал синот: “Не оди пред него, не ставај му погрдни називи, не седнувај пред него и не го викај по личното име!” Имам Невеви, врз основа на ова предание смета дека родителот (мајка, татко), учителот и шејхот е забрането да се нарекуваат по нивните лични имиња, туку треба да им се додаде учтив префикс.



Ебу Дерда р.а. рекол: „Најповеќе што се плашам за себеси кога ќе застанам да

полагам сметка на Судниот е да ми се рече: Ти си научил, па што си работел

според она што си го научил?!”



Вложувањето во децата Аллаховиот Пратеник с.а.в.с., го

Правото за образование и просветување



Една друга обврска на родителите кон децата е да им пружат услови

за образување и просветување. Воспитувањето и образувањето е

основа за нивниот интелектуален развој и тоа е најголемиот дар за

децата. Ниту една религија или идеологија во историјата на



човечкиот род не го истакнала и афирмирала знаењето како што тоа

го прави исламот. Родителите морат да најдат начин уште од

најраните моменти на дечкиот живот да влеат во нивната свест желба

за знаење, истражување, размислување и медитирање. Знаењето во

ислам не се дели на исламско и неисламско, туку на корисно и

штетно. Секое знаење кое ја афирмира вистината и кое упатува на

Аллах како Творец на вселената и сеопшто добро тоа е исламско

знаење. Аллаховиот Пратеник с.а.в.с., рекол: “Најголем подарок што

може родителот да му го остави на своето дете добро воспитание.”





Сите знаеме дека родителите се најважен фактор и



најголем учител за децата и од нивно надградување се темели

понатамошното школско образување и животно учење. Тие најповеќе

влијаат врз нивната личност. Мухаммед а.с. рекол: “Секое дете се

раѓа со чиста природа, потоа неговите родители го прават евреин,

христијанин или обожувач на оган.” Оттука гледаме дека родителите



Дури почитта кон учените се преферира над самите родители како

што тоа го потенцира Јахја ибн Муаз: “Учените луѓе се помилостиви

во умметот на Мухаммед а,с, од самите татковци и мајки!” На

прашањето: “А како тоа?” Одговорил: “Татковците и мајките ги

чуваат децата да не паднат ви дуњалучкиот оган и се испржат, додека

учените луѓе одвраќаат од ахиретскиот оган кој е пожежок!!”





Посебно треба децата да ги навикнеме на чувство за вистина, правда, доверба и други морални особини кои треба да ги красат. Во хадисот на Ебу Хурејре р.а. стои: “Кој ќе му рече на своето дете дојди ќе ти дадам нешто, и не му даде, тоа ќе му се напиша како лага.”



Еве уште еден практичен и поучен пример за навикнување на децата

на чесност, искреност и добрина. Познатиот алим Абдулкадир Ел-

Кејлани раскажува. Уште како дете растев со исламско воспитание,

навикнат на морални одлики. Еднаш излегов на пат од Мекка за

Багдад да барам наука. Мајка ми, ми даде четириесет златника да ми

се најдат за трошак, и при разделба ми порача на искреност.





Кога стигнавме до областа на Хамдан, не пресретна една група на

крадци кои почнаа да го пребаруваат караванот. Еден од нив дојде кај

мене и ме праша:





Што имаш со тебе? Одговорив: „Имам четириесет златници“.



Крадецот помисли дека се шегувам со него и ме остави.



Потоа ме здогледа друг и исто ме праша: Што имаш со тебе? Го

известив за четириесете златници. Зачуден од мојата искреност ме

одведе кај главниот. И тој ме праша за златниците, јас му одговорив

потврдно.





Потоа ме праша: Зошто си искрен?



Одговорив: И дадов завет на мајка ми дека ќе бидам искрен, и се



плашам да го изневерам дадениот завет!!



Главниот почна да се плаши и ја искина неговата облека и почна да

вика: „Ти се плашиш да не ја изневериш мајка ти, а ние не се

плашиме да го изневериме Аллаховиот завет?!!“ Потоа нареди да се

врати сé што беше одземено од караванот, и рече: Јас барам покајание

од Аллах џ.ш. пред тебе. Другите кои беа со него рекоа: „Ти беше

наш водач во крадење, ти си денес и наш водач во покајување.“





И така сите се покајаа, како заслуга на убавото воспитание на



Абдуллах ибн Кејлани. (Тербијјетул Еулади фил-Ислам)



Битно е да нагласиме на една неисламска појава која е присутна кај

многу родители, а таа е проколнување на децата за која постои строга

забрана. Аллаховиот Пратеник с.а.в.с., рекол: “





“Немојте да се проколнувате самите себеси, ниту да ги

проколнувате вашите деца, ниту да го проколнувате вашето

богатство, за да не го погодите моментот од Аллах кога довата се

прима.”(М услим)



Правото на еднаквост и рамноправност:



Од правата на децата кон родителите е еднаквоста и рамноправноста меѓу

децата.Пренесуваат Бухари и Муслим од Нуман ибн Бешир р.а. дека неговиот

татко сакал да му даде само нему богатство, без да им даде на другите негови

деца. Татко му дошол кај Божјиот пратеник а.с. и му рекол: Јас му дадов од

моето богатство само на еден од моите синови без да им поделам на другите

синови. Затоа сакам да бидеш сведок за ова.





Пејгамберот а.с се налути на овие зборови и му рекол: Зар ништо не им си



дал на другите синови?!



Човекот рече: Не!



-Плашете се од Аллах и бидете праведни со вашите деца. Дали посакуваш сите



синови да бидат послушни кон тебе? Праша Пејгамберот а.с.



Човекот одговори: Секако !



Пејгамберот а.с. тогаш рече: “Јас не сведочам за неправда. Човекот ќе живее

седумдесет години во зло потоа ќе биде праведен во тестаментот и ќе заврши со

добро и ќе влезе во Џеннет, исто така човекот ќе живее седумдесет години во

добро потоа ќе постапи неправедно во тестаментот и ќе заврши со зло и ќе влезе

во Џехеннем.”





( Според овој веродостоен хадис можеме да заклучиме дека правото на

наследство е еднакво и рамноправно кај децата, освен тоа што женскиот пол

зема една половина помалку од машкиот. Што јасно укажува на грешката и

неправдата која е присутна на овие простори со забрана на ќерките од

наследството на таткото. Ова најдобро го објаснува Аллах џ.ш. во Кур’ан каде

вели: „На мажите им припаѓа дел од она што го оставиле родителите и

ближните, и на жените им припаѓа дел од она што го оставиле родителите и

ближните..“ ( Ен-Ниса : 7)



не се должни само на физичко, здравствено и телесно воспитување

туку исто така, одговорни се и за нивното морално и духовно

воспитување. Децата треба да се учат на респект кон постарите и

учените оти таа обврска произлегува од самото исламско учење.

Аллаховиот Пратеник с.а.в.с., рекол: “ Не е од нас оној кој нема

сожалување кон младите и почитување кон постарите!” Во друго

предание стои: “И кој не ги почитува нашите учени луѓе!”